منبع : راسخون
در سال 1337 به دنبال افزايش روز افزون تقاضاي خريد خودرو انديشه ساخت البته به صورت مونتاژدر كشور شكل گرفت.
اقدامات عملي در اين زمينه با صدور مصوبه اي درسال 1342 از سوي وزارت اقتصاد در خصوص چگونگي شرايط پروانه ساخت خودرو صورت پذيرفت.
از تقاضاهاي پذيرفته شده در ان زمان مي توان به شركت هاي ايران ناسيونال (ايران خودرو) شركت سهامي سيتروئن (سايپا) و جنرال موتورز ايران (پارس خودرو) اشاره كرد.
شركت سهامي ايراني سيتروئن در سال1344 در زميني به مساحت 240 هزار متر وزير بناي 20 هزار متر و با سرمايه اوليه 160 ميليون ريال توسط(( آلفرد آيسه)) تاسيس گرديد.
با صدور پروانه تاسيس و تعيين اعضاي هيئت مديره در اواخر سال 1345 به صورت رسمي فعاليت شركت آغاز شد و در اواخر سال ۱۳۴۷ به مرحله بهره برداري رسيد.
تهيه زمين احداث نخستين سالن توليد(سالن بدنه و رنگ فعلي) تهيه و تدارك لوازم مورد نياز و ثبت علامت به همراه كلمه Saipa كه ماخذ ان فرانسوي بود و همچنين تقاضاي ثبت كلمه ژيان از جمله اقداماتي بود كه تا سال 1347 يعني زمان بهره برداري از شركت صورت گرفت.
اولين محصول توليدي شركت آكا نام داشت كه طي چهار سال (از 1347 تا 1350) تعداد 1035 دستگاه توليد گرديد.
توليدات شركت بعد از سال 1353 به واسطه استفاده از ابزارهاي جديد ومكانيزه شدن برخي از بخشهاي توليدي، سير صعودي يافت و بر تنوع محصولات شركت نيزافزوده شد. بعنوان مثال مي توان به توليد خودروهاي: مهاري، پيكاب در مدلهاي معمولي،دولوكس و كار اشاره نمود.
نام شركت در اوايل سال 1354 با حذف كلمه سيتروئن ازانتهاي عبارت فرانسوي آن به "شركت سهامي ايراني توليد اتومبيل" به نام اختصاري (سايپا) كه ماخوذ از عبارت فرانسويIraniane De Production Automobile SocieteAnnonyme مي باشد، تغيير يافت.
در سال 1355 طی قرداد با شرکت فرانسوی رنو، رنو 5 هم به تولیدات شرکت افزوده شد.
این شرکت در 16 تیرماه 1358 تحت مالکیت دولت در آمده و از 18 آذرماه 1360 تحت سرپرستی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار گرفته و بر اساس مصوبه مورخ 1/2/65 هیات وزیران، کلیه سهام سرمایه آن به نمایندگی از طرف دولت جمهوری اسلامی بنام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منتقل گردید. در دی ماه سال 1378 به پیروی از سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر کاهش تصدی دولت وخصوصی سازی شرکتهای دولتی و به موجب تبصره 35 قانون بودجه کل کشور، با واگذاری بیشاز 51 % سهام این شرکت به غیر، سایپا نیز در زمره شرکتهای خصوصی قرارگرفت.
این هم از وانت پراید که تولید نشد.
در سال 1362 خط مونتاژ نیسان جونیور 2000 در سایپا راه اندازی و درسال 1364 امتیاز ساخت وانت مزبور از شرکت زامیاد خریداری شد و امتیاز تولید آن منحصرا" در اختیار سایپا قرار گرفت.
به منظور افزایش قدرت موتور نیسان جونیور شرکت سایپا از سال 1369 ساخت وانت نیسان 2400 را طی قراردادی باشرکت نیسان ژاپن آغاز کرد.
درسال 1371 با همکاری شرکت رنو تولید رنو21 ودر سال 1372 پس از بررسیهای فراوان در کلاس خودروهای کوچک از نقطه نظر کیفیت قیمت و اعتبار جهانی سازندگان آن خودروی پراید از محصولات کیا کره جنوبی که با بکار گیری تکنولوژی پیشرفته کمپانی فورد امریکا و مزدا ژاپن طراحی و ساخته شده است.
واژه پراید به منعای غرور و مباهات است.که با توجه به ریشه لاتین ان شرکت در مسابقه ای نام این محصول را به نسیم(هاچ بک)، صبا (ناچ بک) تغییر یافت.
روند تعداد تولید محصول در سال
تولیدات شرکت در سال 1357 به 22655 دستگاه رسیده بود.
درسال 57 تا 59 به دلیل جنگ و انقلاب به 9000 دستگاه درسال نزول پیدا کرد
در سالهای بعد با تولیدی در حدود 12000 دستگاه ادامه یافت.
به دنبال اوج جنگ در سالهای 66 و 67 مجدا به سطح نازل 5500 دستگاه رسید.
پس از پایان جنگ و انتخاب پراید درسال 73روند رشد سیر صعودی یافت وبه رکورد تولید 56000 دستگاه در سال 78 نائل گردید.
136000 دستگاه در سال 1381 تولید شد.
وانت نیسان که به دلیل سیاستهای شرکت نیسان موتور و محدودیت ساخت داخل و ظرفین سایپا در حدود 8000 دستگاه در سال بود، با خرید شرکت زامیاد و انتقال خط به شرکت به 30000 دستگاه در سال 82رسید.
درسال 81 تولیدات سایپا به 190000 دستگاه افزایش یافت.
طی سالهای 81 و 82 با رشد 60 درصدی موفق شد سهم بازار خود را 38 درصد افزایش دهد. به طوری که در نه ماهه اول سال 83 توانست 208000 خودرو تولید نماید.
با توجه به این روند تولید 263000 دستگاه در سال 83 محقق گردید.
فضای ناکافی سایپا را بر آن داشت در اقدامی شرکتهای زامیاد و سایپا دیزل و شرکت پارس خودرو را خریداری نماید. تا بتواند با تولید 500 هزار دستگاه در سال 85 جایگاه رفیعی در صنعت خودرودست یابد.
سالنمای سایپا
۱۳۴۴: تاسیس شرکت به نام شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران
۱۳۴۷: بهره برداری و شروع فعالیت با تولید انواع مدلهای خودرو ژیان (۱۳۵۹-۱۳۴۷)
۱۳۵۴: تغییر نام شرکت به «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» و تبدیل شدن به شرکت سهامی عام
۱۳۵۵: تولید رنو ۵ در مدلهای سه درب و ۵ درب (۱۳۷۲-۱۳۵۵)
۱۳۶۲: تولید «وانت نیسان» زامیاد با حجم موتور 2000 سی سی
1369: تولید «وانت نیسان» با حجم موتور 2400 سی سی (درحال حاضر درشرکت زامیاد ادامه دارد)
۱۳۷۱: تولید رنو ۲۱
۱۳۷۲: تولید پراید
1380: تولیدزانتیا
1383: تولید ریو
.......
شرکتهای زیر گروه سایپا
سازه گستر سایپا - طراحی و تامین قطعات - 100% سهم سایپا
زامیاد - خودروهای تجاری - 100% سهم سایپا
سایپا یدک - خدمات پس از فروش - 100% سهم سایپا
پارس خودرو – خودروهای سواری- 85/4%سهم سایپا
مگا موتور – قوای محرکه - 93%سهم سایپا
سایپادیزل – خودورهای تجاری - 80%سهم سایپا
رایان سایپا – مالی و اعتباری - 100%سهمسایپا
مهندسی توصعه سایپا – ساخت و مدیریت پروژه - 100%سهم سایپا
سایپا پرس – پرس - 100%سهم سایپا
قالبهای صنعتی سایپا
شرکت زر
مرکز تحقیقات سایپا – طراحی خودرو - 100% سهم سایپا
گسترش خدمات پارس خودرو
ایندامین – کمک فنر - 56/9%سهم سایپا
سایپا اذین – صندلی - 70%سهم سایپا
رادیاتور ایران
شیشه نشکن – شیشه - 7/99%سهم سایپا
سایپا شیشه – شیشه - 95%سهم سایپا
آیتسکو- خدمات مهندسی - 100 سهم سایپا
امداد خودرو سایپا
موسسه فرهنگی ورزشی سایپا
سایپا کارت
مینیاتور
پارس خودرو
شرکت پارس خودرو یکی از شرکتهای تولید کننده خودرو در ایران است. پارس خودرو عمدهترین تولید کننده خودروهای چندمنظوره و ورزشی(SUV) در ایران نیز میباشد.
تاریخچه
در ابتدا پارس خودرو محصولات رامبلر و جنرال موتورز را تحت لیسانس شرکتهای اصلی تولید میکرد. اولین خودروی ساخته شده توسط این شرکت آریا شاهین بود که در سال ۱۹۶۷ میلادی بر اساس خودروهای تولید رامبلر ساخته شد. این شرکت همچنین خودرو جیپ را تحت لیسانس شرکت اصلی تولید کرد.
در سال ۱۹۷۲ میلادی پس از این که پارس خودرو جزئی از جنرال موتورز شد به جنرال موتورز ایران تغییر نام یافت و تولید خودروهای اپل را با علامت تجاری شورلت در ایران آغاز کرد. این خودرو با موتورهای ۲٫۵ و ۲٫۸ لیتری تولید میشد. علاوه بر این یک مدل بیوک و کادیلاک و یک مدل شورلت به نام شورلت نوا همراه با یک وانت شورلت تولید شد. این تولیدات تا سال ۱۳۶۱ شمسی که دولت جمهوری اسلامی ایران شرکت را وادار به قطع رابطه با جنرال موتورز کرد ادامه داشت.
پس از این پارس خودرو تولید نیسان پاترول را تحت لیسانس شرکت نیسان آغاز کرد. همچنین شرکت پارس خودرو خط تولید رنو ۵ را از شرکت سایپا خریداری کرده و اقدام به تولید خودروهای سپند I و سپند II نمود که در واقع نسخههای تغییر یافته رنو ۵ بودند.
در سال ۲۰۰۰ مقدار ۵۱ درصد از سهام شرکت پارس خودرو توسط سایپا خریداری شد. محصول بعدی پارس خودرو پیکی نام داشت که با تلفیق موتور پراید و بدنه رنو ۵ تولید میشد. با توجه به این که فاصله چرخهای پراید بیش از رنو ۵ بود چرخهای پی کی خارج از بدنه آن قرار میگرفت. تولید این خودرو متوقف شده است.
سایپا دیزل
شرکت سایپادیزل یکی از شرکتهای فعال خودروسازی در ایران است. این شرکت در زمینه تولید خودروهای سنگین و نیمه سنگین مانند انواع کامیون و اتوبوس فعالیت دارد. این شرکت در ابتدای تاسیس ایرانکاوه نام داشت.
تاریخچه
شرکت سایپادیزل در28 تیرماه سال ۱۳۴۲ با انعقاد قرارداد انحصاری با شرکت ماک تراکس و با نام ایرانکاوه فعالیت خود را با مونتاژ کامیونهای ماک و ساخت انواع تریلر آغاز نمود. تعداد کامیونهای تولیدی ایرانکاوه طی مدت همکاری با شرکت ماکتراکس تا سال ۱۳۵۷ بالغ بر ۷۵۰۰ دستگاه گردید. به دنبال توقف تولید کامیونهای ماک در سال ۱۳۵۷، شرکت سایپادیزل بهمنظور بهرهگیری از ظرفیتهای موجود در ایجاد اشتغال، مونتاژ سایر وسایلنقلیه در بخش حملونقل جادهای بار و مسافر را در دستور کار خود قرار داد. در سال ۱۳۶۳ پس از بررسیهای انجامشده در خصوص راهاندازی خط جدید تولید کامیون، قرارداد ساخت و تولید کامیونهای ولوو اف۱۲ در تیپهای ۴×۶، ۲×۶، ۲×۴ با شرکت ولوو تراکس منعقد گردید. انعقاد قرارداد تولید تریلرهای کفی با شرکت گوشا یوگسلاوی، از دیگر اقدامات برجسته سایپادیزل طی این سال بود.
در روند تولید مطمئن طی سالهای ۱۳۶۳ تا ۱۳۸۰، تولید کامیونهای ولوو انال۱۲ و اف۱۲ به میزان بیش از ۱۰۰۰۰ دستگاه و با حدود ۵۲٪ خودکفایی حاصل گردید.
اما در پی وضع استانداردهای زیستمحیطی موسوم به استانداردهای ” یورو“ توسط اتحادیه اروپایی و عدم تجهیز کامیونهای شرکتهای حملونقل بینالمللی ایران به موتورهای دارای استانداردهای آلایندگی، شرکت سایپادیزل اقدامات گستردهای را آغاز نمود و سرانجام پس از انجام بررسیها و مذاکرات مقدماتی و انعقاد قرارداد جدید با شرکت ولوو تراکس، کامیونهای ولوو مدل افاچ۱۲ و اناچ۱۲ که هماکنون مجهز به موتورهای با استاندارد آلایندگی یورو ۳ میباشد، در خط تولیدی محصولات سایپادیزل جای گرفتند.
ژیان خاطره انگیز
سیتروئن ژیان (در انگلیسی : Dyane) یک ماشین خیلی کوچک که توسط سازنده فرانسوی، سیتروئن، از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۸۳ تولید میشد.
تاریخچه
این خودرو بر پایه مدل مشهور سیتروئن ۲CV بوده و ۱٫۹ میلیون دستگاه از آن تولید شدهاست. ژیان یک نسخه اِستیشِن با نام Acadiane دارد.
خودروی ژیان در فرانسه با نام دوژوو (DeuxChevaux) معروف است، دو ژوو در زبان فرانسوی به معنای دو اسب است که بیانگر قدرت دو اسبی این خودرو در مقیاس فرانسوی است. محبوبیت فراوان این خودرو بیشتر به خاطر قیمت ارزان و مصرف بسیار کم بنزین آن است.
در واقع، ژیان پاسخ سیتروئن به مدل رنو ۴ بود که بعد از معرفی آن در سال ۱۹۶۱ باعث سقوط فروش مدل ۲CV شد. این اتومبیل مانند cv۲از موتور دو سیلندری که توسط هوا خنک میشود بهره میبرد . موتور این اتومبیل در ابتدا همانند cv۲ از حجم ۴۳۵ سی سی برخوردار بود اما در ادامه تولید آن حجم موتور به ۶۰۲ سی سی افزایش یافت که موجب تولید قدرت و سرعت بیشتر اتومبیل شد . شرکت اتومبیل سازی سایپا این اتومبیل را در ایران مونتاژ کردهاست .
ژیان در ایران توسط شرکت سایپا در سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۹ تولید میشد.
منابع تحقیق :
Fa.wikipedia.org
وبگاه شرکت خودروسازی سایپا
www.tuningtalk.com