شركت داروسازي ابوريحان از بزرگترين توليدكنندگان دارو در ايران ميباشد كه با توجه به چهار دهه سابقه توليد دارو، نقش مهمي در اعتلاي صنعت داروسازي كشور دارد.
اين شركت در سال 1343 با مالكيت شركت آلماني شرينك و با نام "برليمه ايران" شروع به فعاليت نموده است.
طرح توسعه: اين شركت جهت پاسخ به نياز روزافزون بازار به محصولات توليدي خود، اقدام به احداث كارخانه جديدي نموده است كه از پيشرفته ترين تكنولوژي داروئي در تجهيز آن استفاده شده است.
درمان دارويي در بيماران قلبي
براي كنترل يا پيش گيري از بيماري قلبي ممكن است نياز به مصرف دارو داشته باشيد. داروها ممكن است براي استفاده در درمان يك عامل خطرزا از قبيل فشار خون، كلسترول يا از بين بردن درد قفسه ي سينه كه اغلب همراه با بيماري قلبي است استفاده شود.
اگر شما جزء آن دسته از بيماران هستيد كه دارو مصرف مي كنيد، خيلي مهم است كه روش زندگي خودتان را براي سلامت قلب خويش تغيير دهيد، زيرا عادات سالم روزانه، مقدار نياز به دارو را در حداقل ممكن نگه مي دارد.
داروهاي بيماري قلبي
ديجيتال (ديگوگسين)
ديجيتال نگه دارنده ي انقباض قلب است و در مواقعي كه قلب قادر به پُمپ كردن خون به حد كافي نباشد، مصرف مي شود. همچنين در مواقعي كه ريتم قلب دچار بي نظميهاي سريع مي شود، آن را آهسته مي كند.
مهار كننده ي آنزيم مبدل آنزيوتانسين
اين داروها عوامل عصبي و هومورال را كه سبب تنگي بستر عروق محيطي مي شوند را بي اثر مي كنند و براي درمان فشار خونهاي بالا و در صدمات وارده بر ماهيچهها ي قلب استفاده مي گردند.
هم چنين در بهبود صدمات كليه ناشي از ديابت در بعضي بيماران استفاده مي شود.
بتا بلوكرها
اين داروها ضربان قلب را كاهش داده و نيروي هر ضربه ي قلبي را كم مي كنند. هم چنين براي بهبود فشار خونهاي بالا و درد قفسه ي صدري و پيش گيري از تكرار حملات قلبي استفاده مي گردند.
نيتراتها (شامل نيترو گليسرين)
اين دسته داروها رگ هاي خوني را گشاد مي كنند و درد قفسه ي صدري را كاهش مي دهند.
مهار كننده ي كانالهاي كلسيمي
اين دسته ي دارويي هم رگ هاي خوني را گشاد مي كنند. هم چنين براي درمان فشار خونهاي بالا و درد قفسه ي صدري مورد استفاده قرار مي گيرد.
مدرها (قرصهاي ادرار آور)
براي كم كردن مايعات بدن در فشار خونهاي بالا استفاده مي گردد.
داروهاي پايين آورنده ي كلسترول خون
براي كم كردن سطح LDL يا كلسترول بد در خون و هم چنين بعضي از آن ها براي بالا بردن HDL يا كلسترول خوب استفاده مي گردد.
آسپرين
آسپرين امروزه به عنوان داروي عجيبي شناخته شده است كه مي تواند به كاهش خطر حملات قلبي يا سكته ي مغزي براي كساني كه در حال حاضر يكي از آن ها را دارند، كمك كند.
هم چنين اين دارو توانسته به باز نگه داشتن سرخرگ هاي افرادي كه قبلاً عملهاي باي پس عروق كرونر يا ديگر اعمال جراحي براي رفع انسدادهاي سرخرگ ها را داشتهاند، از جمله آنژيوپلاستي، كمك كند.
هم چنين آسپرين در اورژانس به افرادي كه مشكوك به سكته ي قلبي يا مغزي هستند داده مي شود.
به هر حال اثر آسپرين در پيش گيري از حملات قلبي و مغزي در افرادي كه هنوز هيچ گونه سابقه ي بيماري قلبي و مغزي ندارند، توسط موسسه ي غذا و دارو تاييد نشده است، حتي ممكن است مصرف آن در كساني كه مخصوصاً هيچ گونه خطر بيماري قلبي را ندارند، مضر نيز باشد.
آسپرين يك داروي قوي است، ولي عوارضي هم دارد. اين دارو مي تواند شانس شما را براي ابتلا به زخم معده، بيماري كليوي، بيماري كبدي و صدمه ي مغزي به دنبال خونريزي زياد كند. هم چنين مي تواند با ساير داروها واكنش دهد و اثرات مخربي بر جا گذارد.
اگر شما جزء افرادي هستيد كه مي خواهيد آسپرين را براي درمان يا پيش گيري از بيماريهاي قلبي استفاده كنيد، در مرحله ي اول با پزشك معالج خود مشورت نماييد. تنها پزشك شماست كه با دانستن تاريخچه ي مصرف دارويي و هم چنين شرايط و سلامت عمومي شما در حال حاضر، مي تواند قضاوت درستي از سودمندي مصرف آسپرين براي شما داشته باشد.
در مجموع آسپرين مي تواند براي گروهي از زنان كه بيماري قلبي دارند، سودمند باشد، اما براي اغلب زنان كه در سلامتي كامل بسر مي برند، توصيه نمي شود.
هورمون درماني بعد از يائسگي
قبلا هورمون درماني در خانمهايي كه مشكلات قلبي داشتند، براي كاهش خطر حملات قلبي استفاده مي شد. اما تحقيقات اخير نشان داده خانمهايي كه بيماري قلبي دارند، نبايستي از اين نوع درمان استفاده كنند. اين درمان شامل هورمون هاي استروژن + پروژسترون، يا فقط استروژن مي باشد.
تحقيقات نشان داده خانمهايي كه بيماري قلبي دارند و درمان استروژن + پروژسترون دريافت داشتهاند در معرض خطر بيشتري براي ابتلا به سكته ي قلبي، ايجاد لخته ي خون در رگ ها، سكته ي مغزي و سرطان پستان هستند.
استروژن هم هيچ گونه اثر پيش گيري كننده اي از سكته ي قلبي، در خانمهايي كه مبتلا به بيماري قلبي هستند، ندارد.
عملهاي مخصوص
بهبود بيماريهاي قلبي احتياج به تكنيكهاي مخصوص دارد كه با آن بتوان سرخرگ را باز و جريان خون را بهبود بخشيد. اينها معمولاً براي بهبود درد شديد قفسه صدري يا پاك كردن رگ هاي خوني از لختهها استفاده مي گردد.
اين اعمال شامل آنژيوپلاستي كرونري و آنژيوپلاستي با بالون هستند. در اين تكنيك يك لوله ي تو خالي نازك يا "كاتتر "(CATHETER)به آرامي از ميان سرخرگ ها عبور داده شده و در مدخل سرخرگ كرونر تنگ وارد مي شود. در سر اين لوله يك بالون وجود دارد كه براي باز كردن رگ ها و بهبود جريان خون، چند مرتبه پُر و خالي مي شود.
بعضي اوقات يك لوله ي كوچك كه به آن STENT گفته ميشود، به طور دائم در درون سرخرگ كار گذاشته مي شود تا رگ هميشه باز بماند.
باي پس سرخرگ كرونري قلب
در اين روش يك قطعه از سياهرگ ساق پا، يا يك تكه از سرخرگ قفسه ي سينه يا مچ دست برداشته مي شود و به بالا و پايين سرخرگ قلبي در ناحيه ي مسدود يا تنگ شده ي عروق متصل مي گردد.
داروسازان درآرزوي فردايي روشنتر
به مناسبت روز داروسازي (5 شهريور)
روز داروسازي به نوعي مهجور مانده است. در روز پزشك يا پرستار، مطبوعات مقاله مينويسند و مصاحبه ميكنند، اما در روز داروسازي، رسانهها كمتر به آن ميپردازند. شايد اين مساله بازتابي از نگاه جامعه به داروسازان باشد. در كشور ما متاسفانه انتظاري كه از يك نسخه پيچ ميرود، با داروساز يكي است. البته باز هم جاي بسي خوشحالي است كه اين روز در تقويم وجود دارد تا يادآوري كند نقش و جايگاه داروسازان متفاوت با آن چيزي است كه اكنون ديده ميشود.
دارو از مهمترين كالاها در تجارت امروزي بشر به لحاظ اثرگذاري آن بر سلامت انسان است. امروزه صنعت داروسازي به عنوان يكي از كليديترين و عظيمترين صنايع جهان مطرح است. در اختيار داشتن چنين صنعتي به منزله يكي از معيارهاي مهم توسعه يافتگي كشورها شناخته ميشود. دارو از چنان اهميتي برخوردار است كه همه دولتها ترجيح دادهاند كنترل و نظارت بر تهيه و توليد و توزيع آن را خود به عهده بگيرند. كشور ما نيز از اين قاعده مستثنا نيست. دولت، نظارت بر امور دارويي را به عهده دارد و حتي براي برخي از داروها، يارانه خاص در نظر ميگيرد و آنها را با قيمتي متعادل در اختيار عموم قرار ميدهد. تهيه و توزيع دارو تنها به نظام سلامت ارتباط پيدا نميكند، بلكه بخشهاي مختلفي مثل بازرگاني، روابط خارجي، اقتصاد و ... در آن همكاري مشترك دارند.
در اين ميان، داروسازان در فرآيند توليد تا مصرف دارو، نقش انكارناپذيري را ايفا ميكنند.
زكرياي رازي بزرگ مردي است كه اعتبار نامش در تاريخ دانش بشري همواره يادآور نگرش اصيل همه دانشمندان اسلامي به ارزش مقوله تحقيق و تجربه بوده و هست. آثار كم نظيري چون الحاوي و طب المنصوري كه در قرون متمادي به عنوان مرجع آموزش پزشكان و دانشمندان در سراسر جهان معتبرترين كتب مورد استناد بودهاند، خود يادگار دوران رشد و شكوفايي علم و پژوهش در گهواره تمدن ايراني اسلامي هستند. 5 شهريور ماه، زادروز حكيم محمدبن زكريايرازي است كه روز داروسازي نامگذاري شده است.
از داروسازي تا داروفروشي
بسياري از مردم براين باورند كه با گرفتن دارو، روند درمان بيماري آنها پايان يافته است. در حالي كه درمان با گرفتن دارو آغاز ميشود. از اين نظر دادن اطلاعات دارويي در خصوص نحوه كاربرد داروها و عوارض آنها و اثربخشي آنها از حقوق اوليه بيمار است كه متاسفانه بيماران با اين حقوق آشنايي ندارند و در داروخانههاي كشور نيز اين اطلاعات عرضه نميشود. در حقيقت داروخانهها تنها مكاني براي عرضه دارو نيستند، بلكه محل ارائه خدمات دارويي نيز محسوب ميشوند.
از سالها پيش داروسازان از واگذاري مجوز تاسيس داروخانه به افراد غيرمتخصص گله داشتند و معتقد بودند فقط داروسازان، صلاحيت تاسيس و اداره داروخانه را دارند.
از سوي ديگر، سالهاي سال است گفته ميشود جامعه پزشكي و بيماران بايد از مضرات تجويز و مصرف غيرمنطقي داروها و هزينههاي اقتصادي ناشي از آن براي نظام سلامت كشور آگاه باشند. اين امر موجب شد وزارت بهداشت اقدام به تعيين ضابطه براي تاسيس داروخانه كند. طبق ماده 20 نظام دارويي كشور، تشخيص صلاحيت افراد براي تاسيس موسسات پزشكي از جمله داروخانه، به عهده كميتهاي تخصصي مستقر در وزارت بهداشت است. بر اساس اين ضابطه، براي تاسيس داروخانه، دكتر داروساز بايد ابتدا مسوول فني داروخانه را معرفي كند و تا صلاحيت متقاضي تاسيس و مسوول فني مورد بررسي و تاييد قرار نگيرد، مجوز تاسيس داروخانه صادر نميشود.
اين موضوع نشاندهنده آن است كه داروسازان تنها فروشندگان دارو نيستند.
حق فني براي هيچ
داروسازان در قبال دريافت حق فني، بايد نحوه مصرف، نگهداري و چگونگي مصرف هر دارو را به مردم ياد دهند و در واقع آنها موظف به ارائه ي مشاوره دارويي به مردم هستند.
داروسازان همواره از نرخ پايين حق فني دارو شكايت دارند و معتقدند با ميزان تعرفههاي تعيين شده، حتي هزينههاي داروخانه تامين نميشود. اين در شرايطي است كه لزوم ارائه خدمات جانبي مانند مشاوره دارويي در داروخانهها احساس ميشود.
اما سوالي پيش ميآيد كه آيا واقعا در قبال اين حق فني، مشاورهاي به بيمار داده ميشود؟ پاسخ اين سوال را هر كس كه يكبار هم به داروخانه مراجعه كرده باشد به آساني ميتواند بدهد.
سوپر ماركت نيست
همواره در ايران به داروخانه به چشم يك سوپر ماركت نگاه ميشود نه يك مركز درماني! هر چند تا زماني كه داروسازان ما در داروخانهها نقش چندان متفاوتي با يك فروشنده ساده را ندارند، بايد انتظار داشت تا مردم نيز چنين تصوري داشته باشند. در حقيقت جايگاه داروساز در داروخانه هيچگاه در كشور ما تعريف نشده است و تا اين مساله روشن نشود نبايد انتظار داشت براي سلامت بيماران معجزهاي رخ دهد. گرچه ممكن است به ظاهر به حال داروسازان مفيد باشد، اما بسياري از آنان نيز رضايتي از اين مساله ندارند و ترجيح ميدهند به جاي فروشندگي به كاري بپردازند كه روزگار جواني خود را صرف آموختن آن كردهاند و در آن تخصص دارند.
وظايفي جديد
داروسازان بايد علاوه بر خدمات سنتي كه در داروخانهها به مردم ارائه ميدهند، مشاورههاي خاصي را نيز براي بيماران داشته باشند. در شرح وظيفهاي كه در حوزه معاونت آموزشي معاونت بهداشت براي يك داروساز تبيين شده و محتواي آموزشي نيز بر مبناي آن است، يك داروساز فارغالتحصيل بايد قادر باشد بيش از 15 وظيفه مشخص را براي مشاركت در تيم سلامت ارائه كند. امروزه نظام آموزشي ما نيز بر اين اساس استوار است كه فارغالتحصيلان ما قادر باشند اين خدمات را ارائه دهند.
انتظار ميرود متناسب با اين آموزشها اختيارات و وظايف داروسازان نيز بر پايه اين تواناييها تبيين شود.
قوانين قديمي
قوانين فعلي امور پزشكي دارويي كشور در سال 1334 شمسي تصويب شده است. قابل انتظار است كه اجراي اين قانون پس از گذشت نيم قرن مشكلاتي را به همراه داشته باشد. نمونه آن مشكلي است كه درخصوص داروخانهها ايجاد شده است.
در سالهاي پيش از پيروزي انقلاب، به دليل اجراي اين قانون، همواره شاهد اختلاف نظر ميان موسس داروخانه و مسوول فني يا داروساز بوديم و در مواردي كار به جايي ميرسيد كه مالك داروخانه ميگفت به مسوول فني نياز ندارد.
به اعتقاد كارشناسان، اگر هدف از تاسيس دانشكده داروسازي، تربيت متخصصان در اين رشته است بايد تسهيلاتي نيز فراهم شود تا داروسازان بتوانند از طريق آن، توانايي تاسيس و راهاندازي داروخانه را داشته باشند، نه اينكه فردي از راه برسد و چون داراي پول و سرمايه است بتواند داروخانه تاسيس كند و داروساز زيردست او كار كند. اين در حقيقت استثمار داروساز است. اين سخن كه بر اساس قانون اساسي نميتوان جلوي اشتغال هيچكسي را گرفت درست است، اما مگر ميشود به هر كسي اجازه طبابت داد؟ قطعا منظور قانون اساسي هم چنين چيزي نبوده و هر كاري نياز به داشتن صلاحيت خاص دارد.
سوال ديگري كه مطرح است، اين است كه با واگذاري حق تاسيس داروخانه به غيرداروسازان، فلسفه تربيت داروساز چيست؟
جاي خالي داروساز
بهدليل جاذبههاي اقتصادي و اعتباري در بخش تجارت، به ويژه تجارت خصوصي و بخش واردات و صادرات دارو، خود به خود انگيزه داروسازان براي فعاليت در اين موقعيتها بيشتر است. اين در حالي است كه كشور در موقعيتهاي حرفهاي بسيار ضروري، نياز به داروساز دارد؛ به عنوان مثال ميتوان از داروخانههاي بيمارستاني نام برد. داروخانههاي بيمارستاني يكي از حياتيترين نقاط حضور داروساز است كه ميتواند به هنجار كردن مصرف دارو در بيمارستان و نظارت علمي بر فرآيند مصرف دارو در بيمارستان كمك كند. اما در حال حاضر در كشور حضور داروساز در بيمارستان به شدت ضعيف است و اين مساله يكي از نقاط تفاوت اساسي ما با سيستمهاي پيشرفته دنياست.
فرسودگي صنعت دارو
صنعت دارويي كشور از جمله صنايع پُرسابقه و مهم ايراني محسوب ميشود كه از ساليان دور، جايگاهي ممتاز در كشورهاي منطقه داشته است. صنعت توليد داروهاي بيولوژيك در ايران قدمتي 85 ساله و صنعت توليد داروهاي شيميايي (ورود مواد اوليه و فرموله و آماده سازي كردن آن) قدمتي 55 ساله دارد كه هيچ كدام از كشورهاي منطقه داراي چنين سابقه ارزشمندي نيستند. اما متوسط عمر ماشينآلات صنعت داروسازي دنيا 10 تا 15 سال و در ايران 20 تا 30 سال است كه اين خود عامل مخربي براي كيفيت و رقابتپذيري صنعت داروسازي كشور محسوب ميشود.
فرسودگي زيرساختهاي صنعت دارو، كمبود نيروي انساني متخصص، نبود ساز و كار مناسب براي قيمتگذاري داروهاي توليد داخل، كمبود قدرت رقابت صنعت داروسازي ايران با صنايع داروسازي روز دنيا و منطقه، عمر بالاتر ماشينآلات صنعت داروسازي ايران در مقايسه با دنيا و ... از جمله مواردي است كه به عنوان چالشهاي صنعت داروسازي ايران از آنها ياد مي شود و ضمن آن تاكيد ميگردد كه صنعت داروسازي، نبايد در محدوديت نظارتهاي دولتي، محصور و راه توسعه بر آن بسته بماند.
متاسفانه صنعت دارو در ايران در سالهاي متمادي فرصت بازسازي و نوسازي خود را نيافته و قدرت رقابت اين صنعت با صنايع داروسازي روز دنيا و منطقه بسيار پايين است. از سوي ديگر، برنامهريزي مطلوبي در تربيت نيروي انساني ماهر مورد نياز صنعت صورت نگرفته كه نتيجه آن كمبود شديد نيروي ماهر متخصص در صنعت، و ضعف شديد و نگرانكننده ي زيرساختهاي دستگاهي و ساختمانهاي توليد است.
چنانچه به مقوله بازسازي و نوسازي صنعت داروسازي كشور به عنوان يك ضرورت ملي توجه نشود، نبايد انتظار داشت در سالهاي آتي اين صنعت ملي و ارزشمند، ياراي رقابت با صنايع بزرگ دنيا و ژنريك سازهايي را كه در منطقه در حال شكل گرفتن هستند، داشته باشد.
افقهاي تازه
با تمامي كاستيهاي موجود در صنعت داروسازي كشور، موفقيتهاي چشمگيري نيز در اين زمينه طي سالهاي اخير بهدست آمده است. ارائه تركيبات جديد داروهايي كه براي نخستين بار از سوي دانشمندان ايراني توليد و به دنيا عرضه ميشوند، از يك سو موجبات خودباوري هر چه بيشتر جامعه علمي كشور را فراهم ميآورد و از ديگر سو، توان بالاي دانش و صنعت داروسازي ايران را در جامعه جهاني مطرح ميكند.
در همين زمينه، در سال 1385 داروي "آيمود" براي نخستين بار در جهان به منظور كمك به درمان "بيماري ايدز"، توسط محققان ايراني توليد شد. در سال 1386 نيز داروي "آنژي پارس" به منظور درمان "زخم پاي ديابتي" به دست پژوهشگران ايراني به دنيا عرضه شد. واكسن هپاتيت B ،اينترفرون آلفا ،اينترفرون بتا، اريتروپوئيتين، كيت تشخيص HIV و انسولين نمونههايي از فرآوردههاي نوتركيب موجود در كشور است كه در حال حاضر به صورت داخلي توليد ميشوند. توليد اين محصولات كه نياز به فناوريهاي بسيار پيشرفته دارند، نويد افقهايي روشن را براي صنعت داروسازي كشور ميدهد.
فردايي بهتر
حفظ و ارتقاي سلامت همنوعان ثمره دانش، مهارت و تجربه تمامي گروههاي جامعه پزشكي است.
در اين ميان داروسازان نقش بسيار مهمي در درمان بيماران به عهده دارند و جامعه داروسازي ايران اسلامي با حضور 12 هزار نفر از سرمايههاي علمي كشور در كنار ساير اعضاي خانواده پزشكي، به خدمت رساني به مردم مشغولند.
بدون شك سامانه توليد، تامين و توزيع دارو با وجود توان، دانش، مهارت و تجربه فراوان جامعه داروسازي كشور تا رسيدن به وضع مطلوب فاصله بسيار دارد. در اين خصوص به پشتوانه ديدگاههاي جامعه داروسازي كشور ميتوان در زمينه اصلاح ضوابط و قوانين ناكارآمد، رفع محدوديتهاي ناعادلانه، ضعف انحصارات و رعايت عدالت در ارائه فرصتها، پرهيز از مداخلات غير منطقي در مباني اقتصادي صنعت داروسازي، بازنگري سياستهاي سازمانهاي بيمهگر در زمينه دارو و اصلاح تعاملات بيمهها با داروسازان، بسترسازي براي استفاده از دانش و توانمندي داروسازان براي ارائه خدمات آموزشي و اطلاع رساني به بيماران در روند عرضه و مصرف دارو، نظارت موثر بر شبكه تهيه و توزيع دارو، قدمهاي موثري برداشت و به فردايي بهتر اميدوار بود.
علي اخوان بهبهاني - جام جم
ايران داروي اينترفرون گاما- 1B نوتركيب ساخت
داروي گاما ايمونكس كه توسط پژوهشگران ايراني در كشور توليد شد امروز با حضور وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در تالار رازي دانشكده داروسازي دانشگاه علوم پزشكي تهران رونمايي شد.
به گزارش خبرنگار مهر، اين دارو به منظور كاهش تكرار و شدت عفونت هاي همراه با بيماري گرانولوماتوز مزمن به عنوان درمان كمكي به كار مي رود.
همچنين اين دارو در كاهش روند پيشرفت بيماري استئوپتروزيس بدخيم و شديد كاربرد دارد.
كاربرد اين دارو از طريق تزريق زير جلدي است با دوز 50 ميكروگرم و تاكنون عوارضي از مصرف اين دارو گزارش نشده است.
داروي گاما ايمونكس توسط شركت داروسازي اكسير توليد شده است و پس از كشورهاي آمريكا و آلمان، ايران سومين كشور توليد كننده اينترفرون گاما - 1B نوتركيب انساني است.
منبع: مهرنيوز
استقلال ايران در بيوتكنولوژي دارويي
بزرگترين مجتمع توليد داروهاي نوتركيب ايران، مجموعهاي كه گفته ميشود پس از تكميل شدن، در منطقه غرب آسيا منحصر به فرد بوده و ايران را در دانش فني بيوتكنولوژي دارويي صنعتي سرآمد ميكند، با حضور رئيس جمهور،دكتر احمدي نژاد در تاريخ 16 بهمن 1385 به طور رسمي در انستيتو پاستور ايران افتتاح شد.
محمود احمدينژاد افتتاح اين مجتمع را هديهاي از جانب متخصصان و دانشمندان و خادمان به ملت ايران و همه ملتهاي منطقه دانست و گفت: ابعاد اين دستاورد در نوع خودش اگر نگوييم بينظير است، حتماً كمنظير است.
وي افزود: اين مجموعه به عنوان يك پايگاه و يك مركز براي بسط دانش و توسعه تحقيقات در اختيار همه دانشمندان و محققان كشور است و اين يك امكان بيبديل در كشور ما و منطقه براي كارهاي علميو پژوهشي و براي پيشرفت در علوم و فناوري زيستي است.
مجتمع توليد داروهاي نوتركيب ايران كه در مجموعهاي به مساحت حدود 50 هزارمتر مربع با بودجهاي در حدود 65 ميليارد تومان ايجاد شده است، داراي بخشهاي متنوعي براي توليد فرآوردههاي نوتركيب شامل واكسن هپاتيتB ، استرپتوكيناز، آلفا اينترفرون و اريتروپويتين و نيز بخش فرمولاسيون و بستهبندي است.
اين مجتمع با استقرار دو سيستم توليدي و آزمايشگاهي، فرآوردههاي نوتركيب را از سه طريق مخمر، باكتريايي و سلولهاي جانوري توليد ميكند.
به گفته دكتر عبدالحسين روحالاميني نجف آبادي، رئيس انستيتو پاستور ايران، اين مجتمع از سال آينده توانايي توليد 16 ميليون دوز واكسن هپاتيت B را در ويالهاي 10 دوزي، 300 هزار دوز اريتروپويتين، 5/1 ميليون دوز آلفا اينترفرون و 120 هزار دوز استرپتوكيناز را در يك نوبت كاري دارد كه نياز كشور را برآورده ميكند و با فعاليت در نوبتهاي كاري اضافه، امكان برنامهريزي توليد اين محصولات براي صادرات به خارج از كشور نيز وجود دارد.
فرآوردههاي نوتركيبي كه در اين مجتمع بزرگ توليد مي شوند،شامل: واكسن هپاتيتB، استرپتوكيناز، آلفا اينترفرون و اريتروپويتين است كه از سه طريق مخمر، باكتريايي و سلولهاي جانوري به دست مي آيند.
رئيس انستيتو پاستور ايران ضمن بيان اينكه با استقرار سيستم GMP (روشهاي بهينه توليد) و GLP (روشهاي بهينه آزمايشگاهي )، واحدهاي توليدي اين مجتمع مطابق با بالاترين استانداردهاي كنترل و تضمين كيفي، فعاليت ميكنند و به اينترتيب، از سال آينده امكان دريافت مجوزهاي جهاني صادرات محصولات بيوتكنولوژي به راحتي ميسر است، گفت: سيستم كنترل كيفيت فرآوردهها، قبل، بعد و حين توليد، يكي از مهم ترين قسمتهايي است كه ما براي كنترل فرآوردههاي بيولوژيك در كشور داريم و همين بخش براي تضمين كيفيت (QA) در روند توليد داروهايي كه توان رقابت با انواع خارجي را داشته باشند و بتوانند گواهي نامههاي بينالمللي را دريافت كنند، بسيار مهم است.
تلاش يازده ساله
برنامهريزي براي توليد داروهاي نوتركيب در مقياس صنعتي در كشور ما از سال 1374 شروع شد. در آن زمان فقط 3 كشور آمريكا، بلژيك و كوبا اين نوع داروها را توليد ميكردند.
به گفته ي مسئولان انستيتو پاستور، در آن زمان، انتقال تكنولوژي از كشور آمريكا ميسر نبود. شركت بلژيكي نيز هزينه بالايي طلب ميكرد. بنابراين بهترين گزينه، انتقال تكنولوژي از كوبا بود.
اما در حال حاضر، با راهاندازي مجتمع ملي توليد فرآوردههاي دارويي نوتركيب در مقياس صنعتي، كشور ما در كل منطقه آسياي جنوب غربي توليد كننده انحصاري اين محصولات محسوب ميشود.
دكتر مرتضي آذرنوش، مدير پروژه توليد داروهاي نوتركيب انستيتو پاستور ايران در رابطه با صرف هزينههاي كاربردي كه تماماً دولتي بوده است، گفت: تا كنون حدود 60 ميليارد تومان به قيمت روز براي استقرار اين تكنولوژي در كشور هزينه شده است كه اين اعتبار علاوه بر ساخت و تجهيز مجتمع، براي فعاليتهاي مختلفي از جمله انتقال دانش فني از كوبا، خريد تجهيزات و نصب اتاق هاي تميز(CLEAN ROOM)، تهيه بانكهاي سلولي مورد نياز، تدارك بخشي از مواد اوليه و آموزش 450 نفر ماه نيروي انساني متخصص در كوبا هزينه شده است.
به گفته وي، يكي از پيامدهاي مثبت اين طرح اين بوده است كه بلافاصله پس از عقد قرارداد با طرف كوبايي، شركت طرف قرارداد واكسن هپاتيت B را به نصف قيمت روز به ايران عرضه كرده است( از 5/4 دلار براي بزرگسالان و 5/2 دلار براي اطفال به 5/1 دلار براي اطفال و 3/2 دلار براي بزرگسالان) كه همين امر طي 10 سال گذشته حدود 30 ميليون دلار براي كشور صرفه جويي ارزي دربرداشته است.
محصولات حياتي
به جزواكسن هپاتيتB، بخش ديگر اين مجتمع توليد«استرپتوكيناز» است. اين دارو براي حل كردن لختههايي كه در رگ هاي خوني تشكيل شده است به كار ميرود و در بيمارانيكه به طور ناگهاني دچار انسداد عروق و بروز سكتههاي قلبي در ساعات اوليه ميشوند، بسيار كارآمد است.
داروي«اينترفرون» نيز كه يكي ديگر از محصولات مجتمع توليد داروهاي نوتركيب را به خود اختصاص داده است، براي درمان عفونتهاي ويروسي شامل عفونتهاي ناشي از هپاتيت B، هپاتيت C، هپاتيت D مزمن، و نيز براي بيماران سرطاني كاربرد دارد.
در بخش ديگري از مجتمع ملي توليد فرآوردههاي دارويي نوتركيب، داروي«اريتروپويتين» توليد ميشود. اين پروتئين در حالت عادي توسط سلولهاي كبد و كليه ساخته ميشود و از فرم ساختگي آن، براي پيشگيري يا درمان كم خوني ناشي از بيماريهايي همچون ايدز، سرطان يا جراحيهايي نظير پيوند كليه استفاده ميشود.
به گفته دكتر روح الاميني، مجتمع توليد فرآوردههاي نوتركيب در شرايط فعلي با توليد يك ميليون واكسن هپاتيتB قادر به رفع نيازهاي داخل است.
منبع: همشهري
روش جديد درمان چين و چروك صورت
شش ماه پس از كشت و تكثير فيبروبلاست و تزريق آن براي درمان چين و چروك، تا كنون دوازده بيمار اين عمل را موفقيت آميز انجام داده اند و پس از بررسي در كميته اخلاق پزشكي و پژوهش هاي باليني، مراحل اجرا و نتايج آن مورد تاييد قرار گرفته و امكان انجام آن در مورد بيماران فراهم شده است.
براي انجام اين عمل ابتدا تكه كوچكي (حدود 3 ميلي متر مربع) از پوست پشت گوش بيمار برداشته شده و براي جدا كردن فيبروبلاست بافت و كشت و تكثير آنها به پژوهشكده رويان فرستاده مي شود. پس از حدود سه هفته سلول ها با حجمي معادل 20 ميليون عدد در ميلي متر آماده تزريق مي باشند.
اخبار جديد حاكي از موفقيت اخير محققان "مركز تحقيقات پوست و سالك پژوهشكده ي رويان" در ابداع روش جديد درمان چين و چروك صورت است. دكتر محمد علي نيلفروش زاده (متخصص پوست و مو و فلوشيپ جراحي پوست، ليزر و پيوند مو از انگلستان و كانادا) رئيس اين مركز است كه به عنوان MEDICAL FACULTY در كنگره بين المللي سالانه ESHRS اروپا در سال 2003 لندن و سال 2003 برلين انتخاب شده و متد جديد جراحي پيوند مو را تحت عنوان" نيلفروش متد " در سال 2005 كنگره سالانه استراليا مطرح كرده است.
پاسخگوي سئوالات زير آقاي دكتر محمد علي نيلفروش زاده مي باشد.
* با توجه به اين كه شما با همكاري پژوهشكده رويان موفق به تزريق سلول هاي فيبروبلاست جهت رفع چين و چروك صورت شده ايد، سابقه ي انجام اين كار در دنيا و نيز عملكرد سلول هاي فيبروبلاست را تشريح كنيد.
سلول هاي فيبروبلاست يكي از سلول هاي مهم بافت پوستي بوده و عمل اصلي آن ساخت رشته هاي كلاژنمي باشد. اين رشته هاي پروتئيني ساختمان اصلي ظاهر و نيز قوام و كشساني پوست را تشكيل مي دهند.
با گذشت زمان از ميزان توليد رشته هاي پروتئيني كلاژن كاسته مي شود و ظاهر جوان چهره از بين مي رود.
ايران يكي از كشورهاي پيشرو در اين زمينه است و ما توانسته ايم با همكاري پژوهشكده رويان اين عمل را براي اولين بار در ايران انجام دهيم.
* اين روش داراي چه مراحلي است و چگونه انجام مي شود؟
براي انجام اين عمل ابتدا تكه كوچكي (حدود 3 ميلي متر مربع) از پوست پشت گوش بيمار برداشته شده و براي جدا كردن فيبروبلاست بافت و كشت و تكثير آنها به پژوهشكده رويان فرستاده مي شود. پس از حدود سه هفته سلول ها با حجمي معادل 20 ميليون عدد در ميلي متر آماده تزريق مي باشند.
* هم اكنون از چه روش هايي جهت پُر سازي بافت و رفع چين و چروك پوست استفاده مي شود و مزايا يا معايب احتمالي هر كدام از اين روش ها كدامند؟
جست و جو براي يافتن يك روش درماني مناسب جهت از بين بردن چين و چروك و جوشگاه هاي ناشي از جوش و نقايص پوستي همواره يكي از مباحث مورد علاقه ي پژوهشگران و پزشكان متخصص پوست و جراحان زيبايي بوده است. در اين زمينه استفاده از مواد پُركننده (FILLER AGENTS) به عنوان يك روش درماني از گذشته يدور پيشنهاد شده و تا كنون مواد مختلفي براي پُر كردن چروك هاي صورت و نيز جوشگاه هاي فرو رفته و باقيمانده از جوش و محل زخم ها مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است. چنانكه در قرن گذشته پارافين به عنوان يك پُر كننده براي انجام اين كار پيشنهاد شد كه خيلي زود ناكارآمدي و عدم پذيرش اين ماده از طرف بدن اثبات گرديد. به طور كلي مواد پُر كننده را مي توان به 3 دسته تقسيم كرد:
1- مواد صناعي
2- مواد با منشا حيواني
3- مواد با منشا انساني
از مواد صناعي مي توان به شكلي از سيليكون مايع پالايش شده اشاره كرد كه در سال 1960 معرفي شد و تا 30 سال پس در آن تاريخ مورد استفاده قرار گرفت. اما مشكلات متعدد از جمله بروز واكنش هاي حساسيتي باعث توقف استفاده از آن شد.
يك ماده صناعي ديگراسيد پلي لاكتيك (POLY-L-LACTIC ACID) يا PLA است كه يك پليمر صناعي استريل و زيست سازگار مي باشد. تزريق اين ماده در درم عمقي باعث مي شود فرآيند سنتز كلاژن توسط ميكروذرات اين پليمر تحريك شود.
از مواد پُر كننده ي چين و چروك با منشا انساني مي توان چربي، كلاژن خود فرد و در آخر تزريق فيبروبلاست كشت داده خويش سازگار(اتولوگ) را نام برد.
تزريق چربي مستلزم انجام جراحي و استخراج بافت چربي از محل هايي مانند شكم است و دوام آن نيز چند ماه بيشتر نيست.
كلاژن خويش سازگار نيز از پوست خود بيمار گرفته مي شود. در اين روش از پوستي كه در جراحي هاي زيبايي برداشته مي شود، كلاژن استخراج مي گردد و براي به دست آوردن 1 ميلي ليتر محلول حاوي كلاژن 5 درصد، حدود 2 اينچ مربع از پوست مورد نياز است.
يك ماده پراستفاده ديگراسيد هيالورونيك است كه يك ماده طبيعي بوده و توانايي ترميم چروك ها و نقايص متوسط تا شديد را دارد. اسيد هيالورونيك در همه بافت هاي انسان و حيوان يافت شده و زيست سازگار است.اين اسيد نقش مهمي در حجم دادن به پوست، شكل دادن به چشم ها و كشساني مفاصل بازي مي كند. با افزايش سن در انسان سلول ها به تدريج توانايي ساخت اين ماده را از دست مي دهند.
در مورد معايب اين راهكار درماني مي توان به انتظار نسبتا طولاني براي بروز آثار درماني اشاره كرد، زيرا ظهور نتايج منوط به گذشت زمان و انجام كلاژن سازي در بافت است. البته در كشورهاي ديگر گران بودن اين روش يكي از معايب آن به حساب مي آيد.
* غير از سلول هاي فيبروبلاست، آيا طرح هاي ديگري در زمينه سلول هاي درماني در دست اجرا داريد؟
بله. كشت و تكثير سلول هاي ملانوسيت يا سلول هاي رنگدانه پوست جهت بيماران مبتلا به لك و پيس يا ويتيليگو و كشت و تكثير سلول هاي كراتينوسيت براي كاشت در محل جوشگاه هاي باقيمانده از سوختگي از طرح هاي ديگري است كه در "مركز تحقيقات بيماري هاي پوست و سالك" در دست اجراست و نتايج آن در آينده اعلام خواهد شد.
ايران جزو 10 كشور برتر جراحي قلب دنياست
عضو انجمن جراحان قلب و عروق ايران با اشاره به انجام پيشرفته ترين روش هاي جراحي قلب و عروق در كشور گفت: «ايران جزو 10 كشور برتر جهان در اين رشته است.»
به گزارش واحد مركزي خبر، دكتر محمد حسن كلانتر معتمد، رئيس بيمارستان قلب جماران، جراحي و پيوند سرخرگ زير قفسه ي سينه را از جديدترين روش هاي جراحي قلب و عروق نام برد و افزود: «اين روش هم اكنون به راحتي در بيمارستان ها و مراكز درماني ايران اجرا مي شود.»
اين استاد دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله ، استفاده از سلول هاي بنيادي در ترميم بافت آسيب ديده ي قلب را از ديگر روش هاي نوين در اين رشته خواند و گفت: « در ايران نيز اين روش براي درمان 19 نفر به كار گرفته شده است و نتايج مطلوب درماني آن حكايت از موفقيت اين روش در ايران دارد.»
وي افزود: «ايران در جراحي قلب و عروق هيچ كمبودي در مقايسه با ديگر كشورهاي جهان ندارد و حتي از بسياري از آنها نتايج بهتري كسب كرده است.»
منبع : همشهري
طب گياهي دوباره بر ميگردد
امروزه بهرغم فراواني داروهاي شيميايي، استفاده از گياهان دارويي در حال افزايش است و توليد و تجارت اين گياهان رقم قابل ملاحظهاي را به خود اختصاص داده است؛ در حالي كه مصرف طولاني و در برخي موارد مصرف مقطعي اين داروهاي شيميايي ميتواند، عوارض جانبي بر جا گذارد كه بعضا از خود بيماري نيز خطرناكتر هستند. شايد به همين دليل گرايش عمومي به استفاده از داروهاي گياهي و به طور كلي فرآوردههاي آنها روبه افزايش است.
طي يك قرن اخير، گياهان دارويي كه قرنها تنها درمان بيماريهاي مختلف انسانها بودند، جايگزيني به نام داروهاي شيميايي پيدا كردهاند و عطاريهايي كه بوي خوش گياهان دارويي آنها از چندين متر آنطرفتر به مشام افراد سالم و بيمار ميرسيد، جاي خود را به داروخانههاي متعددي دادهاند كه در قفسههاي شيك آنها داروهاي شيميايي با نظم خاصي در كنار هم قرار گرفتهاند و در بسياري از مواقع بوي اين داروها كه در فضاي داروخانهها پراكنده ميشود، نهتنها مشام بيماران را نوازش نميدهد، بلكه بر التهاب و نگراني آنها ميافزايد.
با اين حال، اين تغييرات براساس نيازهاي پزشكي و درماني انسانها و پيشرفت علم پزشكي صورت گرفته و هرگز نميتوان داروهاي شيميايي را جايگزين نامناسبي براي گياهان دارويي دانست.
در روزگار قديم در بازارهاي سنتي ايران، شغل عطاري از بااهميتترين شغلها محسوب ميشد و عطارها، افراد بانفوذ و معتمدي بودند كه حجره آنها همواره شلوغترين حجره بازار بود. عطارها، خود بر اساس تجربه و دانش براي درمان بيماران داروهاي گياهي را توصيه ميكردند، يا داروهايي كه حكيم و طبيب براي بيماران تجويز كرده بود، در اختيار آنها قرار ميدادند.
در اين ميان عدهاي از افراد هم بودند كه براي كسب درآمد به كوهها و دشتها ميرفتند و گياهان دارويي را ميچيدند و آنها را در كولهاي روي پشت خود ميگذاشتند و با مراجعه به در منازل، آنها را به ساكنان منزل كه اغلب خانمهاي خانهدار بودند ميفروختند.
آن روزها در اكثر خانهها بقچهاي وجود داشت كه در آن انواع و اقسام گياهان دارويي همانند بومادران، ختمي، كلپوره و... كه در درمان امراض مختلف كاربرد داشت، يافت ميشد. بقچههاي دوايي هنوز در برخي از خانهها در شهرها و روستاهاي مختلف وجود دارد و سرمنشأ توليد داروهاي شيميايي كنوني را ميتوان در آنها يافت.
عوارض كم داروهاي گياهي
امروزه نيز بهرغم فراواني داروهاي شيميايي، استفاده از گياهان دارويي در حال افزايش است و توليد و تجارت اين گياهان رقم قابل ملاحظهاي را به خود اختصاص داده است؛ در حالي كه مصرف طولاني و در برخي موارد مصرف مقطعي اين داروهاي شيميايي ميتواند، عوارض جانبي بر جا گذارد كه بعضا از خود بيماري نيز خطرناكتر هستند. شايد به همين دليل گرايش عمومي به استفاده از داروهاي گياهي و به طور كلي فرآوردههاي آنها روبه افزايش است.
به گونهاي كه براساس آمار بيش از 60 درصد از مردم آلمان و بلژيك و 74 درصد انگليسيها تمايل به استفاده از درمانهاي طبيعي و گياهي دارند. ضمن اين كه طبق آمار سازمان بهداشت جهاني بالغ بر 80 درصد مردم جهان، به ويژه در كشورهاي در حال توسعه و نواحي فقير و دورافتاده، عمدهترين نيازهاي درماني خود را از گياهان دارويي تامين ميكنند.
به همين دليل بسياري از صاحبنظران از قرن كنوني به نام قرن بازگشت به استفاده از داروهاي گياهي نام ميبرند.
هم اكنون مواد مشتق از گياهان، نقش عمدهاي در صنعت داروسازي دارند. چنين داروهايي براي درمان بيماريهاي قلبي ، فشار خون بالا، انواع دردهاي مزمن ، آسم و ديگر بيماريها به كار ميروند.
به عنوان مثال افدرا گياهي است كه در طب سنتي چيني بيش از دو هزار سال براي درمان بيماريهاي تنفسي مورد استفاده بوده است. افدرين كه جزو فعال اين داروي گياهي است، سابقا در تهيه داروهايي براي تسكين آسم به كار ميرفت.
اما متاسفانه بايد گفت در كشور ما كه منشأ بسياري از گياهان دارويي است، به دليل استفاده ناصحيح و نبود فرهنگ مصرف داروهاي گياهي، هنوز 97 درصد از مردم از داروهاي شيميايي استفاده ميكنند.
محمد صالحي سورمقي، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران ميگويد:
«طبق آمار وزارت بهداشت، حدود 3 درصد مردم ايران از داروهاي گياهي و 97 درصد از داروهاي شيميايي استفاده ميكنند.
طبق آمار حدود 150 نوع داروي گياهي و 4200 نوع داروي شيميايي در بازار ايران موجود است. آمار مصرف گياهان دارويي در دنيا نشان ميدهد كه 80 درصد از 6 ميليارد نفر جمعيت دنيا از داروهاي گياهي استفاده ميكنند.»
تحول در طب سنتي
با رويكرد تدريجي جهان به استفاده مجدد از داروهاي گياهي و در كشوري كه زادگاه طبيبان و پزشكان توانمندي همچون رازي، ابوريحان بيروني، ابوعليسينا و... است، نبايد دانش و مهارت استفاده از طب سنتي و گياهان دارويي تحتالشعاع ظهور طب نوين قرار گيرد.
بر همين اساس جايگاه داروهاي گياهي طي چند سال گذشته در كشور دچار تحولات علمي و تخصصي نظاممندتري شده است و تشكيل ستاد گياهان دارويي و طب ايراني، تاسيس دانشكده طب سنتي، ايجاد درمانگاه و مراكز تحقيقاتي و آموزش تخصصي گروهي از پزشكان و داروسازان، نمادي از تحول در طب سنتي و درمان گياهي است؛ تغييراتي كه باعث ايجاد يك ديدگاه مثبت نسبت به طب سنتي در بين مردم ميشود.
دكتر ميترا مهرباني، متخصص داروهاي گياهي ميگويد:
«با توجه به گرايش عدهاي از مردم به استفاده از داروهاي گياهي، آشنا نبودن پزشكان عمومي با خواص گياهان دارويي و عدم تجويز داروهاي گياهي از سوي آنها و سوءاستفاده عدهاي در قالب عطاريهاي مجاز و غيرمجاز براي فروش اين گياهان، مسوولان بهداشتي و درماني كشور تصميم گرفتند براي جلوگيري از اين مشكلات، در ايران همانند كشورهايي همچون كره، چين و هند، طب سنتي بر اساس قوانين و پايههاي علمي كه قبلا وجود داشته است، دوباره احيا شود.
به همين دليل سعي شد دانشكدههايي به نام طب سنتي راهاندازي شود و در آنها داروسازاني تربيت شوند كه روي داروهاي سنتي كار كنند.
با ورود اين متخصصان به جامعه نيازهاي دارويي مردم براي استفاده از داروهاي گياهي برطرف شده و جلوي برخي سودجوييها گرفته ميشود.»
داروي گياهي هم گاهي مضر است
نكته مهمي كه بايد بر آن تاكيد شود تصوري است كه به اشتباه بين عدهاي از مردم رايج است. بسياري از افراد، گياهي بودن دارو را دليلي براي بي ضرر بودن آن ميدانند. مطابق اين تفكر تمامي داروهاي گياهي و فرآوردههاي حاصل از گياهان دارويي، بي ضرر و فاقد عوارض جانبي هستند.
متخصصان داروسازي يادآوري ميكنند كه مصرف داروهاي گياهي همراه با ساير داروهاي مورد استفاده بيمار ميتواند عكس العمل و عوارض جانبي خطرناكي را به همراه داشته باشد.
بنابراين توصيه ميشود همواره، قبل از استفاده از داروهاي گياهي با پزشك خود درباره آن مشورت كنيد. بعضي از داروهاي گياهي موجب تداخل در قدرت جذب موادغذايي مورد نياز بدن ميشوند، در حالي كه انواع ديگري از داروهاي مذكور موجب افزايش يا كاهش تاثير يك داروي خاص ميشوند.
در اين زمينه ميتوان به داروي تئوفيلين اشاره كرد كه براي درمان آسم استفاده ميشود. اين دارو حاوي گزانتين است كه در چاي ، قهوه و شكلات نيز يافت ميشود. مصرف اين موادغذايي به مقدار زياد همراه با تئوفيلين ممكن است موجب ايجاد مسموميت دارويي شود.
بعضي از ويتامينها و مواد معدني هم اثر داروها را تحت تاثير قرار ميدهند؛ مثلا مصرف مقدار زياد كلم بروكلي، اسفناج و ديگر سبزيجات حاوي ويتامين K، كاهش اثر داروهاي ضدانعقادي مثل هپارين و وارفارين را به دنبال دارد. اين نكات هنگام مصرف داروها بايد به دقت موردتوجه قرار گيرد.
سالمندان، بيماران مبتلا به بيماريهاي مزمن كه معمولا دو يا چند دارو را به طور دايم استفاده ميكنند، مبتلايان به ديابت، فشارخون بالا، افسردگي و بيماران قلبي از جمله كساني هستند كه بايد درباره استفاده از داروهاي گياهي حتما با پزشك خود مشورت كنند.
باز هم تاكيد ميكنيم كه طبيعي بودن به معناي بي ضرر بودن نيست و مقدار داروهاي گياهي يا جوشاندهها و تركيباتي كه از گياهان دارويي تهيه ميشوند، حتما بايد به طور دقيق و تحت نظر پزشك تعيين و مصرف شوند.
فرآوري : نيره ولدخاني
بخش سلامت تبيان
منابع :
سايت امواج
جام جم - حكمت قاسمخاني
توليد 30 داروي بيوتكنولوژي در ايران
دكتر مرضيه وحيد دستجردي، وزير بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي، روز يكشنبه 17 بهمن 1389 در دوازدهمين جشنواره ابن سينا كه در تالار ابن سيناي دانشگاه علوم پزشكي تهران برگزار شد گفت:
« طي سه سال آينده بايد 30 داروي بيوتكنولوژي ساخته شود و رتبه ايران در آسيا از پنجم به چهارم برسد.
دانشگاه علوم پزشكي تهران يكي از برترين دانشگاهها در سطح كشور است و بايد اين دانشگاه برترين دانشگاه در سطح جهان و دنياي اسلام شود.
اين دانشگاه با تلاش اعضاي هيئت علمي و دانشجويان توانسته است درخشش خوبي را در زمينه توليد علم كسب كند. چند بار رتبه اول شدن اين دانشگاه از اهميت زيادي برخوردار است و مسائل آموزشي و پژوهشي در دانشگاه نشان ميدهد كه دانشگاه علوم پزشكي تهران فعاليتها و مسئوليتهايي را فراتر از اين بايد برعهده گيرد و بتواند در جهان اسلام درخشش خوبي داشته باشد و اميدوار هستيم كه نقش پررنگي را براي رسيدن به اهداف چشمانداز 1404 اخذ و دستيابي به اهداف مان بر عهده داشته باشد.
بايد دانشگاه علوم پزشكي تهران رتبه اول در منطقه را كسب كند و فعاليتهاي علمي بزرگي را در آسيا و جهان انجام دهد.هدف وزارت بهداشت فقط آموزش و پژوهش صرف نيست. هدف ما اين است كه سالمترين مردم منطقه در سال 1404 را داشته باشيم و اميدوار هستيم كه با تلاش و كوشش بتوانيم به اين هدف بزرگ برسيم.
نقشه جامع علمي كشور تدوين شده است و بر اساس اين نقشه بايد به جايگاه مناسبي برسيم. نقشه جامع دانشگاهها بر اساس سند راهبردي و سند توسعه دانشگاهها طراحي شده است.
در زمينه آموزش و پژوهش نيز برنامههاي زيادي در دانشگاهها اجرا شده است و دانشگاه علوم پزشكي تهران بايد به عنوان يك قطب باشد و همه دانشگاهها را در برگيرد.
اميدوار هستيم كه اساتيد دانشگاه، تلاشهاي زيادي را در اين زمينه داشته باشند و بر اساس نقشه جامع سلامت و برنامه پنجم بايد برنامهريزي كنيم كه در 10 سال آينده رتبه اول در منطقه باشيم.
وقتي به گذشته نگاه ميكنيم تلاشهاي زيادي انجام شده است و پيشرفتهاي زيادي در زمينه توليدات علمي داشتهايم، اما راهي كه به سوي آينده ميرود، راهي سخت است.
معاونت تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت در بررسي كه داشته است نشان داده كه سرعت علمي كشور بايد به 11 برابر سرعت متوسط در جهان برسد و سرعت علم در آسيا 4 برابر متوسط دنيا است. اگر همين سرعت را داشته باشيم 17 سال طول ميكشد تا ما به قدرت اول منطقه برسيم و از اهداف سال 1404 نيز عقب ميمانيم.
دانشگاه تهران بايد همت خود را افزايش دهد و اگر تسريع كنيم در مقايسه با كشورهاي ديگر دنيا به اهداف خود دست پيدا ميكنيم.
13/7 درصد بودجه پژوهش كشور مربوط به وزارت بهداشت است كه با اين بودجه اندك، 30 درصد توليدات علمي كشور را به خود اختصاص داده است و اين نشان ميدهد كه بودجه كم نيز ما را از رسيدن به اهداف مان باز نميدارد. در اين راستا بايد توليدات علمي خود را افزايش دهيم.
با تلاش و همت بايد سعي كنيم كه رتبه خود را ارتقا بخشيم. حدود 320 شبكه تحقيقاتي در كل دانشگاههاي كشور داريم و برنامهريزي كردهايم كه اين شبكهها براي بهينهسازي خدمات بهداشت و درمان حركت كنند و با همافزايي شبكههاي تحقيقاتي بايد آموزش و پژوهش را در كشور ارتقا بخشيم. طي 8 ماه، نشريات علمي زيادي گسترش پيدا كرده است. 170 نشريه در كشور داريم كه 51 نشريه آن در پايگاه SCP و 24 نشريه آن در نمايه ISI به نمايش گذاشته ميشود.
در زمينه توليدات تجهيزات پزشكي نيز به اهداف خود دست پيدا كردهايم، به عنوان مثال دستگاه دياليز آماده ي ارائه است. در زمينه توزيع داروها نيز به عنوان مثال انواع اينترفرونها را توليد كردهايم كه با اين اقلام دارويي 150 ميليارد صرفهجويي ارزي داريم و هنوز فعاليتهاي ما كوچك است.
حدود 140 دارو با منشاء بيوتكنولوژي در دنيا ساخته ميشود كه اين داروها تنها در 12 كشور توليد ميكنند. در آسيا، پنج كشور اين داروها را توليد ميكنند كه ايران پنجمين كشور آسياست و با توليد 9 داروي ديگر، 250 ميليارد تومان صرفهجويي ارزي خواهيم داشت. اگر اين داروها توليد نميشدند ما بايد پنج برابر هزينه فعلي را هزينه ميكرديم.
با حمايت معاونت فناوري رئيس جمهوري در حال ساخت 12 داروي بيوتكنولوژي هستيم. اين كافي نيست و برنامهريزي كرديم كه طي سه سال آينده 30 داروي بيوتكنولوژي را توليد كنيم و بتوانيم رتبه خود را در آسيا از پنجم به چهارم برسانيم.
كارهاي بزرگي در زمينه تجهيزات پزشكي انجام شده است و اميدواريم كه بتوانيم ساخت دستگاهها را توسعه ببخشيم و در سه سال آينده بتوانيم دستگاههايي را با فناوري بالا بسازيم. از زماني كه فاكتور خوني 7 و 8 را محققان ايراني ساختند و كارآزمايي آن به پاسخ رسيده است، دستگاه شتابدهنده خطي در حال ساخت است. همچنين دستگاه دياليز نيز براي ورود به بازار آماده است.
بر اساس برنامه پنج ساله بايد 5 دانشگاه برتر مورد حمايت قرار ميگيرند و برخي از دانشگاه هاي تيپ 2 و 3 نيز بايد مورد حمايت قرار گيرند.»
ورود 5 داروي بيوتكنولوژي در دهه فجر
پيش تر هم دكتر مرضيه وحيد دستجردي، وزير بهداشت اعلام كرده بود:
« پنج داروي جديد بيوتكنولوژي در دهه فجر امسال وارد بازار دارويي كشور ميشود.
هم اكنون در حال برنامهريزي براي توليد 12 دارو با تكنولوژي بالا هستيم كه تعدادي از اين داروها، دهه فجر به بهرهبرداري خواهد رسيد كه با ورود اين داروها به بازار حدود 250 ميليون دلار ارزبري كاهش خواهد يافت.
اين داروها اكنون در مرحله كارآزمايي باليني قرار دارند تا عارضهاي نداشته و از تاثيرگذاري قابل توجهي برخوردار باشند و پس از تائيد معاونت غذا و دارو به بازار ميآيند.
در جهان 123 داروي بيوتكنولوژي و در ايران هم اكنون 12 داروي بيوتكنولوژي توليد ميشود.
در زمينه نانوتكنولوژي در منطقه مقام اول را داريم. هدف ما اين است تا اين رده اولي خود در منطقه را حفظ كنيم و در عين حال در آسيا هم پيشرفت كنيم و اميد است در چند سال آينده در زمينه توليد داروهايي با فناوري نانو در آسيا به رده چهارم برسيم.»
گردآوري : نيره ولدخاني
بخش تغذيه و سلامت تبيان
اين قدر آمپول ب- كمپلكس نزنيد
خطرات مصرف بي رويه داروهاي تزريقي
شايد شما هم جزو افرادي باشيد كه معتقدند داروي تزريقي بهتر از نوع خوراكي است، چون سريع تر اثر مي كند و باعث مي شود روند درمان زودتر طي شود. اما واقعيت چنين نيست و هر بيماري اي براي درمان، نياز به داروهاي خاصي دارد كه نوع تزريقي يا خوراكي دارو را پزشك تشخيص مي دهد.
در اين باره با دكتر ايرج خسرونيا، رييس جامعه متخصصان داخلي گفتگو كرده ايم.
داروي تزريقي بهتر است يا خوراكي؟
اصولا داروها به چند دسته ي كلي تقسيم مي شوند و بسته به نوع بيماري، پزشك تشخيص مي دهد كه بيمار نياز به داروي خوراكي دارد يا تزريقي.
بعضي از داروها توسط روده جذب نمي شوند و بايد با تزريق آمپول وارد بدن شوند. گاهي اوقات نيز دوز تجويزي دارو زياد است مانند آنتي بيوتيك ها، كه بايد از طريق رگ جذب شوند و به همين دليل تزريق، بهترين انتخاب است.
اما در بسياري از مواقع دارو بايد به صورت شربت يا پودر حل شدني در آب مصرف شود و داروي تزريقي در اين مورد، بي فايده و حتي زيان آور است.
در مورد داروهاي مشابه چه طور؟
در مورد داروهاي مشابه، باز هم اولويت با داروي خوراكي است؛ مثلا اگر دارويي هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و كپسول موجود باشد، توصيه ما اين است كه بيمار حتي الامكان داروي خوراكي را مصرف كند، زيرا هر تزريقي مي تواند يك واكنش به همراه داشته باشد و بروز حساسيت از جمله مهم ترين عوارض داروهاي تزريقي است.
در صورت بروز حساسيت دارويي در قرص و كپسول و شربت، مي توان مصرف آن را بلافاصله قطع كرد و يا حتي با شستشوي معده، دارو را از بدن خارج كرد، اما در صورت بروز حساسيت داروي تزريقي، اقدام خاصي نمي توان انجام داد.
بنابراين عوارض داروهاي خوراكي بسيار كمتر از انواع تزريقي است و همواره در علم پزشكي توصيه مي شود كه از درمان هاي تزريقي كمتر استفاده شود.
چرا عده اي معتقدند كه داروي خوراكي كم اثرتر از نوع تزريقي است؟
متاسفانه بسياري از افراد بر اين باورند كه داروي خوراكي بي تاثير است و فقط با تزريق آمپول، بيماري شان بهبود مي يابد. حتي بيماراني هم وجود دارند كه با مراجعه به پزشك از او مي خواهند كه براي شان داروي تزريقي تجويز كند و استدلال شان هم اين است كه داروي خوراكي بر بدن آنها تاثيري ندارد و به پزشكي كه براي شان داروي تزريقي تجويز نكند، مجددا مراجعه نمي كنند؛ مگر اينكه حداقل يك قلم داروي تزريقي (مثلا ب- كمپلكس) در نسخه آنها وجود داشته باشد.
به مصرف خودسرانه ب- كمپلكس اشاره كرديد. هر چند وقت يك بار لازم است كه اين آمپول تزريق شود؟
هيچ نيازي نيست كه فردي به صورت خودسرانه ب- كمپلكس تزريق كند، بلكه با مصرف ميوه و سبزي تازه و مواد غذايي مختلف مي تواند اين ويتامين ها را دريافت كند.
اين يك باور اشتباه است كه فردي كه احساس كسالت و ضعف مي كند، بايد ب- كمپلكس تزريق كند تا وضعيت بدني اش بهبود يابد.
متاسفانه بسياري از افراد نمي دانند كه مصرف بي رويه ويتامين ها نيز خطرناك است و مي تواند باعث مسموميت شود.
در مورد سرماخوردگي چطور؟ تزريق دارو زودتر جواب نمي دهد؟
اين هم يكي از باورهاي غلط است كه خيلي ها فكر مي كنند اگر پني سيلين بزنند، سرماخوردگي شان زودتر خوب مي شود، غافل از اينكه 99 درصد سرماخوردگي ها و انواع آنفلوآنزا ويروسي هستند و درمان آنها هيچ نيازي به آنتي بيوتيك ندارد (نه خوراكي، نه تزريقي). از طرفي عملكرد آنتي بيوتيك ها همانند يك شمشير دو لبه است و عوارض زيادي به همراه دارد.
چه عوارضي؟
مشكلات كبدي و كليوي از مهم ترين عوارض مصرف بي رويه آنتي بيوتيك هاست. در عين حال، مصرف بي جاي آنتي بيوتيك ها موجب مي شود بدن نسبت به اين داروها مقاوم شود و در صورت نياز هم، مصرف آنها تاثيري در بهبود بيماري نداشته باشد. البته در مورد برخي بيماري ها ، نوع تزريقي سريع تر از نوع خوراكي اثرگذار است.
در عين حال، بسياري از خانواده ها داروهاي بي مصرف و باقي مانده شان را نگهداري مي كنند تا شايد روزي به آنها احتياج پيدا كنند و اين بدترين كار ممكن است و مصرف آنها عوارض خطرناكي به همراه دارد.
بسيار ديده شده كه فردي با تزريق يك ويتامين ساده يا خوردن يك قرص بدون تجويز پزشك، جان خود را از دست داده است.
به نظر شما، آيا پزشكان با تجويز غير موجه اين داروها، مصرف بي رويه آنها را در جامعه رواج نمي دهند؟
متاسفانه همين طور است. مسكن ها، آنتي بيوتيك ها و مولتي ويتامين ها از جمله داروهايي هستند كه مثل نقل و نبات توسط ايراني ها مصرف مي شوند. اصلا در هيچ جاي دنيا به اندازه ايران، دارو بدون تجويز پزشك مورد استفاده قرار نمي گيرد. ما عادت كرده ايم كه با احساس كوچك ترين دردي، مسكن بخوريم و يا با احساس هر گونه ضعفي آمپول ويتامين بزنيم، اما به اين موضوع توجه نمي كنيم كه مصرف همين داروهاي به ظاهر ساده، اعتيادآور است و حتي مصرف آسپيرين بدون تجويز پزشك، سلامت فرد را به خطر مي اندازد.
البته تبليغات در اين بين نقش مهمي ايفا مي كنند، طوري كه اين روزها در مجلات و روزنامه ها و به ويژه شبكه هاي ماهواره اي، انواع مكمل و ويتامين تبليغ مي شوند، اما بايد بدانيد كه مصرف بي رويه هر ماده اي، حتي آب هم براي بدن مضر است. ما بايد ياد بگيريم كه مصرف هر گونه دارو، چه خوراكي و چه تزريقي، بايد با تجويز پزشك صورت گيرد و بايد انتخاب هر يك از اين داروها را به پزشك مان واگذار كنيم.
حرف آخر؟
پزشك خوب، پزشكي نيست كه چند نوع دارو تجويز كند. در بسياري از بيماري ها مثل سرماخوردگي اصلا نيازي به مصرف دارو نيست و درمان آن، استراحت و مصرف مايعات گرم است. در عين حال، ما بايد آستانه ي تحمل را در خودمان بالا ببريم و به جاي مصرف مسكن، علت درد را پيدا كنيم تا مشكل از ريشه حل شود.
باز هم تاكيد مي كنم كه جمله ي "تاثير داروهاي تزريقي بيشتر از داروهاي خوراكي است" هميشه صادق نيست و اين موضوع به نوع بيماري، نوع دارو، نياز بيمار و تشخيص پزشك بستگي دارد.
مصاحبه كننده : سامان گلناري
اگر مي خواهيد با پزشكان سايت مشورت كنيد، اينجا را كليك كنيد.
براي شركت در بحث هاي انجمن بهداشت و سلامت سايت، اينجا را كليك كنيد.
* مطالب مرتبط :