اين قدر آمپول ب- كمپلكس نزنيد
خطرات مصرف بي رويه داروهاي تزريقي
شايد شما هم جزو افرادي باشيد كه معتقدند داروي تزريقي بهتر از نوع خوراكي است، چون سريع تر اثر مي كند و باعث مي شود روند درمان زودتر طي شود. اما واقعيت چنين نيست و هر بيماري اي براي درمان، نياز به داروهاي خاصي دارد كه نوع تزريقي يا خوراكي دارو را پزشك تشخيص مي دهد.
در اين باره با دكتر ايرج خسرونيا، رييس جامعه متخصصان داخلي گفتگو كرده ايم.
داروي تزريقي بهتر است يا خوراكي؟
اصولا داروها به چند دسته ي كلي تقسيم مي شوند و بسته به نوع بيماري، پزشك تشخيص مي دهد كه بيمار نياز به داروي خوراكي دارد يا تزريقي.
بعضي از داروها توسط روده جذب نمي شوند و بايد با تزريق آمپول وارد بدن شوند. گاهي اوقات نيز دوز تجويزي دارو زياد است مانند آنتي بيوتيك ها، كه بايد از طريق رگ جذب شوند و به همين دليل تزريق، بهترين انتخاب است.
اما در بسياري از مواقع دارو بايد به صورت شربت يا پودر حل شدني در آب مصرف شود و داروي تزريقي در اين مورد، بي فايده و حتي زيان آور است.
در مورد داروهاي مشابه چه طور؟
در مورد داروهاي مشابه، باز هم اولويت با داروي خوراكي است؛ مثلا اگر دارويي هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و كپسول موجود باشد، توصيه ما اين است كه بيمار حتي الامكان داروي خوراكي را مصرف كند، زيرا هر تزريقي مي تواند يك واكنش به همراه داشته باشد و بروز حساسيت از جمله مهم ترين عوارض داروهاي تزريقي است.
در صورت بروز حساسيت دارويي در قرص و كپسول و شربت، مي توان مصرف آن را بلافاصله قطع كرد و يا حتي با شستشوي معده، دارو را از بدن خارج كرد، اما در صورت بروز حساسيت داروي تزريقي، اقدام خاصي نمي توان انجام داد.
بنابراين عوارض داروهاي خوراكي بسيار كمتر از انواع تزريقي است و همواره در علم پزشكي توصيه مي شود كه از درمان هاي تزريقي كمتر استفاده شود.
چرا عده اي معتقدند كه داروي خوراكي كم اثرتر از نوع تزريقي است؟
متاسفانه بسياري از افراد بر اين باورند كه داروي خوراكي بي تاثير است و فقط با تزريق آمپول، بيماري شان بهبود مي يابد. حتي بيماراني هم وجود دارند كه با مراجعه به پزشك از او مي خواهند كه براي شان داروي تزريقي تجويز كند و استدلال شان هم اين است كه داروي خوراكي بر بدن آنها تاثيري ندارد و به پزشكي كه براي شان داروي تزريقي تجويز نكند، مجددا مراجعه نمي كنند؛ مگر اينكه حداقل يك قلم داروي تزريقي (مثلا ب- كمپلكس) در نسخه آنها وجود داشته باشد.
به مصرف خودسرانه ب- كمپلكس اشاره كرديد. هر چند وقت يك بار لازم است كه اين آمپول تزريق شود؟
هيچ نيازي نيست كه فردي به صورت خودسرانه ب- كمپلكس تزريق كند، بلكه با مصرف ميوه و سبزي تازه و مواد غذايي مختلف مي تواند اين ويتامين ها را دريافت كند.
اين يك باور اشتباه است كه فردي كه احساس كسالت و ضعف مي كند، بايد ب- كمپلكس تزريق كند تا وضعيت بدني اش بهبود يابد.
متاسفانه بسياري از افراد نمي دانند كه مصرف بي رويه ويتامين ها نيز خطرناك است و مي تواند باعث مسموميت شود.
در مورد سرماخوردگي چطور؟ تزريق دارو زودتر جواب نمي دهد؟
اين هم يكي از باورهاي غلط است كه خيلي ها فكر مي كنند اگر پني سيلين بزنند، سرماخوردگي شان زودتر خوب مي شود، غافل از اينكه 99 درصد سرماخوردگي ها و انواع آنفلوآنزا ويروسي هستند و درمان آنها هيچ نيازي به آنتي بيوتيك ندارد (نه خوراكي، نه تزريقي). از طرفي عملكرد آنتي بيوتيك ها همانند يك شمشير دو لبه است و عوارض زيادي به همراه دارد.
چه عوارضي؟
مشكلات كبدي و كليوي از مهم ترين عوارض مصرف بي رويه آنتي بيوتيك هاست. در عين حال، مصرف بي جاي آنتي بيوتيك ها موجب مي شود بدن نسبت به اين داروها مقاوم شود و در صورت نياز هم، مصرف آنها تاثيري در بهبود بيماري نداشته باشد. البته در مورد برخي بيماري ها ، نوع تزريقي سريع تر از نوع خوراكي اثرگذار است.
در عين حال، بسياري از خانواده ها داروهاي بي مصرف و باقي مانده شان را نگهداري مي كنند تا شايد روزي به آنها احتياج پيدا كنند و اين بدترين كار ممكن است و مصرف آنها عوارض خطرناكي به همراه دارد.
بسيار ديده شده كه فردي با تزريق يك ويتامين ساده يا خوردن يك قرص بدون تجويز پزشك، جان خود را از دست داده است.
به نظر شما، آيا پزشكان با تجويز غير موجه اين داروها، مصرف بي رويه آنها را در جامعه رواج نمي دهند؟
متاسفانه همين طور است. مسكن ها، آنتي بيوتيك ها و مولتي ويتامين ها از جمله داروهايي هستند كه مثل نقل و نبات توسط ايراني ها مصرف مي شوند. اصلا در هيچ جاي دنيا به اندازه ايران، دارو بدون تجويز پزشك مورد استفاده قرار نمي گيرد. ما عادت كرده ايم كه با احساس كوچك ترين دردي، مسكن بخوريم و يا با احساس هر گونه ضعفي آمپول ويتامين بزنيم، اما به اين موضوع توجه نمي كنيم كه مصرف همين داروهاي به ظاهر ساده، اعتيادآور است و حتي مصرف آسپيرين بدون تجويز پزشك، سلامت فرد را به خطر مي اندازد.
البته تبليغات در اين بين نقش مهمي ايفا مي كنند، طوري كه اين روزها در مجلات و روزنامه ها و به ويژه شبكه هاي ماهواره اي، انواع مكمل و ويتامين تبليغ مي شوند، اما بايد بدانيد كه مصرف بي رويه هر ماده اي، حتي آب هم براي بدن مضر است. ما بايد ياد بگيريم كه مصرف هر گونه دارو، چه خوراكي و چه تزريقي، بايد با تجويز پزشك صورت گيرد و بايد انتخاب هر يك از اين داروها را به پزشك مان واگذار كنيم.
حرف آخر؟
پزشك خوب، پزشكي نيست كه چند نوع دارو تجويز كند. در بسياري از بيماري ها مثل سرماخوردگي اصلا نيازي به مصرف دارو نيست و درمان آن، استراحت و مصرف مايعات گرم است. در عين حال، ما بايد آستانه ي تحمل را در خودمان بالا ببريم و به جاي مصرف مسكن، علت درد را پيدا كنيم تا مشكل از ريشه حل شود.
باز هم تاكيد مي كنم كه جمله ي "تاثير داروهاي تزريقي بيشتر از داروهاي خوراكي است" هميشه صادق نيست و اين موضوع به نوع بيماري، نوع دارو، نياز بيمار و تشخيص پزشك بستگي دارد.
مصاحبه كننده : سامان گلناري
اگر مي خواهيد با پزشكان سايت مشورت كنيد، اينجا را كليك كنيد.
براي شركت در بحث هاي انجمن بهداشت و سلامت سايت، اينجا را كليك كنيد.
* مطالب مرتبط :
توليد داروي زخم پاي ديابتي در ايران
پس از تلاش 7 ساله محققان ايراني "داروي آنژي پارس" ويژه درمان "زخم پاي ديابتي" توليد شد.
در سومين روز از دهه فجر انقلاب اسلامي سال 1386 ، با همت و تلاش محققان و دانشمندان ايراني داروي جديد درمان و بهبود زخم پاي ديابتي براي اولين بار در دنيا با حضور وزير بهداشت توليد و عرضه شد.
اين دارو كه به سه شكل خوراكي، تزريقي و موضعي توليد مي گردد، طي 7 سال تلاش محققان ايراني بدون هيچ عارضه اي مطابق با درمان هاي استاندارد در جهان است و براي تمام انواع ديابت در جهت بهبود زخم ، كاهش قطع عضو ، ميزان بستري و هزينه هاي آن استفاده مي شود.
داروي گياهي "آنژي پارس" بدون داشتن عوارض آلرژيك و مسموميت، اختلالات سلولي ايجاد نكرده و اثرات هماتولوژي و ميكروسكوپي منفي ندارد.
اين در حالي است كه داروي جديد درمان زخم پاي ديابتي مي تواند 25 درصد زخم پاي افراد مبتلا به ديابت را بهبود بخشيده و همچنين شستشوي زخم و كنترل عفونت را در اين افراد ممكن سازد.
البته بر اساس نتايج و آزمايشات، تنها محدوديت مصرف اين دارو در زمان بارداري است و با آنكه اثرات منفي ندارد، ولي توصيه مي شود مادران باردار از آن استفاده نكنند.
محققان و پزشكان مرتبط با اين موفقيت عظيم ايراني ، داروي نام برده را روي 25 بيمار آزمايش كرده اند كه در تمام انواع مصارف آن درمان قابل توجهي مشاهده شده است.
روش هاي جديد درماني براي زخم پاي ديابتي فاكتورهاي رشد موضعي، پيوند پوست، ترميم زخم با استفاده از فشار مكش، درمان با اكسيژن پر فشار، حرارت درماني، درمان با ليزر ، سلول هاي بنيادي و ... است.
بايد افزود كه "داروي آنژي پارس" حاصل تلاش دانشمندان ايراني براي اولين بار در دنياست كه در مرحله ثبت بين المللي قرار دارد و در نوع خود بي نظير مي باشد.
رونمايي از شش داروي حياتي
اين 6 دارو و ماده اوليه دارويي كه با كمك فناوريهاي پيشرفته توليد شده اند، شامل داروي "سالمترول" (Salmeterole) با كاربرد در درمان آسم، داروي "ريلوزول" (Riluzole) با كاربرد در درمان ALS(نوعي بيماري سيستم عصبي) ، داروي "لتروزول" (Letrozol) كه با مهار آروما تاز براي درمان سرطان پستان كاربرد دارد و داروي "زولدرونيك اسيد" (Zoledronic acid) با كاربرد در پيشگيري از استئوپروز و پوكي استخوان، بوتولينوم (Botulinum a toxine ) براي مشكلات پوستي و زيبايي و فاكتور هفت Antihemophilic Factor VII براي درمان بيماري هموفيلي هستند.
توليد اين داروها به دست متخصصان داخلي در حالي صورت ميگيرد كه هم از جهت فناوري بالاي آنها و نيز از لحاظ كاهش قيمت نسبت به نمونه خارجي، در عين اثربخشي بالاتر، بسيار حائز اهميت هستند و صرفهجويي 68 ميليون دلاري سالانه را براي كشور به همراه دارند.
جزئيات داروهاي توليد شده در ايران
سالمترول (Salmeterole)
داروي سالمترول به شكل تنفسي مصرف مي شود و بسته به ميزان بيماري در دوزهاي مختلف استنشاق مي شود. اين دارو به عنوان گشاد كننده راههاي هوايي و داروي ضد آسم كاربرد دارد.
ريلوزول (Riluzole)
داروي ريلوزول به شكل قرص مصرف مي شود و براي درمان بيماري( Amyotrotro fische Lateraal Sclerose) ALS يا آميوتروفيك لاترال اسكلروز كه نوعي بيماري سيستم عصبي است، كاربرد دارد.
اين بيماري مربوط به نورونهاي حركتي است و تخريب پيشرونده و غيرقابل ترميم در دستگاه عصبي مركزي (مغز و نخاع) و دستگاه عصبي محيطي را موجب مي شود. اين بيماري منجر به از دست رفتن تدريجي عملكرد عضلات (به ويژه عضلات مخطط) مي شود و با تضعيف ماهيچهها فرد به تدريج به فلج عمومي مبتلا ميشود.
علائم اين بيماري ضعيف شدن ماهيچه ها و همچنين خستگي مفرط است. اين بيماري مي تواند از دست يا پا و يا ماهيچه هائي كه براي حرف زدن و بلعيدن به كار مي روند، شروع شود. مثلا بيمار متوجه مي شود كه مرتب پايش پيچ مي خورد؛ غذا و نوشيدني به گلويش مي پرد؛ يا مثلا در بستن دكمه هاي لباس يا باز و بسته كردن شير آب مشكل دارد. اي.ال.اس يك بيماري " پروگراسيو" است. بدين معني كه بيماري به طور مرتب پيشرفت كرده و جسم عقب تر مي رود. دليل قطعي اي.ال.اس مشخص نيست.
توليد اين داروها به دست متخصصان داخلي در حالي صورت ميگيرد كه هم از جهت فناوري بالاي آنها و نيز از لحاظ كاهش قيمت نسبت به نمونه خارجي، در عين اثربخشي بالاتر، بسيار حائز اهميت هستند و صرفهجويي 68 ميليون دلاري سالانه را براي كشور به همراه دارند
اي. ال.اس مسري نمي باشد. اين بيماري معمولا همراه با درد نيست و به هوشياري بيمار آسيب نمي رساند. قواي پنج گانه : چشائي، بينائي، بويائي، شنوائي و پساوايي ( لامسه) و همينطور سيستم گوارشي، جذب و دفع غذا، روده ها و مثانه از دسترس بيماري بدور هستند. به تدريج ماهيچه هاي بيشتري - به استثناي ماهيچه هاي قلب - در بدن بيمار آسيب مي بينند. سرعت پيشرفت بيماري بسته به اشخاص متفاوت است. اما متوسط طول عمر اين بيماران بين سه تا پنج سال پيش بيني مي شود. افرادي هم هستند كه بيش از ده سال با اين بيماري زندگي كرده اند. نمونه ويژه (ولي ممكن) پروفسور استفان هاوكينگ دانشمند و استاد فيزيك انگليسي است كه از 22 سالگي دچار بيماري اي.ال.اس شده و اكنون عليرغم داشتن اين بيماري به زندگي پربارش ادامه داده است.
تنها داروئي كه كمي پروسه بيماري را به تاخير مي اندازد و اغلب پزشكان براي بيماران اي.ال.اس تجويز مي كنند، قرص ريلوزول مي باشد. اين دارو تا حدودي (بطور متوسط سه ماه در كل) سرعت بيماري را كاهش مي دهد.درحال حاضر اين دارو در كشورمان رونمايي شده است.
لتروزول (Letrozole)
ماده اوليه دارويي لتروزول براي توليد اين دارو مورد نياز است. داروي لتروزول تبديل آندروژنها به استروژن را از طريق مهار سيستم آنزيمي آروماتاز مهار مي كند. كاهش استروژنها منجر به كاهش توده توموري و تاخير در پيشرفت رشد تومور در سرطان سينه در زنان مي شود. اين دارو هورموني بوده و در پيشگيري از گسترش تومورها نقش دارد.
درواقع لتروزول يك مهاركننده غيراستروييدي آنزيم آروماتاز( مهاركننده سنتز استروژن ) مي باشد .استروژن ها در تحريك يا ادامه رشد برخي از انواع سرطان سينه مؤثر هستند. بسياري از صاحب نظران اعتقاد دارند كه در درمان سرطان سينه، روشي مناسب است كه بتواند يا ميزان توليد استروژن را كم كند ( برداشتن تخمدان، هيپوفيز و ... ) يا اثر آن را كاهش دهد ( داروهاي ضد استروژن ). اين عمل منجر به كاهش توده تومور و تأخير رشد آن در برخي از زنان مي گردد.
در خانم هاي يائسه، استروژن ها عمدتا" توسط عمل آنزيم آروماتاز ( Aromatase ) توليد مي شوند. اين آنزيم، آندروژن هاي غده فوق كليوي ( آندروستن ديون وتستوسترون ) را به استرون واستراديول تبديل مي كند وباعث مهار بيوسنتز استروژن در بافت هاي محيطي و در بافت سرطاني مي گردد.
زولدرونيك اسيد (Zoledronic acid)
ماده اوليه دارويي زولدرونيك اسيد به صورت تزريقي بوده و مكانيسم اثر آن به صورت مهار فعاليت استئوكلاستها در استخوان ها و غضروف ها است. همچنين اين دارو فعاليت استئوكلاستيك آزاد سازي كلسيم در استخوان ها و غضروف ها را مهار مي كند. اين دارو از خانواده بيس فسفونات ها بوده و در درمان پوكي استخوان، سرطان هاي پستان، پروستات و هيپركلسميا مورد استفاده قرار مي گيرد. زولدرونيك اسيداز جمله داروهايي است كه به استحكام نسج استخوان كمك ميكند.
اين دارو براي درمان پوكي استخوان فقط يك بار در سال بايد تزريق شود و تزريق آن نيز 15 دقيقه بيشتر طول نميكشد. داروهايي كه تاكنون براي پوكي استخوان تجويز ميشده به صورت قرص بوده و هر روز بايد مصرف شود و تحقيقات نشان داده كه بيماران پوكي استخوان به طور منظم داروهاي خود را مصرف نميكنند؛ عوارض جانبي اين داروها، از جمله تورم لوله مري كه بلع را دشوار ميكند، باعث ميشود بيمار پس از 6 ماه مصرف آن را رها كند.
نيمياز زنان بالاي 50 سال دچار شكستگي استخوان ميشوند كه دليل اصلي آن پوكي استخوان يا «استئوپروز» است. سن بالا، رفتارهاي ماشيني، فعاليت بدني كم و سابقه ژنتيكي از جمله علل ايجاد پوكي استخوان هستند.پزشكان ميگويند با توجه به اين كه از 30 سالگي به بعد بافت استخواني تحليل ميرود احتمال بروز پوكي استخوان نيز در سنين ميانسالي و كهنسالي افزايش مييابد كه برخي از عوامل از جمله يائسگي در زنان به دليل كاهش سطح استروژن منجر به تسريع اين عامل قبل از زمان مذكور است.با اينحال با تغذيه مناسب، يعني غذاهايي كه حاوي ويتامين D و كلسيم باشد و نيز فعاليت بدني مناسب ميتوان دانسيته استخوان را افزايش داد.
توكسين بوتولينوم (Botulinum a toxine )
داروي توكسين بوتولينوم داراي مصارف دارويي مختلفي است و به صورت فرآورده دارويي تزريقي به صورت پودر ليوفيليز توليد شده است. اين دارو براي درمان بيماري هاي پوستي و همچنين مصارف زيبايي كاربرد دارد. اين فرآورده دارويي يك فرآورده بيوتكنولوژي به شمار مي رود.
آنچه در ميان مردم به " بوتاكس " معروف است عبارتست از همين توكسين بوتولينوم كه تزريق آن براي رفع اسپاسم هاي عضلاني ، معالجه سردردهايي مانند ميگرن، تعريق بيش از حد زير بغل وكف دست ، و نيز برطرف كردن چين و چروك هاي صورت صورت مي گيرد. مشهورترين ، قديمي ترين و موثرترين نوع اين توكسين ( نوع A ) Botulinum toxin type A
مي باشد.
Antihemophilic Factor VII
فاكتور هفت يك فاكتور مربوط به انعقاد خون و ضد خونريزي است كه به شكل تزريقي ارائه مي شود. اين دارو در درمان خونريزي هموفيلي A و B موثر است.هموفيلي يا خون تراوي نوعي بيماري ارثي است كه در آن خون در محل بريده شده بند نميآيد و جز در موارد استثنايي اين بيماري فقط در افراد مذكر ديده ميشود. عارضه خونريزي در هموفيلي ميتواند بسته بهشدت اختلال ژنتيك درجات مختلفي نيز داشته باشد. هموفيلي A و B اختلالات انعقادي وابسته به كروموزوم جنسي هستند كه بهترتيب بر اثر جهشهايي در ژنهاي F8C و F9 ايجاد ميشوند. هموفيلي نوعي اختلال در تمام نژادها و بدون ترجيح نژادي است. ميزان شيوع هموفيلي A از هموفيلي B بيشتر است.
فرآوري: مريم نايب زاده
بخش دانش و زندگي تبيان
مصرف داروي ايراني به فرهنگ سازي نياز دارد |
رئيس انجمن علمي داروسازان ايران با ببان اينكه ورود مكملهاي خارجي با واردات گسترده كنوني به كشور يك خطاي بزرگ بود كه مسئولان از دهه 70 مرتكب شدند،گفت: صنعت داروسازي ايران نياز مبرمي به نوسازي دارد. حميد خويي در حاشيه نشست خبري يازدهمين همايش داروسازان ايران اظهار داشت: 50 تا 60 سال پيش، چند شركت چند مليتي كه اغلب اروپايي بودند حوزه توليد دارو در دنيا را در دست داشتند ولي اكنون ما شاهد حضور كشورهاي جديد و قدرتهاي نوظهور از جمله چين و حتي ايران در توليد دارو در دنيا هستيم.رئيس انجمن علمي داروسازان ايران در پاسخ به مردم سالاري مبني بر اينكه مريضي كه پزشك مراجعه مي كند گاهي به او گفته مي شود اگر داروي خارجي مصرف كني بهتر است گفت: اين يك مبحث فرهنگي است مثلاً شما اگر به خيابان جمهوري يا امينحضور برويد مشاهده ميكنيد كه تا قبل از افزايش قيمتهاي ارز چقدر محصولات خارجي به وفور پيدا ميشد ولي حضور محصولات داخلي كمرنگ بود. خويي در مثالي ديگري ادامه داد: 30 سال قبل لوسترهاي ايراني در خيابان لالهزار مطرحترين لوسترها بودند اما امروز ما لوسترهاي چيني را به وفور مشاهده ميكنيم كه همين مبحث نيز در حوزه دارويي ما نيز در قالب ارجح قرار دادن دارويي خارجي به دارويي ايراني مشاهده ميكنيم.وي افزود: اين در حالي است كه حتي دارويي خارجي نيز در كشور تعريف مشخص خود را در بين عموم ندارد يعني بايد حداقل دارو يا مواد اوليه توليد كشورهاي اروپايي و آمريكايي با كشوري مانند بنگلادش و هند متفاوت باشد. خويي تصريح كرد: ما مشاهده ميكنيم كه افراد به اسم داروي خارجي به علت نداشتن اطلاعات مناسب براي تهيه داروي هندي و پاكستاني 3 برابر داروي ايراني هزينه ميكنند در حالي كه مشابه آن و حتي بهتر از آن در كشور ما توليد ميشود.وي با بيان اينكه ايران هماكنون در برخي از توليدات دارويي ايران دومين توليدكننده داروي انحصاري در جهان به حساب ميآيد، افزود: 97 درصد بازار دارويي كشور در داخل توليد ميشود البته اين رقم عددي است و متفاوت از آمار ريالي هزينههاي دارو است.خويي با بيان اينكه يكي از خطاهاي 10 سال گذشته همين توليد 97 درصدي عددي دارو با 3 درصد مبحث ريالي آن است، گفت: البته ساخت بعضي داروها در داخل كشور نيز مقرون به صرفه نيست زيرا مثلاً يك كارخانه مطرح جهاني يك دارو را براي تمام دنيا ميسازد و اگر ما بخواهيم همان دارو را توليد انبوه كنيم قيمت توليد آن 5 برابر ميشود و اين مسئله مقرون به صرفه نيست.وي با اشاره به اينكه در سالهاي 63 و 64 ما با مشكل كمبود دارو و مواد اوليه روبهرو بوديم ولي اكنون اين طور نيست كه شركت يا كشوري نخواهد به ما دارو بدهد البته بهجز شركتهاي دارويي آمريكايي كه مستقيماً در اين زمينه منع شدهاند، بيان داشت: ولي در مجموع صنايع داروسازي هر روز مباحث پيچيدهتري پيدا ميكند و صنعت داروسازي ايران نيز به نوسازي احتياج دارد.خوئي ادامه داد: در همه دنيا دولتها از شركتهايشان براي ورود به بازارهاي جهاني حمايت ميكنند ولي در كشور ما هنوز اين مبحث به حد مطلوب نرسيده است و بايد با تلاش تمام دستاندركاران حوزه دارويي ظرفيت صادرات دارويي كشور 30 تا 50 درصد نسبت به وضعيت كنوني افزايش يابد.همچنين دكتر عباس كبريايي زاده عضو هيئت مديره انجمن علمي داروسازان ايران نيز دراين نشست در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر گفت: مصوبه دولت در زمينه پوشش 202 قلم داروي جديد، غيركارشناسي بود. زيرا، 42 قلم از اين داروها اصلا در فهرست دارويي كشور قرار ندارند كه بخواهيم آنها را بيمه كنيم.اين در حالي است كه دكتر مرضيه وحيددستجردي وزير بهداشت چندي پيش در ارتباط با پوشش بيمه اي 202 قلم داروي بيماران خاص و صعب العلاج كه رئيس جمهور دستور آن را داده است، گفته بود كه «در جلسه اخير هيئت دولت در اين زمينه صحبتهايي انجام شد و وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي قول داده است كه پوشش اين داروها در اولويت قرار گيرد.»وي با عنوان اين مطلب كه اين 202 قلم دارو شامل داروهاي بيماران خاص، صعبالعلاج و برخي داروهاي گياهي است، تاكيد كرد: اولويت ما، پوشش بيمه اي داروهاي بيماران صعبالعلاج و سرطاني است، چون تهيه اين داروها هزينههاي فراواني را به بيمار تحميل ميكند.وي در پاسخ به پرسش مردم سالاري مبني بر اينكه اگر تحريم در واردات دارو تحريم شويم چه اتفاقي مي افتد؟ اظهار داشت: تحريم دارويي در هيچ جاي دنيا وجود ندارد ولي در مواقعي تحريمهاي اقتصادي به خصوص تحريمهاي بانكي بر روي حوزه دارويي نيز تأثير خود را ميگذارد.وي افزود: ولي با وجود تمام تحريمها ما شاهد يك فرصت در افزايش توليد دارو در داخل كشورمان شدهايم و نكته مهم در اين زمينه آن است كه هيچ كشوري در دنيا تمام مولكولهاي دارويي را توليد انبوه نميكند.كبرياييزاده با اشاره به اينكه حتي كشوري مانند آمريكا 40درصد از داروهاي خود را وارد ميكند و بيشترين تمركز خود را بر روي 60درصد صادراتش دارد، تصريح كرد: به هر حال روابط سياسي كشورها در صادرات دارو تأثير خاص خود را خواهد داشت و اين در حالي است كه ايران در سال گذشته 180 ميليون دلار صادرات دارويي داشته است كه اين رقم ميتواند افزايش يابد.دبير علمي يازدهمين همايش داروسازان ايران با اشاره به اينكه ايران سرآمد تمام كشورهاي خاورميانه و منطقه منا در حوزه تكنولوژيهاي نوين دارويي است ادامه داد: حتي كشوري مانند تركيه در حوزه هايتك از ايران بسيار عقبتر است و شركتهاي دارويي در تركيه نيز شركتهاي چند مليتي هستند كه دارو را توليد ميكنند ولي ايران به طور مستقل و جدا از مباحث توليد دارو و حتي تحت ليسانس بسياري از داروهاي خودش را ميسازد.كبرياييزاده اظهار داشت: ظرفيت دانش دارويي ايران بالا است به طوري كه ايران در حال حاضر در توليد 4 مولكول دارويي دومين توليد كننده دارو در دنيا است و از 15 مولكول فرآوردههاي بيوتكنولوژيك نيز ايران 9 مولكول را به طور مستقل توليد ميكند و اين مسئله بايد با سوق دادن سرمايههاي ملي و مردمي به سمت حوزه دارويي اهميت آن بيشتر افزايش يابد. |
ايدز؛ داروي ايراني و داروي اروپايي
درحالي كه هنوز اخباري از داروي ايراني ايدز موسوم به آيمود در رسانههاي معتبر دنيا به چشم نميخورد، هفته گذشته خبر تأييد يك داروي جديد براي بيماران ايدزي در راس اخبار پزشكي رسانههاي اروپايي قرار گرفت.
خبر اين بود: نخستين داروي مقابله با ويروس اچآي وي كه مصرف روزانه يك عدد آن كافي است توسط مقامهاي اروپايي تأييد شده است. خبرگزاريها تأييد اين دارو موسوم به «آتريپلا» را به منزله انقلابي در مبارزه با ويروس عامل بيماري ايدز دانستند و نوشتند كنترل اين بيماري با تنها روزانه يك قرص ، تحولي چشمگير است، درحاليكه گفته ميشود داروي ايراني ايدز اثر بسيار شگفتانگيزتري دارد و 21 ماه پايدار است و يعني بيمار با مصرف آيمود تا 21 ماه نياز به داروي ديگري ندارد.
تا سال 1996 كساني كه از داروهاي اچ آي وي استفاده ميكردند مجبور بودند روزانه تا 30 قرص با شكم خالي در مقاطع مختلف روز مصرف كنند، اما در سالهاي اخير، رژيم دارويي براي بيماران آلوده به ويروس ايدز شامل مصرف روزانه چند قرص است كه محققان سعي دارند همين را هم كمتر و كمتر كنند.
مقايسه اثرات آيمود و آتريپلا هم جالب است. در خبرها آمده كه آتريپلا باعث كاهش فعاليت ويروس شده اما مانع انتقال ويروس نميشود. در مورد آيمود هم گفته شده كه اين داور ضد ويروس نيست و فقط باعث تقويت و افزايش سامانه ايمني بدن ميشود و البته عمر بيمار را حداقل 5 سال افزايش ميدهد.
همچنين ادعا شده كه آيمود اثرات جانبي ندارد و 15 درصد ايمني بدن را افزايش ميدهد. مجري طرح داروي ايدز هفته گذشته تأكيد كرد كشف اين دارو كار گروهي بوده است و بيش از 100 محقق و 15 مركز دانشگاهي و تحقيقاتي روي اين طرح طي 7 سال كار كرده اند. او همچنين ادعا كرد كشورهاي مختلفي درخواست همكاري براي استفاده از اين دارو را مطرح كردهاند.
اما آتريپلا تركيب 3 دارو است كه از قبل وجود داشته است و توليد آن حاصل همكاري 3 شركت رقيب داروسازي Gilead Sciences Bristol-Myers Squibb وMerck است. اين دارو ژوئيه سال گذشته در آمريكا مجوز گرفته بود و اكنون براي نيمي از كل بيماراني كه به تازگي به ويروس اچ آي وي مبتلا شدهاند تجويز ميشود، اما اكنون، تأييد آتريپلا توسط كميسيون اروپايي باعث شده امكان تجويز آن در كشورهاي آلمان، اتريش و انگليس هم به وجود آيد.
دكتر سايمون پورتماوت، از فعالان مبارزه با اچآي وي در مورد اين دارو به بيبيسي گفته است: اين پيشرفتي بزرگ براي بيماران است و اچآي وي را تقريبا (يك بيماري) عادي ميكند. او همچنين ادعا نكرده كه اين دارو بدون عوارض است و گفته با توجه به اينكه عناصر آتريپلا قبلا استفاده شده ميتوان عوارض جانبي آن را پيشبيني كرد: احتمالا بيش از نيمي از بيماران در ابتدا كمي سرگيجه ميگيرند، يا خوابهاي آشفته ميبينند، يا دچار بدخوابي ميشوند، اما در مجموع اين دارو خيلي خوب تحمل ميشود.
پل كارتر قائم مقام ارشد شركت داروسازي گيلياد، يكي از شركتهاي سازنده اين دارو هم گفته: تلاش براي قرار دادن 3 قرص در يك قرص روند خيلي بيدردسري نيست، اما به هرحال ما پيشبيني ميكنيم كه در سراسر اروپا، آتريپلا با بهايي در حد مجموع عناصر تشكيل دهنده آن در دسترس قرار گيرد. همزمان، شركت مِرك هم در تلاش براي در دسترس قرار دادن اين دارو براي بيماران در آفريقا با بهايي پايين پيشقدم شده است.
با توليد فاكتور 8 بخش مهمي از درمان بيماران هموفيلي در داخل كشور انجام مي شود و علاوه بر آن، توليد اين دارو در كشور 40 تا 50 ميليون دلار صرفه جويي ارزي به دنبال خواهد داشت.
به گزارش مهر، عارضه خونريزي در هموفيلي ميتواند بسته به شدت اختلال ژنتيكي درجات مختلفي از نظر شدت داشته باشد.
اين بيماري معمولاً از طريق مادر به پسرانش منتقل شده و مردان خوشبختانه نميتوانند بيماري را به پسرانشان منتقل كنند.
علايم اوليه هموفيلي خونريزي هاي طولاني پس از خراش هاي كوچك است. البته عقيده عمومي بر اين است كه اينگونه خونريزي هاي كوچك ولي طولاني باعث مرگ شخص مبتلا نميشود ولي به تدريج بيماري پيشرفت كرده و علايم شديدتري از قبيل خونريزي هاي دردناك داخل مفصلي مانند مفصل زانو ايجاد خواهد كرد.
اينگونه حوادث با كوچكترين تحريكي پيش ميآيد و احتمالا يك پسربچه را از انجام بازي محبوبش يعني فوتبال و يا انجام هر كار كوچك ديگري كه احتمال دارد زانو دچار پيچيدگي شود باز ميدارد.
تجمع خون در مفاصل ممكن است باعث خشك شدن مفصل شده و كودك را بطور كامل فلج كند و يا خونريزي هاي غير منتظرهاي در ماهيچهها به وقوع بپيوندد.
مبتلايان به اين بيماري فاقد يكي از فاكتورهاي انعقادي شماره 8، 9 و يا 11 هستند و در صورتيكه دچار هر نوع خونريزي شوند خون آنها منعقد نشده و براي توقف خونريزي تزريق فاكتور انعقادي ضروري است.
بيماري هموفيلي در 85 درصد موارد ناشي از كمبود فاكتور انعقاد خون شماره 8 است و اين نوع هموفيلي موسوم به هموفيلي A يا هموفيلي كلاسيك است.
در 15 درصد ديگر بيماران هموفيليك، تمايل به خونريزي بر اثر كمبود فاكتور انعقادي 11 بوجود ميآيد.
اما شايعترين نوع اين بيماري كمبود فاكتور 8 خون است، فاكتور 8 نام يكي از پروتئينهاي دخيل در انعقاد خون است.
فاكتور 8 پروتئيني است كه پس از فعال شدن در پي يكسري واكنشهاي پي در پي در مواقع لزوم به انعقاد خون كمك ميكند. كمبود اين عامل انعقادي موجب بروز بيماري هموفيلي مي شود.
هر گاه شخص مبتلا به هموفيلي دچار خونريزي شديد و طولاني شود، تقريباً تنها درماني كه واقعا موثر است تزريق فاكتور انعقادي شماره 8 خالص است.
قيمت اين فاكتور بسيار گران بوده و زياد نيز در دسترس نيست زيرا اين فاكتور فقط ميتواند از خون انسان و آنهم فقط به مقادير فوقالعاده اندك بدست آيد.
تجويز فاكتورهاي انعقادي خون در بيماران هموفيلي به صورت مقطعي و در زمان مورد نياز صورت مي گيرد، هر واحد فاكتور 8 برابر با 100 نانو گرم در ميلي ليتر فاكتور 8 در پلاسما است كه مي تواند تا 2 درصد سطح فاكتور 8 موجود در پلاسما را افزايش دهد بنابراين دوز مصرف آن سه بار در هفته و هر بار با دوز حداكثر 50 واحد به ازاي هر كيلو وزن بدن تجويز مي شود.
بهطور كلي دو نوع فاكتور 8 وجود دارد، يك فاكتور 8 مشتق از پلاسماي خون و نوع ديگر فاكتور 8 به روش نوتركيب است كه توليد ميشود و به آن داروهاي بيوسيميلار ميگويند كه از طريق زيستفناوري توليد ميشوند.
مزيت فاكتور 8 نوتركيب نسبت به فاكتور 8 مشتق از پلاسما، نبود خطرات انتقال ويروس و بيماري از طريق دارو است كه اين نكته باعث اهميت محصولات نوتركيب در مقايسه با محصولات مشتق از پلاسما است.
براساس آمار تعداد بيماران مبتلا به اختلالات انعقادي در ايران 6 هزار و 561 نفر است كه از اين آمار 3 هزار و 608 نفر به هموفيلي A مبتلا هستند.
فاكتور 8 نوتركيب اكنون توسط چند شركت بزرگ و معروف دارويي دنيا توليد ميشود هدف اصلي شركت "سامان داروي هشتم" توليد داروي فاكتور 8 انساني نوتركيب است كه علاوه بر ايجاد خودكفايي در اين زمينه منجر به صرفهجويي ارزي سالانه 40 تا 50ميليون دلار مي شود.
با توجه به اينكه كمبود اين دارو به صورت يك فراورده نوتركيب، علاوه بر ايران در كشورهاي خاورميانه و ساير كشورها نيز محسوس است و اكثراً اين دارو را به صورت يك فراورده مشتق از پلاسما در اختيار دارند و به تبع به سبب خطرات ناشي از آلودگي هاي احتمالي آن به ويروس ها علي الخصوص ويروس ايدز، مشتاق خواهند بود كه از نوع نوتركيب اين دارو استفاده كنند.
با توليد فاكتور 8 نوتركيب در داخل كشور نوسان قيمت و كمبود آن برطرف مي شود و حتي زمينه صادرات آن به كشور هاي ديگر نيز ايجاد مي شود.