مقدمه
مسائل اقتصادي، يكي از مسائل مهم است كه همواره مقام معظم رهبري، حضرت آيت الله العظمي خامنه اي، به آن توجه دارد. ايشان چه در نام گذاري سال ها، در طول اين بيست سال، و چه در سخنراني ها و پيام هاي گوناگونشان، پيوسته بر جنبه هاي گوناگون اقتصاد و اهميت آن تأكيد كرده و آن را بر جنبه هاي ديگر، مثل سياست و فرهنگ اثرگذار دانسته است:مسئله اقتصادي، در امنيت و فرهنگ و عزت و برجستگي حرف سياسي در كشور و در حضور جهاني، تأثيرگذار است. مسئله اقتصادي بسيار مهم است. در اسلام، پرداختن به امور اقتصادي مردم جزو اوجب واجبات حكومت هاست. (1)
در اين مقاله برآنيم تا ديدگاه هاي اقتصادي ايشان را بازخواني كنيم. از اين رو، ابتدا جنبه هاي اقتصادي پيام هاي نوروزي ايشان را مي آوريم. سپس به ديگر مسائل اقتصادي از ديدگاه ايشان مي پردازيم.
نكته هاي اقتصادي پيام هاي نورزي مقام معظم رهبري
سال 1372؛ سال عدالت اجتماعي
«آنچه كه من به برنامه ريزان و مسئولان دولتي، مؤكداً سفارش مي كنم، اين است كه در اين برنامه، توجه كنند كه هدف اصلي، كمك به طبقات محروم جامعه باشد. اين چيزي است كه ما را به عدالت اجتماعي نزديك مي كند. هدف اصلي در كشور ما و در نظام جمهوري اسلامي ايران، عبارت از تامين عدالت است و رونق اقتصادي و تلاش در نظام جمهوري اسلامي، عبارت از تامين عدالت است و رونق اقتصادي و تلاش سازندگي، مقدمه آن است. ما نمي خواهيم سازندگي كنيم كه نتيجه اين سازندگي يا نتيجه رونق اقتصادي، اين باشد كه عده اي از تمكّن بيشتري برخوردار شوند و عده اي فقيرتر شوند. اين به هيچ وجه مورد رضاي الهي و رضاي اسلام و مورد قبول ما نيست».سال 1373؛ سال وجدان كاري و انضباط اقتصادي
«تذكري كه مي خواهم عرض كنم، اين است كه از آغاز سال جديد، دو شاخص را به عنوان شعار براي خودمان قرار دهيم: اين دو شاخص عبارت است از وجدان كاري و انضباط اجتماعي. اين دو شاخص، براي همه ما، در هر جا كه هستيم، بسيار مهم است. وجدان كاري، يعني اينكه اگر كاري را به عهده گرفتيم و انجام آن را تعهد كرديم؛ چه اين كار، براي شخص خودمان يا خانواده خودمان، جهت نان در آوردن باشد و چه كاري اجتماعي و مردمي و مربوط به ديگران باشد، آن را خوب و كامل و دقيق و تمام انجام دهيم. به تعبير معروف، براي آن كار، «سنگ تمام بگذاريم.» اگر ملتي داراي «وجدان كاري» باشد، محصول كار او خوب خواهد شد و وقتي محصول كار نيكو باشد، وضع اجتماعي، به طور قطع بهبود پيدا خواهد كرد».سال 1374؛ سال انضباط اقتصادي و مالي
«من عرض مي كنم، امسال هم مي خواهم دو توصيه بكنم. يك توصيه اين است كه آن دو شعار [شعارهاي سال 73 يعني وجدان كاري و انضباط اجتماعي] را زنده نگه داريم... توصيه دوم كه آن هم براي جامعه ما بسيار مهم است، انضباط اقتصادي و مالي است. من اين را از آحاد ملت و مسئولين كشور و مامورين دولت، امسال تقاضا دارم. انضباط اقتصادي و مالي، يعني مقابله با ريخت و پاش، زياده روي و اسراف. ريخت و پاش مالي و زياده روي در خرج كردن و زياده روي در مصرف، به هيچ وجه صفت خوبي نيست. نه اسمش، وجود و سخاست و نه كرم و بزرگ منشي است. فقط اسمش «بي انضبطاي اقتصادي و مالي» است».سال 1375؛ سال مبارزه با اسراف و زياده روي و نابود كردن اموال عمومي و اموال شخصي
«من همه را به رعايت منابع مالي كشور توصيه مي كنم... اسراف در ثروت عمومي و موجودي هاي اين كشور و منابع طبيعي و نيز آنچه كه با زحمت زياد به دست مي آيد و اسراف در نان و آب و انرژي و نيروي انساني، همه اينها بد است. اسراف، نقطه مقابل آن توصيه اي است كه ما در سال گذشته و سال هاي قبل از آن عرضه كرديم كه عبارت از «انضباط» است. اگر بخواهيم با اسراف مبارزه كنيم، بايد براي اين كار برنامه ريزي انجام گيرد و آن را مسئولان دولتي انجام دهند. بنابراين، توصيه اول من، مبارزه با اسراف و زياده روي و نابود كردن اموال عمومي و اموال شخصي است؛ چون اموال شخصي هم، به نحوي به اموال عمومي برمي گردد».سال 1376؛ سال كنار گذاشتن اسراف
«من امسال مي خواهم مثل سال هاي قبل، به همه مردم يك سفارش بكنم.... من مي خواهم به مردم عزيزمان عرض كنم كه امسال همه سعي كنند اسراف را كنار بگذارند. متأسفانه در زندگي هاي ما اسراف وجود دارد. اسراف يعني تضييع نعمت الهي؛ يعني نشناختن قدر نعمت الهي».سال 1377؛ سال صرفه جويي
«امسال توصيه مهم من عبارت از صرفه جويي، دولت هم بايد صرفه جويي كند؛ ملت هم بايد صرفه جويي كند. دولت علاوه بر صرفه جويي، بايستي راه هاي صرفه جويي را هم به مردم تعليم دهد».سال 1380؛ سال اقتدار ملي و مسئله اشتغال
«در زمينه آنچه كه ما در سال 80 بايد به عنوان شعارهاي اساسي خودمان به آن نگاه كنيم، من دو نقطه مهم را مطرح مي كنم: نقطه اول، اقتدار ملي است. نكته دوم و نقطه اساسي ديگر، مسئله اشتغال است. سال را بايد از آغاز تا پايان، سال تلاش براي ايجاد اشتغال مفيد و مولد قرار دهيم. در مطالعات عميق و بررسي هاي همه جانبه اقتصادي، به اين نتيجه مي رسيم كه نقطه عزيمت و شروع، عبارت است از تلاش براي اشتغال. براي جامعه ما شايسته نيست كه جمع بزرگي از مردم از اشتغال مفيد و مولّد محروم باشند».سال 1387؛ سال نوآوري و شكوفايي
«من براي اين سال دو چيز را انتظار مي برم.... در اين سال بايد نوآوري، فضاي كشور را فرابگيرد و همه خود را موظف بدانند كه كارهاي نو و ابتكاري را- در سايه مديريت صحيح و تدبير درست- در فعاليت كشور وارد كنند. انتظار دوم اين است كه فعاليت هايي كه در سال هاي گذشته انجام گرفته است، كارهايي كه دولت كرده است، سرمايه گذاري هاي بزرگي كه مسئولان گوناگون و آحاد مردم در بخش هاي مختلف-چه سرمايه گذاري مادي، چه سرمايه گذاري معنوي-انجام داده اند، اينها به شكوفايي برسد و مردم نتايج آن را در زندگي خود حس كنند. لذا من امسال را سال نوآوري و شكوفايي مي نامم و انتظار دارم كه ان شاء الله هم در زمينه نوآوري و هم در زمينه شكوفايي، ملت ما شاهد نتايج شيريني باشند».سال 1388؛ سال حركت مردم و مسئولان به سوي اصلاح الگوي مصرف
«ما بايستي الگوي مصرف را اصلاح كنيم. ما بايستي به سمت اصلاح اگلوي مصرف حركت كنيم. مسئولين كشور در درجه اول-چه قوه مقننه، چه قوه مجريه، و چه ساير مسئولين كشور؛ قوه قضائيه و غير آنها- و اشخاص و شخصيت ها در رتبه هاي مختلف اجتماعي، و آحاد مردم ما از فقير و غني، بايستي به اين اصل توجه كنند كه بايد الگوي مصرف را اصلاح كنند. اين جور مصرف كردن در همه زمينه ها- در امور ضروري زندگي، در زيادي هاي زندگي - مصرف كردن بي رويّه و بدون منطق و بدون تدبير عقلاني، به ضرر كشور و ضرر آحاد و اشخاص ما است. من از عموم مردم و به خصوص از مسئولين درخواست مي كنم، خواهش مي كنم كه در اين زمينه فعاليت خودشان را در اين سال زياد كنند، افزايش بدهند و براي اصلاح الگوي مصرف برنامه ريزي كنند. لذا من اين سال را، سال حركت مردم و مسئوليت به سوي اصلاح الگوي مصرف مي دانم».سال 1389؛ سال همت مضاعف و كار مضاعف
«امسال براي اين كه ما بتوانيم آنچه را كه در اين دعاي شريف به ما تعليم داده شده است و وظيفه ما است، انجام بدهيم؛ براي اين كه بتوانيم بر طبق اقتضائات كشور و ظرفيت هاي كشور حركت كنيم، احتياج داريم به اينكه همت خودمان را چند برابر كنيم؛ كار را متراكم تر و پرتلاش تر كنيم. من امسال را به عنوان سال همت مضاعف و كار مضاعف نام گذاري مي كنم. به اميد اينكه در بخش هاي مختلف، بخش هاي اقتصادي، بخش هاي فرهنگي، بخش هاي سياسي، بخش هاي عمراني، بخش هاي اجتماعي، در همه عرصه ها، مسئولين كشور به همراه مردم عزيزمان بتوانند با گام هاي بلندتر، با همت بلندتر، با كار بيشتر و متراكم تر، راه هاي نرفته اي را بپيمايند و به هدف هاي بزرگ خود ان شاء الله نزديك تر شوند. ما به اين همت مضاعف نيازمنديم. كشور به اين كار مضاعف نيازمند است».مسائل اقتصادي از ديدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامي
اهميت اقتصاد
«مسئله اقتصادي در امنيت و فرهنگ و عزت و برجستگي حرف سياسي در كشور و در حضور جهاني، تأثيرگذار است. مسئله اقتصادي بسيار مهم است. در اسلام پرداختن به امور اقتصادي مردم، جزو اوجب واجبات حكومت هاست. پيغمبراكرم صلي الله عليه و آله- طبق روايات- فرمود: «كادَ الفقرُ ان يكونَ كفراً». مضمون اين حرف، آن است كه ما آمده ايم به مردم ايمان بدهيم؛ اگر نتواني نانشان را به راحتي به دستشان برساني، ايمانشان از آنها گرفته خواهد شد. واقع قضيه هم همين است. مسئله فقرزدايي و روان كردن كار اقتصادي در كشور، از جمله مسائل بسيار مهم است». (2)نقد اقتصاد دوره پهلوي
«در ايران قبل از انقلاب، نه فقط از لحاظ اقتصاد زمان پهلوي، بلكه از لحاظ حتي پايه هاي اقتصادي- كه تا سال ها بعد هم اثرش باقي ماند- بزرگ ترين خيانت را رژيم پهلوي به اقتصاد ايران كرده است! ايران را به انبار كالاهاي وارداتي كم ارزش و بي فايده غربي تبديل كردند؛ ابزارهاي بُنجل و چيزهاي زيادي و غيرلازم را با پول هاي كلان خريدند! كشاورزي اين كشور را كه يك روز به كلي خودكفا بود، به كلي نابود كردند؛ به طوري كه بعد از گذشت سال ها هنوز هم كه هنوز است، كشاورزي ما به حال اول برنگشته است؛ چون سيل مهاجرت هايي كه با تشويق آنها به سمت شهرها به راه افتاد، چيزي نبود كه به آساني بشود جلويش را گرفت. ملت را از لحاظ كشاورزي، وابسته به بيگانه كردند. آن روز گندم ايران را از امريكا مي خريدند؛ سيلوي گندم را هم شوروي ها مي ساختند؛ يعني هم از لحاظ گندم، هم از لحاظ جاي نگه داري گندم، وابسته بودند. آن روز روستاها را تخريب كردند. صنعت كشور را- كه وقت پيشرفت آن بود- متوقف نگه داشتند. آن پيشرفتي كه بايد در صنعت پيش مي آمد، براي اينكه بتواند جلوي واردات را بگيرد، ايجاد نشد. جلو صنعت فعال در اين كشور گرفته شد و آن صنعتي ترويج شد كه وابستگي اش به خارج، به قدر كالاهاي توليدشده يا حتي بيشتر بود. علم را متوقف كردند. آن همه دم از دانشگاه و دانشجو زدند، اما عملاً دانشگاه هاي كشور از كمترين فعاليت علمي برخوردار بودند. هر كس مغز فعال و استعداد درخشاني بود، اگر مي خواست كار كند، اگر در داخل كشور سركوبش نمي كردند، مجبور بود برود بيرون كار كند؛ اينجا نمي شد. كمپاني هاي خارجي را بر بيشترين منابع اقتصادي كشور مسلط كردند و بيشترين ذخاير نفتي را به صورت رايگان از دست دادند». (3)امنيت اقتصادي
«اگر امنيت نباشد، فعاليت اقتصادي هم ديگر نخواهد بود». (4)«اگر امنيت نباشد، اقتصاد هم نيست؛ تلاش براي سازندگي و براي افتخارآفريني هم نيست». (5)
«ما هم درباره امنيت اقتصادي در اين كشور، اعتقاد راسخ داريم كه بايد طوري باشد كه در اين كشور، كار اقتصادي، حركت اقتصادي، تلاش اقتصادي، رونق اقتصادي و سازندگي اقتصادي-از هر نوعش-امكان پذير باشد و كساني كه اراده اين كار را دارند، با امنيت بتوانند اين كار را انجام دهند». (6)
«مبادا كسي خيال كند كه ايجاد امنيت اقتصادي، يعني باز گذاشتن راه براي مفت خورهاي اقتصادي، سوء استفاده چي هاي اقتصادي و زالوهاي اقتصادي. امنيت اقتصادي، به معناي اين نيست كه قوانين و مقررات سالم كشور نديده گرفته شود. امنيت اقتصادي، يعني اينكه انسان ها و آحاد مردم اين كشور، از هر قشري، بخواهند كار اقتصادي بكنند- چه كار صنعتي، چه كار كشاورزي، چه سرمايه گذاري، چه تجارت- بدانند كه كسي مزاحم آنها نخواهد شد، اما اين معنايش آن نيست كه آن كساني كه چه در دوران جنگ و چه در دوران سازندگي، توانستند از پيچ و خم هاي اقتصادي استفاده هاي نامشروع بكنند و ثروت هاي نامشروع به وجود آورند، اين امكان را داشته باشند كه بتوانند چنين حركت نامشروعي را به عنوان امنيت اقتصادي انجام دهند». (7)
«معناي امنيت اقتصادي، هرهري مسلك بودن در مسئله اقتصاد نيست. معنايش ميدان دادن به زرنگ ها و سوء استفاده چي ها و كساني كه منتظرند از هر فرصتي براي پركردن كيسه خود از راه نامشروع- نه راه مشروع- بهره ببرند، نيست. اين را توجه داشته باشيد. هر نوع سرمايه گذاري اي كه قانون آن را اجازه دهد، بايستي امنيت داشته باشد. تصور هم نشود كه تا به حال ناامني اقتصادي از ناحيه مسئولان كشور با بخش هاي قانوني كشور بوده است؛ نه خير، ناامني اقتصادي هم بيشتر از قِبَل آدم هاي سوء استفاده چي بوده است. هرجا كه يك سوء استفاده چي هست، يك نوع اختلال در كارها هست و يك طور ناامني هم وجود دارد. بنابراين، امنيت اقتصادي هم مسئله مهمي است و ما هم به آن اعتقاد داريم». (8)
استقلال اقتصادي
«استقلال اقتصادي، يعني ملت و كشور، در تلاش اقتصادي خود روي پاي خود بايستد و به كسي احتياج نداشته باشد. معنايش اين نيست كه ملتي كه استقلال اقتصادي دارد، با هيچ كس در دنيا داد و ستد نمي كند؛ نه. داد و ستد، دليل ضعف نيست. چيزي را خريدن، چيزي را فروختن، معامله كردن، گفت و گوي تجاري كردن، اينها دليل ضعيف نيست، اما بايد طوري باشد كه يك ملت، اولاً نيازهاي اصلي خودش را بتواند خودش فراهم كند. ثانياً، در معادلات اقتصادي دنيا و مبادلات جهاني، وزنه اي باشد. نتوانند او را به آساني كنار بگذارند؛ نتوانند او را به آساني محاصره كنند؛ نتوانند او را به آساني فرو دهند و هرچه مي خواهند به او املا كنند». (9)«ملت ما دست به دست هم بدهند و كشور را از وابستگي اقتصادي نجات بدهند. انقلاب، ما را از وابستگي سياسي نجات داد. در راه استقلال اقتصادي هم كارهاي زيادي شده است، اما همت همه ملت ايران از قشرهاي مختلف را مي طلبد تا كشور بتواند از لحاظ اقتصادي كاري بكند كه ديگر تهديد به تحريم و محاصره اقتصادي معنا پيدا نكند». (10)
«ما امروز دنبال استقلال اقتصادي هستيم؛ دنبال رها شدن كشور از وابستگي به نفت هستيم. امروز مي خواهيم در وضع اقتصادي كشور ترتيبي داده شود كه پايين آمدن فلان مقدار از قيمت يك بشكه نفت، نتواند در كشور ما اين همه تأثير بگذارد». (11)
«جمهوري اسلامي، براي بريدن رشته هاي پيوند وابستگي اقتصادي خود، فقط به اراده نيرومند ملت خويش و استعداد درخشان ايرانيان متكي بود و هست. پس در راه استقلال اقتصادي، ملت ما پيش رفت و باز هم پيش مي رود و بحمدالله برنامه ريزي ها در همين جهت حركت مي كند و بايد هم بكند».(12)
«بايد اين ملت به تدريج، با ابتكار و تلاش خود و با قوّت مديريتي كه بر آن اعمال مي شود و نيز با وحدتي كه همه مردم در جهت آزادي و استقلال دارند و همچنين با آشنايي آنها به توطئه و ترفند تبليغاتي دشمن، به طرف آزادي و استقلال كامل اقتصادي برود (13)».
جهاد اقتصادي
«جهاد اقتصادي، يعني تحرك اقتصادي بايد جهادگونه باشد». (1)«ما جهاد اقتصادي را يك ضرورت براي كشور مي دانيم، نه صرفاً يك اولويت، يك نياز قطعي است».(2)
«لازم است ما در كار اقتصاد مجاهدت كنيم.»(3)
«جهاد اقتصادي، يعني مبارزه اقتصادي». (4)
«جهاد اقتصادي، يعني حركت مستمرِ همه جانبه هدف دار ملت ايران، با نيت خنثي كردن و عقيم كردن تلاش خصم آلود و غرض آلود دشمن». (5)
«ملت ايران در اين برهه از زمان، جهادش به طور عمده در عرصه اقتصاد است». (6)
«جهاد اقتصادي متوجه يك نكته اساسي است، در مسئله اداره كشور و مديريت كشور؛ و آن اين است كه امروز دشمن براي مبارزه با اسلام و جمهوري اسلامي، بر روي مسئله اقتصاد متمركز شده است... براي اينكه مردم را از دولت جدا كنند، از نظام جدا كنند، فاصله و شكاف ايجاد كنند، دنبال اين هستند كه در مسئله اقتصادي كشور مشكل ايجاد كنند. پس جهاد اقتصادي لازم است؛ يعني همين مبارزه، همين پيكار، منتها جهادگونه، با همه توان، با همه وجود، با قصد خالص، با فهم و بصيرت اينكه داريم چه كار مي كنيم. سال جهاد اقتصادي معنايش اين است. بخش هاي اقتصادي كشور در همه قسمت هاي دولتي و غيردولتي اگر به توفيق الهي پاي بند به اين مجاهدت باشند، يك جهش به وجود خواهد آمد و همه مردم در اين موفقيت سهيمند».(7)
فساد اقتصادي
«اگر در جامعه اي، پول و ثروت باشد، اما بد خرج شود، بدتر از اين است كه ثروت نباشد؛ چون هم محروميت ها به جاي خود باقي خواهد ماند، هم عده اي با آن ثروت هاي ناصحيح به دست آمده ناحق و توام با فساد، فساد را به وجود مي آورند. تهي دست بودن قشرهايي از جامعه، خودش فسادآور است. فساد و اعتياد و هرزگي هاي گوناگون بر اثر فقر پيش مي آيند. ثروتمند شدن عده اي از راه فساد هم خودش باز مرداب فساد ديگري زير پاي مردم است. لذا با فساد بايد مبارزه شود». (8)«ناامني اقتصادي، بخش ديگري از ناامني است. آن كساني كه محيط هاي اقتصادي را ناامن مي كنند؛ اگر كساني سرمايه هاي كوچكي دارند، اينها با كارهاي غيرقانوني، با زرنگي ها، اين سرمايه هاي كوچك و امكانات مردم را نابود مي كنند و به سود خودشان مصادره مي كنند. آنهايي كه بالاتر از اين، امكانات دولتي و عمومي را با زرنگي ها، با تسلط بر قوانين و مقررات و گريزگاه هاي قانوني، به نفع خودشان مصادره مي كنند و هرجا كه بتوانند، از سوء استفاده هاي شخصي نمي گذرند؛ اينها محيط هاي اقتصادي را ناامن مي كنند. شما ببينيد اگر در يك كشور وضع اقتصادي بيمار است، يكي از چند علت، وجود همين گريزگاه هاي از قانون است كه كساني مي توانند با استفاده از اينها سوء استفاده كنند و جيب هاي خودشان را پر كنند و امكانات مردم و دولت را به نفع و سمت خودشان بكشانند». (9)
آسيب هاي فساد اقتصادي
«امروز يكي از مهم ترين مسائل ما، مبارزه با فساد است. اين را بايد همه مسئولان كشور بفهمند. فساد يعني چه؟ فساد يعني اينكه كساني با زرنگي، با قانون داني، با زبان چرب و نرم و با چهره حق به جانب، به جان بيت المال اين ملت بيفتند و كيسه هاي خود را پُر كنند. اين كار چند ضرر دارد:1. تهي شدن خزانه: يكي اينكه خزانه اين كشور كه بايد صرف مردم شود - صرف ساختن پُل و راه و سد و آب رساني و آباد كردن روستاها و سامان دادن به زندگي مردم شود - به جيب يك نفر يا يك جمع خاص مي رود. وقتي شما مي بينيد يك نفر آدم در طول مدت كوتاهي - سه، چهار سال - ده ها ميليارد تومان از پول بيت المال را در صندوق شخصي خود قرار مي دهد، معنايش چيست؟ معنايش اين است، آن پولي كه با آن مي شد مثلاً هزار روستا را آباد كرد كه مردم از زندگي لذت ببرند و مزه فقر را نچشند، مزه زندگي راحت را بچشند، يك نفر بتواند با زرنگي، با زبان چرب و نرم، با چهره حق به جانب و با استفاده از كمك افراد غافل، همه اين پول ها را به چنگ آورد. بنابراين، اولين ضرر اين است كه بيت المالي خالي مي شود و پول مردم به جيب يك شخص طماع و حريص و خودخواه و زياده طلب مي رود.
2. وسوسه شدن سرمايه داران به ورود به مناسبات نادرست اقتصادي: ضرر دوم اين است: كساني كه مي خواهند با پول خود در كشور فعاليت اقتصادي كنند - كارخانه تأسيس كنند، مزرعه راه بيندازند و توليد كنند- وقتي ديدند از راه هاي ناشمروع مي شود اين همه ثروت را به دست آورد، آنها هم تشويق مي شوند كه بروند كار نامشروع كنند. عده اي مي گويند مبارزه با مفاسد اقتصادي موجب مي شود كه سرمايه دار، سرمايه گذاري نكند؛ اما من مي گويم قضيه عكس است. اگر با فساد اقتصادي مبارزه نشود، هر سرمايه داري وسوسه و تشويق مي شود كه به جاي وارد شدن به كار پُر دردسر توليد و مقدمات آن و راه هاي طولاني ديگر، برود مشغول بند و بست و كارهاي فسادانگيز شود. يك فاسد، ديگران را هم به فساد مي كشاند و تشويق مي كند. بنابراين، ضرر دوم اين است كه كشور از فعاليت اقتصادي باز خواهد ماند.
3. رواج رشوه خواري: ضرر سوم اين است كه آدم فاسد وقتي بخواهد از بيت المال مسلمانان استفاده كند، به طور مستقيم كه او را راه نمي دهند؛ مجبور است به مديران و مسئولان و هر كسي كه سر راه او قرار دارد، رشوه بدهد. هر كسي هم نمي تواند در مقابل رشوه مقاومت كند. البته بعضي افراد مقاومت مي كنند، بعضي هم دانسته يا ندانسته، تسليم مي شوند. بنابراين، آدم فاسد براي رسيدن به هدف خود، با رشوه دادن و شيريني دادن، عده اي را فاسد مي كند؛ مديران را فاسد مي كند، ماموران را فاسد مي كند، مامور بانك را فاسد مي كند، مامور فلان وزارت خانه را فاسد مي كند.
4. رواج گناه: ضرر چهارم اين است كه وقتي پول و لقمه حرام در بين مردم و نخبگان و زبدگان رايج شد، گناه رايج مي شود ... وارد شدن در ميدان فساد مالي، مقدمه ورود به ميدان فساد اخلاقي و فساد جنسي و فساد شهواني و انواع و اقسام فسادهاست.
5. تبديل شدن مردم و مسئولان به پايگاه دشمن خارجي: ضرر پنجم اينكه وقتي مديران و مردمي فاسد شدند، به پايگاه دشمن خارجي تبديل مي شوند. دشمن خارجي از آدم هاي فاسد، براي اهداف سياسي خود در كشور، خوب استفاده مي كند. مبارزه با فساد، يك جهاد همه جانبه است. من از مسئولان كشور خواهش مي كنم، اين جهاد عظيم را به اغراض سياسي آلوده نكنند. اگر مسئولان كشور آن خودآگاهي لازم را داشته باشند، آن گاه مي فهمند كه امروز مبارزه با فساد لازم است و يك جهاد است. نشناختن موقعيت و خطر، همان ناخودآگاهي است كه اين خود خطر بسيار بزرگي است». (10)
سياست هاي كلي امنيت اقتصادي
1. حمايت از ايجاد ارزش افزوده و سرمايه گذاري و كارآفريني از راه هاي قانوني و مشروع.2. هدف از امنيت سرمايه گذاري، ايجاد رفاه عمومي و رونق اقتصادي و زمينه ساز براي عدالت اقتصادي و از بين بردن فقر در كشور است. وضع قوانين و مقررات مربوط به ماليات و ديگر اموري كه به آن هدف كمك مي كند، وظيفه الزامي دولت و مجلس است.
3. قوانين و سياست هاي اجرايي و مقررات بايد داراي سازگاري، ثبات، شفافيت و هماهنگي باشند.
4. نظارت و رسيدگي و قضاوت در مورد جرايم و مسائل اقتصادي بايد دقيق و روشن و تخصصي باشد.
5. شرايط فعاليت اقتصادي (دسترسي به اطلاعات، مشاركت آزادانه اشخاص در فعاليت هاي اقتصادي و برخورداري از امتيازات قانوني) براي بخش هاي دولتي، تعاوني و خصوصي، در شرايط عادي بايد يكسان و عادلانه باشد. (11)
مناسبات صلح اجتماعي و اقتصادي
فرهنگ صحيح
«مسئله فرهنگ از مسائل اقتصادي مهم تر است، از مسائل اقتصادي مهم است. فرهنگ چيه؟ فرهنگ عبارت است از آن درك، برداشت، فهم، معتقد و باور انسان ها و روحيات و خلقيات آنها در زندگي، آنهايي است كه انسان را به كار وادار مي كند. فرهنگ حاكم بر يك كشور، مثلاً اگر چنانچه فرهنگ مسئوليت پذيري بود، اين عمل مردم را هدايت مي كند. نقطه مقابل، حالت بي مسئوليتي است كه انسان نسبت به حوادث، نسبت به قضايا، نسبت به آينده، نسبت به دشمن، نسبت به دوست، احساس مسئوليت نكند. مسئوليت پذيري، تزريق مسئوليت پذيري و هديه كردن او به ارواح مردم، به افكار مردم و روحيات مردم، اين تقويت فرهنگ است. ايثارگري، وجدان كاري، انضباط، تعاون اجتماعي، سازگاري اجتماعي، پرهيز از اسراف، اصلاح الگوي مصرف، روحيه قناعت، استحكام در آنچه توليد مي كنيم؛ اينها فرهنگ است. اينها را بايد در مردم تقويت كرد». (12)«اگر ما بخواهيم توسعه اقتصادي را به معناي صحيح كلمه در جامعه راه بيندازيم، احتياج به تلاش فرهنگي داريم». (13)
تلاش و برنامه ريزي
«عزيزان من! با تعارف كه يك ملت نمي تواند آقايي خودش را حفظ كند. با تعارف كه نمي شود با دشمنان غدّار و خون خوار، روبه رو شد. عمل، تلاش و برنامه ريزي لازم است». (14)عدالت خواهي
«بعضي گفتند شما كه راجع به عدالت حرف مي زنيد، امنيت اقتصادي از بين مي رود. به عكس است. اگر عدالت باشد، امنيت اقتصادي بيشتر است. دزدها و چپاول گرها هستند كه از بي عدالتي سود مي برند. انساني كه مي خواهد سرمايه گذاري كند و طبق قانون سود ببرد، از عدالت خوشش مي آيد؛ عدالت، پشتوانه و پشتيبان اوست». (15)«كشور بايد پيشرفت كند؛ پيشرفت در همه بخش ها: پيشرفت در توليد ثروت، پيشرفت در افزايش بهره وري، پيشرفت در عزم و اراده ملي، پيشرفت در اتحاد ملي و نزديكي قشرهاي مختلف به يكديگر، پيشرفت در دستاوردهاي علم و فن آوري، پيشرفت در اخلاق و در معنويت، پيشرفت در كم كردن فاصله طبقاتي، در رفاه عمومي، در انضباط اجتماعي، در به وجود آوردن وجدان كاري در يكايك آحاد ما مردم، پيشرفت در امنيت اخلاقي، پيشرفت در آگاهي و رشد سياسي، پيشرفت در اعتماد به نفس ملي ... پيشرفت در همه اين زمينه ها لازم است؛ اما همه اين پيشرفت ها بايد در سايه عدالت و در كنار تأمين عدالت باشد». (16)
وجدان كاري
«وجدان كار؛ يعني اينكه اگر كاري را به عهده گرفتيم و انجام آن را تعهد كرديم - چه اين كار، براي شخص خودمان يا خانواده خودمان، جهت نان درآوردن باشد، و چه كاري اجتماعي و مردمي و مربوط به ديگران باشد؛ مثل امور مهم اجتماعي و مسئوليت هاي كشوري- آن را خوب و كامل و دقيق و تمام انجام دهيم. به تعبير معروف، براي آن كار، «سنگ تمام بگذاريم.» اگر ملتي داراي «وجدان كار» باشد، محصول كار او خوب خواهد شد و وقتي محصول كار نيكو شد، وضع اجتماعي، به طور قطع بهبود پيدا خواهد كرد». (17)«وجدان كاري، بايد فرهنگ عمومي مردم شود. بايد اگر كسي كاري انجام مي دهد، فكر كند كه يك نفر بالاي سرش ايستاده است؛ حتي اگر تنها، در اتاقي خلوت باشد. كار بايد كامل، محكم، قوي، ابتكاري و همراه با نياز انجام گيرد». (18)
«وجدان كاري، تعبيري از قبيل وجدان سياسي و وجدان علمي است. معناي اين كلمه اين است كه آن كسي كه مشغول كاري است، يك احساس وجداني نسبت به كار پيدا كند و خود را در قبال آن كار، مسئول بداند. اين، غير از مسئوليت در قبال كارفرماست؛ يك چيز ديگر است. علاوه بر جنبه شرعي و جنبه انساني و تعهد، در قبال خود كار، انسان، خودش را مسئول بداند كه كار را درست، كامل، قوي و بهترين انجام دهد؛ چه بالاي سر او كسي باشد و چه نباشد. اين، معناي وجدان كاري است». (19)
«در اسلام كه كار، عبادت و ارزش شمرده شده است، لازمه اش اين است كه هر كس كاري را قبول كرد و تعهد نمود، آن را به بهترين وجهي انجام دهد ... اگر كننده كار، وجدان كاري داشته باشد، آن كار به بهترين شكل انجام خواهد يافت. اين، آن چيزي است كه كليد مشكلات كشور است اگر شما فلان جنس را مي خريد و به منزل مي بريد و مشاهده مي كنيد كه بعد از مدت كوتاهي خراب شد و كاري كه روي آن شده، كار درستي نبوده است؛ يعني بي اعتمادي به كاري كه انجام مي شود، در صورت وجود وجدان كاري، اين ديگر بر خواهد افتاد. كسي فرزند خود را به مدرسه بفرستد و نداند كه او در مدرسه تبديل به چه چيزي و چگونه عنصري خواهد شد؛ اين ديگر نخواهد بود». (20)
«وقتي همه كنندگان كار، با احساس و وجدان كاري به كار پرداختند و فهميدند در حالي كه كار را مي كنند، اگر صاحب كار هم نيست، اما خداوند متعال حاضر و ناظر است، كرام الكاتبين حاضرند و ملايكه مقرب الهي نگاه مي كنند؛ هر دقتي كه براي بهبود كار بشود، مورد تحسين كرام الكاتبين خواهد بود و در پرونده عمل كننده كار ثبت خواهد شد. اين چيزها، در محاسبات بشري ما به حساب نمي آيد و غالباً نمي بينيم، غفلت مي كنيم و بدان توجه نداريم؛ اما در حساب خدا كه اين حرف ها نيست». (21)
«كاري كنيم كه كار و عمل سازنده؛ چه عمل فرهنگي و چه عمل اقتصادي و چه عمل اجتماعي و چه عمل سياسي، براي كسي كه كننده آن است، يك عمل مقدس به حساب آيد. از يك كارگر ساده بگيريد، تا يك مامور ساده اداري، تا يك مدير عالي رتبه، تا يك صاحب صنعت مهم و بزرگ در كشور، تا يك مامور عالي رتبه دولتي، تا يك معلم، تا يك دانشجو، تا يك مبلغ و روحاني، همه و همه احساس كنند اين كاري كه انجام مي دهند، يك عبادت و يك عمل خير و صالح است. همه بايد كارشان را با جديت و به نيكي انجام دهند. از نبي اكرم صلوات الله و سلامه عليه، نقل شده است كه فرمود: «رَحِمَ اللهُ امرِاً عَمِلَ عَمَلاً فَأتقَنهُ؛ رحمت خدا بر انساني كه كاري را انجام دهد و آن را نيكو و محكم و متقن و صحيح انجام دهد.» از سرهم بندي و كار را به امان و حال خود رها كردن و به كار نپرداختن و بي اعتنايي به استحكام يك كار، به شدت پرهيز شود. اين مربوط به وجدان كاري است». (22)
«وجدان كاري هم جزئي از فرهنگ عمومي است كه بسيار پسنديده است. وجدان كاري، يعني افراد يك جامعه، خود را در قبال آن كاري كه پذيرفته اند، متعهد بدانند و نوعي احساس وجدان نسبت به آن داشته باشند و سرهم بندي و رفع تكليف نكنند و آن كار را به صورت كامل انجام دهند. اينها از جمله خُلقيات يك ملت است كه تأثيرش در زندگي و سرنوشت آنها خيلي زياد است». (23)
«كارگران بايد با وجدان كار، با احساس مسئوليت، با به كارگيري روح خلاقيت و ابتكار، با توجه به اينكه هر ضربه چكش آنها، هر پيچ و مهره قُرص كردن آنها، هر كار تميز و خوب آنها، ضربه اي بر پيكر استكبار و خدمتي به انقلاب و ايران است، كار كنند». (24)
«امروز اگر كارگر ايراني با همه وجود، با وجدان كار، با احساس مسئوليت، با ابتكار و خلاقيت و با احساس اينكه ثوابي را به جا مي آورد، كار بكند كه مي كند و نتيجه آن را در اختيار ملت قرار دهد، ما به آن هدفي كه از اول اعلام كرديم؛ يعني هدف «نه شرقي و نه غربي»، كه معنايش عدم وابستگي به قدرت هاست، خواهيم رسيد، والا اين طور نخواهد شد». (25)
«آحاد مردم بايد كمك كنند. يك يك مردم، كنندگان واقعي كار هستند. عزيزان من! اين خانه، خانه شماست. اين مملكت، مملكت شماست. مملكت عظيم، بابركت و ثروتمندي است. خيلي ثروت در اين خاك نهفته است كه همه اش متعلق به شما و نسل هاي آينده اين كشور است. ثروت معنوي زيادي در اين كشور وجود دارد همه اش متعلق به شماست. اين همه علم، استعداد، آگاهي و اخلاقيات خوب، به بركت اسلام، فرهنگ كهن اسلامي و سوابق اين ملت، در اين كشور هست كه متعلق به شماست. چه وقت مي توانيد استفاده كنيد؟ وقتي كه اين ملت، آماده كار باشد؛ كمر بسته باشد؛ هيچ كس در كارهاي خود كوتاهي نكند و بي كاري را براي خود مغتنم نشمارد. هستند كساني كه در حال خستگي از كار هم، وقتي كه كاري وجود دارد، با كمال شوق كار مي كنند. كسي از اينها نمي پرسد: «شما چرا كار نكرديد؟» فكر مؤاخذه الهي و نياز مردم، اينها را به كار وادار مي كند. اين روحيه، بايد همگاني شود. اين، همان «وجدان كاري» است. (26)
«يكي از كارهايي كه وجدان كاري لازم دارد، تعليم و تربيت است. معلم در كلاسِ درس مدرسه اي كه تَهِ فلان شهر يا فلان گوشه دورافتاده تهران يا يك روستاست، بايد آن طور درس بگويد، زحمت بكشد و تلاش كند كه گويا الان بازرس در كلاس نشسته است، كار او را نگاه مي كند، يا يك ساعت بعد مي آيد تا نتيجه آن كار را ببيند. وجدان كاري يعني اين».(27)
رهبر معظم انقلاب در جمع مردم خراسان شمالي:
جام جم آنلاين: امروز سرانجام انتظار چند هفته اي مردم خراسان شمالي به پايان رسيد و رهبر انقلاب اسلامي سفر خود به اين استان را آغاز كردند. حضرت آيت الله خامنه اي ساعت 9 و سي دقيقه صبح امروز وارد فرودگاه بجنورد مركز استان خراسان شمالي شدند . انبوه مردم كه از ساعت ها منتظر ورود رهبر انقلاب بودند با خروج خودروي حامل حضرت آيت الله خامنه اي از فرودگاه بجنورد، ديگر سر از پا نشناختند و يكپارچه غرق در شور شعف و شادي شدند و از همان ابتدا خودروي حامل ايشان در ميان انبوه جمعيت قرار گرفت.
به گزارش روزچهارشنبه جام جم آنلاين به نقل از پايگاه اطلاعرساني دفترمقام معظم رهبري،روز پرشكوه و فراموش نشدني ديار اترك. امروز بجنورد، مركز استان خراسان شمالي قلب تپنده ايران اسلامي بود. استقبالي كه مردم باب الرضا(ع) به ويژه جوانان و نسل سومي ها از رهبر انقلاب اسلامي كردند، صحنه هاي كم نظير و نابي را از عشق و دلدادگي مردم و نسل جوان به نظام اسلامي و ولايت را رقم زد، صحنه هايي كه دوربين هاي تصوير برداري، هيچگاه نمي توانند عمق و عزمت آن را به تصوير بكشند.
آنچه امروز در خيابان هاي بجنورد به چشم مي خورد، حضور گسترده و پرشور و نشاط همه قشرها و قوميت هاي مختلف مرزنشينان غيور خراسان شمالي بود. ترك و كرد و تركمن، فارس و تات و شيعه و سني، همه آمده بودند.
جمعيت انبوه استقبال كننده از حضرت آيت الله خامنه اي، در طول مسير فرودگاه بجنورد تا ورزشگاه تختي به حدي بود كه خودروي حامل رهبر انقلاب اسلامي بارها از حركت ايستاد به گونه اي كه در برخي مسيرها، تا دقايقي، به هيچ وجه امكان حركت وجود نداشت.
حضرت آيت الله خامنه اي پس از استقبال پرشكوه مردم كه حدود دو ساعت به طول انجاميد، وارد ورزشگاه تختي بجنورد شدند و مورد استقبال جمع ديگري از مردم قرار گرفتند كه از ساعت ها قبل، در اين ورزشگاه منتظر ورود رهبر انقلاب اسلامي بودند.
حضرت آيت الله خامنه اي در جمع پُرشور دهها هزار نفر از مردم بجنورد در ورزشگاه تختي، با ارائه تحليل جامعي از حركت صعودي ملت ايران به سمت قله پيشرفت همه جانبه مادي و معنوي، مواردي همچون وظيفه شناسي، هوشياري، آماده بكار بودن، نشاط و اميد، كار و تلاش پيگير، وحدت و همدلي، و موقع شناسي به لحظه ملت و مسئولان را ساز و برگ ادامه حركت پرشتاب دانستند و تأكيد كردند: به فضل و توفيق الهي ملت ايران با تجربه و توانايي هايي روزافزون خود، از مشكلات عبور خواهد كرد و بار ديگر جبهه استكبار را در حسرت شكست دادن اين ملت خواهد گذاشت.
رهبر انقلاب اسلامي هدف اصلي و كليدي ملت ايران را، از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي تا كنون، پيشرفت همه جانبه مادي و معنوي دانستند و افزودند: اين پيشرفت الهام گرفته از منطق اسلام و متفاوت از پيشرفت تمدن مادي غرب است.
حضرت آيت الله خامنه اي با تأكيد بر اينكه پيشرفت مورد نظر غرب، تك بعدي و تنها در جهت مسائل مادي است، خاطر نشان كردند: پيشرفت در منطق اسلامي ، داراي ابعاد مختلف مادي و معنوي است و شامل پيشرفت در علم، اخلاق، عدالت، رفاه عمومي، اقتصاد، عزّت و اعتبار بين المللي، استقلال سياسي و تقرّب به خدا مي شود.
ايشان يكي ديگر از ويژگي هاي پيشرفت اسلامي را، همه جانبه بودن آن ارزيابي و تأكيد كردند: در منطق اسلام بايد در دنيا، به گونه اي برنامه ريزي كرد كه افق آن، نسلها و دهها سال آينده را در بر بگيرد و در عين حال براي آخرت نيز بايد به گونه اي آماده بود كه گويا فرصت بسيار اندكي تا سفر آخرت باقي مانده است.
رهبر انقلاب اسلامي لازمه رسيدن به پيشرفت اسلامي را شناخت نقاط قوت و ضعف، داشتن برنامه ريزي متناسب با شرايط، رصد مرحله به مرحله حركت به سمت هدف مورد نظر، و آگاه سازي مردم از نقشه راه و مشكلات و خطرهاي پيش رو دانستند و افزودند: اين وظايف بعهده نخبگان جامعه اعم از نخبگان سياسي، علمي و ديني است.
حضرت آيت الله خامنه اي بعد از تبيين مفهوم پيشرفت اسلامي و لوازم مورد نياز رسيدن به آن، به بررسي حركت نظام اسلامي در مسير رسيدن به پيشرفت همه جانبه اسلامي پرداختند.
ايشان در يك جمع بندي و قضاوت كلي از اين حركت، خاطرنشان كردند: نظام اسلامي در طول 33 سال گذشته، به طور مستمر حركت پيش رونده و صعودي داشته كه البته اين حركت با فراز و فرودهايي نيز همراه بوده است.
رهبر انقلاب اسلامي سپس به بيان ساز و برگ مورد نياز براي ادامه حركت پرشتاب تر به سمت قله پيشرفت پرداختند و تأكيد كردند: عزم راسخ، اميد و نشاط، كار و تلاش پيگير و هوشياري از لوازم اصلي ادامه حركت در مسير پيشرفت است كه اگر ملتي اين ساز و برگ را در اختيار داشته باشد، بر همه مشكلات فائق خواهد آمد و دشمنان خود را به زانو در خواهد آورد.
حضرت آيت الله خامنه اي يكي از ضروريات بسيار مهم براي رسيدن به پيشرفت را داشتن ارزيابي دقيق و منطقي و بدرو از شعار زدگي از شرايط كشور دانستند و افزودند: ملت ايران از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي در يك عرصه رويارويي با شبكه خبيث صهيونيستي قرار دارد كه برخي كشورهاي غربي و در رأس آن آمريكا در اين شبكه قرار دارند و از هيچ دشمني و كينه ورزي با اين ملت دريغ نمي كنند.
ايشان توانايي ها و فرصت هاي ملت ايران در اين عرصه رويارويي را برجسته خواندند و خاطرنشان كردند: نسل جوان پر انگيزه و با نشاط و داراي استعداد برتر، عزم و اميد، منابع طبيعي ارزشمند و اساسي كه ميزان آن از متوسط جهاني بالاتر است، اقليم متنوع، مسئولان دلسوز، نيروهاي مسلح آماده و شجاع، روحانيت فاضل و دلسوز، دانشگاههاي پر جمعيت، ميليون ها دانش آموز و چشم انداز بيست ساله ، امكانات و توانايي هاي برجسته ملت ايران است كه زمينه ساز غلبه بر همه مشكلات و حركت پرشتاب براي رسيدن به پيشرفت همه جانبه است.
رهبر انقلاب اسلامي پيشرفتهاي زيربنايي كشور از جمله در زمينه خدمات مردمي، دانش و فناوري و معنويات را ممتاز خواندند و افزودند: ثبات سياسي جمهوري اسلامي ايران يكي ديگر از مهمترين زيربناهاي اساسي كشور است كه با وجود روي كار آمدن دولتهاي گوناگون و داراي سلائق مختلف سياسي و جناحي، اين ثبات از بين نرفته است.
حضرت آيت الله خامنه اي به زيربناهاي قانوني و عملي اقتصادي نيز اشاره كردند و افزودند: سياست هاي كلي اصل 44 و پيشرفت هاي زيربنايي اقتصادي بويژه در سد سازي، ساخت نيروگاهها ،گسترش شبكه فيبر نوري ، حمل و نقل، و راههاي ارتباطي و مواصلاتي كه بدست متخصصان و زبدگان جوان كشور بدست آمده، از زيربناهاي مهم اقتصادي هستند.
ايشان نسل جوان پرنشاط، تحصيل كرده و شجاع را يكي ديگر از ثروت هاي زيربنايي ملت ايران برشمردند وبار ديگر تأكيد كردند يكي از خطاهايي كه در اواسط دهه هفتاد انجام شد، ادامه سياست كنترل جمعيت بود كه اين اشتباه بايد جبران شود زيرا نسل جوان، عامل اصلي پيش روندگي كشور است.
رهبر انقلاب اسلامي خاطرنشان كردند: البته اجراي سياست كنترل جمعيت در اوايل دهه هفتاد كار صحيحي بود اما ادامه آن از اواسط دهه هفتاد اشتباه بود و مسئولين كشور و از جمله رهبري در اين اشتباه سهيم هستند و بايد از خداوند طلب عفو كنند.
حضرت آيت الله خامنه اي بعد از برشمردن نقاط قوت و توانايي هاي كشور، به برخي مشكلات و در رأس آن، بالا رفتن قيمت ها و بيكاري اشاره كردند و افزودند: اين مشكلات، مشكلاتي است كه همه مردم با آن دست به گريبان هستند اما مشكلات غير قابل حلي نيستند زيرا انقلاب اسلامي در طول 33 سال گذشته ، مشكلات بزرگتر از اين مسائل را پشت سر گذاشته است.
ايشان به برخي مشكلات بزرگ و پيچيده بعد از پيروزي انقلاب اسلامي از جمله تلاش براي ايجاد درگيري هاي قومي در كشور، راه اندازي جنگ تحميلي 8 ساله، و اِعمال تحريمها اشاره و تأكيد كردند: ملت ايران با ايستادگي و هوشياري از همه اين مشكلات عبور كرد.
رهبر انقلاب اسلامي در خصوص تحريمها خاطر نشان كردند: مسئله تحريمها، مسئله جديدي نيست و از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي وجود داشته است اما دشمنان تلاش دارند تا موضوع تحريمها را بزرگ نمايي كنند و متأسفانه برخي هم در داخل با آنها همزبان ميشوند.
حضرت آيت الله خامنه اي تشديد تحريمها بر ضد ملت ايران را در چند مرحله، دليل بي نتيجه بودن آنها خواندند و افزودند: آمريكا و برخي كشورهاي اروپايي، تلاش دارند تا اين تحريمها را به دروغ به موضوع انرژي هسته اي مرتبط كنند در حاليكه در ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي كه تحريمها شروع شد، موضوع انرژي هسته اي به هيچ وجه وجود نداشت.
ايشان علت اصلي عصانيت جبهه استكبار را، تسليم نشدن ملت ايران به بركت اسلام و قرآن دانستند و خاطر نشان كردند: به همين دليل است كه آنها با اسلام دشمني و به پيامبر اسلام (ص) توهين ميكنند.
رهبر انقلاب اسلامي افزودند: آنها به دروغ مي گويند كه اگر ملت ايران از انرژي هسته اي صرفنظر كند، تحريمها برداشته مي شود درحاليكه علت اصلي اِعمال اين تحريمهاي غير منطقي كه نوعي وحشيگري نيز به حساب مي آيد، بغض و كينه آنها از ملت ايران است.
حضرت آيت الله خامنه اي تأكيد كردند: اين تحريمها در واقع جنگ با يك ملت است اما به توفيق الهي ، دشمنان در اين جنگ هم مغلوب ملت ايران خواهند شد.
ايشان افزودند: البته تحريمها مشكلاتي را بوجود ميآورند و برخي بي تدبيري ها هم ممكن است اين مشكلات را افزايش دهد اما اين مشكلات، مسائلي نيستند كه جمهوري اسلامي ايران نتواند آنها را حل كند.
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به نوسانات اخير ارز و ريال و خوشحالي دشمنان ملت ايران، خاطر نشان كردند: حدود دو يا سه ساعت عده اي در دو خيابان تهران چند سطل زباله را به آتش كشيدند، و بلافاصله مسئولان برخي كشورهاي غربي با كنار گذاشتن متانت ديپلماسي، به ابراز خوشحالي كودكانه پرداختند اما بايد از آنان پرسيد كه وضع اقتصادي ايران بدتر است يا كشورهاي اروپايي كه از حدود يكسال پيش درگير تظاهرات خياباني هستند؟
حضرت آيت الله خامنه اي خطاب به كشورهاي غربي تأكيد كردند: مشكلات شما به مراتب پيچيده تر از مشكلات ايران است، زيرا اقتصاد شما قفل شده است.
ايشان افزودند: امروز يكي از مسائل مهم در انتخابات رياست جمهوري آمريكا، مشكلات اقتصادي مردم گرفتار آن و جنبش 99 درصدي است.
رهبر انقلاب اسلامي تأكيد كردند: بدانيد جمهوري اسلامي ايران با اين مشكلات از پا در نمي آيد و به فضل الهي بر مشكلات غلبه خواهد كرد و بار ديگر دشمنان را در حسرت شكست دادن ملت ايران خواهد گذاشت.
حضرت آيت الله خامنه اي عمل به وظيفه از جانب مردم و مسئولان را لازمه غلبه بر مشكلات دانستند و تأكيد كردند: يكي از وظايف مهم مردم حفظ هوشياري و موقع سنجي به لحظه است.
ايشان افزودند: در تهران عده اي به نام بازاري به خيابان آمدند و اغتشاش كردند اما بازاريان محترم سريعا اعلاميه دادند و از آنها اعلام برائت كردند كه اين، كار درست و نشانگر هوشياري بازاريان بود.
رهبر انقلاب اسلامي با يادآوري قضاياي فتنه سال 88 ، خاطر نشان كردند: بعد از انتخابات با عظمت سال 88 ، عده اي اظهار مخالفت كردند و عده اي هم بنام آنها و با سوء استفاده از اين فرصت، آشوب و تشنج ايجاد كردند. آن عده اي كه به اسم آنها آشوب شد، بايد همان موقع اعلاميه ميدادند و اعلام برائت ميكردند، اما اين كار را انجام ندادند.
حضرت آيت الله خامنه اي تأكيد كردند: "هوشياري و موقع سنجي لحظه اي" خصوصيت برجسته اي است كه مردم همواره بايد به آن توجه داشته باشند و به محض توطئه دشمن، به صورت لحظه اي واكنش نشان دهند.
ايشان وظيفه مسئولان را نيز حفظ اتحاد و همدلي، برنامه ريزي، رعايت حدود قانوني، مسئوليت شناسي و تقصيرها را به گردن هم نيانداختن ، دانستند و تأكيد كردند: در قانون اساسي نقش مجلس، دولت، رئيس جمهور و قوه قضائيه مشخص شده است، بنابراين همه مسئولان بايد به وظايف قانوني خود عمل كنند و با يكديگر همدل، همراه و همزبان باشند.
رهبر انقلاب اسلامي خاطر نشان كردند: به لطف خداوند كشور در اين خصوص مشكلي ندارد زيرا مسئولان كشور اعم از روساي قوا و بدنه سه قوه، دلسوز و علاقمند به سرنوشت كشور هستند.
حضرت آيت الله خامنه اي افزودند: البته ممكن است اشتباهات يا خطاهايي هم وجود داشته باشد ولي همه اين اشتباهات قابل جبران هستند.
ايشان تأكيد كردند: مسير ملت ايران، مسير مهمي است كه ميتواند تاريخ جهان را متحول كند، همانگونه كه اكنون تاريخ منطقه را متحول كرده است.
رهبر انقلاب اسلامي حوادث منطقه را به زيان غرب بويژه آمريكا و تهديدي براي رژيم صهيونيستي خواندند و با اشاره به ياوه گويي هاي مسئولان رژيم صهيونيستي افزودند: البته اين ياوه گويي ها ارزش جواب دادن را ندارد ولي كشورهاي اروپايي كه به دنبال آمريكا به راه افتاده اند، بدانند كه اين همراهي عاقلانه و خردمندانه نيست و يك نوع حماقت است.
حضرت آيت الله خامنه اي با اشاره به خاطره ي نه چندان بد ملت ايران از بيشتر كشورهاي اروپايي تأكيد كردند: البته ملت ايران از انگليس ذهنيت بسيار بدي دارد و به همين علت، به آن ، انگليس خبيث گفته ميشود.
ايشان افزودند: كشورهاي اروپايي بدانند كه همراهي با آمريكا نتيجه اي جز منفور شدن نزد ملت ايران ندارد.
رهبر انقلاب اسلامي در ادامه ، علاج اصلي و بنياني مشكلات اقتصادي كشور را حمايت از توليد ملي و كار و سرمايه ايراني دانستند وخاطر نشان كردند: توجه به توليد ملي موجب از بين رفتن گراني، ايجاد اشتغال، و تقويت روحيه استغناء ملت ايران خواهد شد، بنابراين مسئولان بايد به موضوع توليد ملي توجه جدي كنند.
رهبر انقلاب اسلامي در بخش ديگري از سخنان خود، با ابراز خرسندي فراوان از سفر به استان خراسان شمالي به عنوان باب الرضا(ع)، در روز زيارتي آن حضرت ، به بيان ويژگي ها و خصلت هاي برجسته مردم اين منطقه و ظرفيت هاي طبيعي و جغرافيايي خراسان شمالي پرداختند.
حضرت آيت الله خامنه اي طبيعت زيبا و جاذبه هاي فراوان گردشگري، منابع طبيعي غني و زمينه مستعد كشاورزي و دامي را از ويژگي هاي طبيعي استان خراسان شمالي برشمردند و افزودند: ديانت، سرزندگي و شور و نشاط، آماده بكار بودن، غيرت مرزباني، استعدادهاي برتر و درخشان، شجاعت ، و همزيستي مهربانانه و برادرانه قوميت هاي مختلف، از امتيازات برجسته مردم استان خراسان شمالي است.
پيش از سخنان رهبر انقلاب اسلامي حجت الاسلام و المسلمين يعقوبي امام جمعه بجنورد به حضرت آيت الله خامنه اي خير مقدم گفت.
مشروح گزارش وزير اقتصاد به مقام معظم رهبري
متن كامل گزارش سيد شمسالدين حسيني وزير امور اقتصادي و دارايي در ملاقات دولت با مقام معظم رهبري در روز دوم شهريورماه به مناسبت هفته دولت منتشر شد.
بسم الله الرحمن الرحيم
مقدمه :
گزارش حاضر در سه بخش تنظيم شده است. ابتدا چند نكته در باب شرايط اقتصاد جهاني و تحريم اقتصادي ايران ارايه مي شود. قسمت دوم گزارش به عملكرد اقتصاد ايران در دوره 1386 – 1390 اختصاص دارد و در پايان اشاره اي به چشم انداز اقتصادايران در سال 1391 مي شود .
الف ) نكاتي در آغاز؛
اول اينكه قريب پنج سال است كه اقتصاد جهان و به بيان دقيقتراقتصادهاي بزرگ دنيا با يك بحران فراگير مواجه اند.با اوج گرفتن بحران اقتصاد جهاني (طبق اعلام آوريل 2012 صندوق بين المللي پول)رشد اقتصاد جهاني در سال 2009،منفي 6/0درصد بود و اگر چه در سال 2010 ، با رشد 2/5 درصد مواجه شد ، ليكن در سال 2011 با كاهش رشد مواجه و به 9/3 درصد رسيد . پيش بيني براي سال 2012 ،كندي مجدد رشد است و عدد5/3 درصد براي اين سال پيش بيني شده است . در اين ميان اقتصادهاي توسعه يافته با شرايط بسيار وخيمي مواجه اند. به طور مثال رشد اقتصادي در حوزه يورو در سال 2009 ، منفي 3/4 درصد بود كه پس از ثبت رشد مثبت ولي كند 9/1 درصد در سال 2010 و 6/1 درصد در سال 2011 ، پيش بيني مي شود كه در سال 2012 ، با رشد منفي 3/0 درصد ، اقتصاد حوزه يورو منقبض شود . تجربه نرخ بيكاري دو رقمي و بالاي 20 درصد براي كشورهايي چون اسپانيا نيز تجربه نادري در اين اقتصادها است . عملكرد رشد اقتصادآمريكا نيز در سالهاي اخيركمتر از 2 درصد بوده است و نرخ بيكاري آن حدود 8 تا 9 درصد متغير است. نرخهاي رشد تجارت جهاني نيز پس از انقباض سال 2009 ( منفي 10 درصد )، بعد از يك بهبود در سال 2010 (6/12 درصد)، مجدد در سال هاي 2011 و 2012 به سطح 8/5 درصد و 6/6 درصد تنزل كرده است. مجموع شرايط فوق سبب شده است كه نسبت بدهي عمومي (بدهي نا خالص دولتي) اين كشورها به توليد ناخالص داخلي به شدت افزايش يابد . به طوريكه اين نسبت در كشورهاي پيشرفته كه در سال 2007 ،73 درصد بود، در سال 2010 به 100 درصد رسيد و در سال 2012 پيش بيني مي شود، به 107 درصد بالغ شود .
درحوزه يورو اين نسبت از 66 درصد در سال 2007 به 86 درصد در سال 2010 رسيد و در سال 2012 ، 90درصد پيش بيني مي شود . نسبت بدهي دولت آمريكا به توليد ناخالص داخلي آن نيز از 62 درصد در سال 2007 به 94 درصد در سال 2010 رسيد و پيش بيني مي شود به 105 درصد در سال 2012 برسد.
كندي و نااطميناني در روندهاي سرمايهگذاري، تجارت،رشد و ايجاد اشتغال به بحران عدم مشروعيت و ناكارآمدي در عرصه اقتصادهاي مسلط تبديل شده و فزونيگرفتن بدهي هاي عمومي از توليد ناخالص داخلي اين كشورها به شدت ريسك حاكميتي آنها را افزايش داده است.
دوم اينكه اقتصادهاي يادشده به رهبريآمريكا و دنبالهروي اتحاديه اروپا تقريباً در همين دوران رويكرد خصمانهاي برعليه يكي از مهمترين اقتصادهاي جهان يعني ايران به كار گرفته اند. فشار فراوان برجريان مبادلات مالي اعم از بانك، بيمه و سرمايه گذاري در حوزه هاي استراتژيك چون فنآوري و انرژي بر عليه ايران اعمال شده است. تحديد فروش نفت و خدمات حمل و نقل و سنگ اندازي در مسير تدارك و تأمين اقلام پايه و اساسي ايران از جمله حوزه هاي اصلي تخاصم آنها است.
موضوع حائز اهميت در اين راستا اين است كه آنها به شدت بر تضعيف روحيه مردم، فعالان و مسئولان اقتصادي ايران دلبستهاند، لذا تلاش دارند كه در يك عمليات رواني- رسانه اي ، نظام اقتصاد ايران را متزلزل تصوير و توجيه كنند. دراين راستا يكي از موذيانه ترين ترفندهاي آنها تشكيك درآمارهاي رسميكشور بوده است كه تلاش كرده اند با سست نشان دادن مراجع آماري كشور، راه را براي پذيرش دروغ هاي خود بازكنند، لذا دراين مسير دفاع ازكيان آماري كشور و تكرار ظرفيت ها و دست آوردهاي كشور به مانند سپري مقاوم ساز در برابر خدعههاي اقتصادي- رسانهاي آنان است كه بدان اشاره مي شود.
ب) مرور عملكرد اقتصاد ايران؛
دوره آماري اين گزارش در بردارنده سالهاي بحران جهاني و پس از قطعنامه هاي سازمان ملل درخصوص تحريم اقتصادي ايران در نيمه دوم دهه 1380 است.
اقتصاد ايران به يكي از قطبهاي اصلي رشد در خاورميانه تبديل شده است. براساس گزارش مركز آمار ايران سال گذشته رشد اقتصاد ايران (بدون نفت) 1/5 درصد بوده است و طبق اعلام صندوق بين المللي پول توليد ناخالص داخلي ايران برحسب معياربرابري قدرت خريد كه شاخص معتبر براي اندازهگيري رفاه در اقتصادها است در سالجاري از يك هزار ميليارد دلار عبور مي كند و از اين حيث، هفدهمين اقتصاد بزرگ دنيا قلمداد مي شود.
به استناد منابعآماري چون صندوق بينالمللي پول در فاصله سالهاي 2005 تا 2011 ميلادي توليد ناخالصداخلي ايران از كمتر از 685 ميليارد دلار به بيشاز 990 ميليارد دلار رسيده است. شتاب رشدGDP برحسب دلار بيشتر بوده و در اين فاصله از 202 ميليارد دلار به 482 ميليارد دلار رسيده، يعني تا 4/2 برابر شده است.
رتبه ايران براساس شاخص هاي فوق يعني GDP برحسب PPP و GDP برحسب دلار در سالهاي 2010 و 2011 به ترتيب در جايگاه دوم و سوم منطقه حفظ شده است.
البته پشتوانه اين جايگاه علاوه بر منابع سرشار طبيعي و انساني، توليد علم به عنوان عامل اصلي ايجاد ثروت در اقتصاد نوين است كه در سالهاي اخير رتبه ايران در منطقه براساس شاخص هاي مربوط در جايگاه اول و دوم حفظ شده است. بيشك واهمه دشمن از تبديل موقعيت توليد علمي ايران از مرحله آزمايشگاهي و صنعتي به مرحله اقتصادي و تجاري يكي از دلايل اصلي آنها براي روي آوردن به تحريم هاي اقتصادي است.
سرمايهگذاري و تجارت خارجي ايران نيز در سالهاي اخير با رشد بالايي مواجه شده است. سرمايهگذاري خارجي جذب شده در ايران از 1600 ميليون دلار در سال 1386 به 4300 ميليون دلار در سال 1390 رسيده،يعني 7/2 برابر شده است و صادرات كالاهاي غير نفتي بدون خدمات از 3/15 ميليارد دلار به 43 ميليارد دلار رسيده يعني 9/2 برابر شده است. سه بخش عمده مالي كشور يعني بورس، بانك و بيمه هم رشد شتاباني داشتهاند.
ارزش بورس اوراق بهادار از 46 هزار ميليارد تومان در سال 1386 به 128 هزار ميليارد تومان در سال 1390 افزايش يافته، يعني 8/2 برابر شد. چنانچه ارزش فرابورس كه در سالهاي اخير راه اندازي شده است نيز به آن اضافه شود، اين عدد به 5/3 برابر مي رسد.
در همين فاصله مانده سپرده بانكهاي كشور نيز بيش از 1/2 برابر شده است و از 171 هزار ميليارد تومان به بيش از 361 هزار ميليارد تومان رسيده است. نكته حائز اهميت اين است كه بخش بانكي كشور از جمله حوزه هايي است كه به ناجوانمردانه ترين شكل، آماج تحريم با جنگ اقتصادي دشمن قرار گرفته است.
البته در سالهاي اخير همواره بر هدايت منابع سيستم بانكي به سمت فعاليتهاي اقتصادي مولد و بخش هاي اجتماعي اهتمام شده است. به طور مثال براساسگزارش بانك مركزي به شوراي پول و اعتبار حدود 65 در صد مانده سيستم بانكي در بهمن ماه سال 1390 در سه بخش كشاورزي، صنعت و معدن و مسكن و ساختمان به كار گرفته شده است كما اينكه نسبت تسهيلات قرضالحسنه به منابع قرض الحسنه به حدود 90 درصد رسيده است.
تامين برنامه هاي اجتماعي چون وامهاي خرد به منظور ساخت مسكن مهر، نوسازي بافت هاي فرسوده و مقاوم سازي مسكن روستايي و تأمين ازدواج و اشتغال هاي كوچك از اين نمونهاند.
حق بيمه هاي توليدي كشور نيز از 3400 ميليارد تومان در سال 1386 به 8730 ميليارد تومان در سال 1390 رسيده، يعني 6/2 شده است. در مجموع بخش مالي كشور ( بانك، بورس و بيمه) حدود 5/2 برابر شده اند.
اجراي سياستهاي كلي اصل 44 قانون اساسي به منظور وارد كردن مردم در عرصه فعاليتهاي اقتصادي و تحول ساختاري در اقتصاد شامل برنامه هاي هدفمندي، اصلاح گمرك، بانك و مالياتي نيز در دستوركارقرار دارند و همچنان جلسات مستمر درخصوص آنها در حضور رئيس جمهور محترم تشكيل مي شود.
البته در كنار نقاط قوت فوق، اقتصاد ايران همچنان از ناحيه بيكاري و تورم دو رقمي رنج مي برد. در سال گذشته اگر چه نرخ بيكاري با 2/1واحد درصد كاهش، از 5/13درصد به 3/12درصد تقليل يافت، ليكن نرخ تورم با 1/9واحد درصد افزايش از 4/12درصد به 5/21 درصد رسيد.
دلايل عمده اين افزايش را مي توان ناشي از اصلاح قيمت حامل هاي انرژي در اجراي فاز اول هدفمندكردن يارانه ها، افزايش ناخواسته قيمت ارز در زمستان سال گذشته، افزايش بهاي كالاهاي وارداتي و انحراف نقدينگي به فعاليتهاي سفته بازانه دانست در واقع اگر چه هدفمندسازي يارانه ها يك سياست ارادي و اصلاح ساختار موفق بوده است، ليكن افزايش بهاي ارز و قيمت كالاهاي وارداتي از جمله مواد غذايي و نهاده هاي دامي و كشاورزي وارداتي به مثابه تكانه هاي برون زا و تورم وارداتي عمل كرده اند.
ج) چشمانداز اقتصادايران درسال 1391؛
اماآنچه در بخش پاياني ارايه مي شود، چشم اندازسال 1391 اقتصادايران است. واقع آن است كه تحريم هاي اقتصادي از زمستان سال 1390 وارد مرحله جديدي شده است. تحريم بانك مركزي و در پي آن تحديد خريد نفت و محصولات پتروشيمي از ايران كه در ماههاي اخير شدت گرفته است، داراي تبعاتي است كه مديريت آن زمان مي برد. از يك سو حجم فروش (صادرات) نفت، ميعانات گازي و پتروشيمي كشور كاهش يافته و از سوي ديگر دريافت وجوه (درآمدهاي ارزي) مربوط و جابجايي آنها با دشواري مواجه است.
دراين شرايط كاهش عايديهاي نفتي و صادرات غير نفتي با پايه نفت، چون پتروشيمي و ميعانات گازي اتفاق مي افتد. كاهش درآمدهاي ارزي و صعوبت دسترسي و بهره گيري از آن، از يك سو منجر به كاهش منابع عمومي دولت و از سوي ديگر فشار بر بازار ارز شده است.
برنامه دولت در بخش عمومي، صرفه جويي در مخارج و هزينه ها است،البته تلاش مي شود كه با ابتكارت، تبعات را به حداقل برسانيم. به طور مثال توافق شده است بخشي از كاهش خريد نفت كوره از سوي خارجيان با عرضه اماني اين محصول به كارخانه هاي توليد قير و واگذاري قير توليدي به وزارتخانه هاي زيربنايي در اجراي كارهاي عمراني به جاي پرداخت نقدي جبران شود. در شرايطي كه تقاضاي خارجي براي اقتصاد ايران منقبض ميشود، به فكر افزايش جذب داخلي اقتصادمان هستيم.
درخصوص نظام ارزي، عرضه همگاني ارز با نرخ موسوم به ارز مرجع را به صلاح ندانستيم. دراين وضعيت علاوه بر بروز زمينه هاي رانت، كنترل قيمت كالاها و خدمات وارده با ارز مرجع نيز چندان موفق نيست، لذا ساز و كار معاملاتگواهي ارزي در بورس براي عرضه رقابتي و شفاف ارز براي تسهيل تأمين نيازهاي واقعي غير ازكالاهاي اساسي و دارو (كه همچنان از ارز با نرخ مرجع برخوردارند) طراحي شده استكه به اجرا نزديك ميشود طبعاً منابع (مابه التفاوت) حاصل ميتواند صرف جبران هزينه خانوارها و حتي توليدات گروه هاي كالايي خاص شود.
برنامه هايي براي حمايت از توليد ملي در حوزه هاي مالياتي، گمركي و تامين مالي نيز در حال انجام است. طبق قانون برنامه پنجم در سالگذشته 20% و در سالجاري 23% از درآمدهاي فروش نفت و گاز ، ميعانات گازي و فرآوره ها، حدوداً 40 ميليارد دلار، به صندوق توسعه ملي واريز شده كه منبع مناسبي براي تأمين مالي فعاليت هاي مولد فراهم آورده است.
تاكنون هيأت عامل صندوق با بانكهاي مختلف دولتي و خصوصي بالغ بر 28 ميليارد دلار قرارداد منعقد كرده است. 283 طرح غير دولتي به ارزش حدود 6/11 ميليارد دلار پذيرش و با رويكرد توازن و توزيع منطقه اي در 31 استان سرمايه گذاري بخش خصوصي آغاز شده يا مي شود. مشاركت صندوق درطرح هاي فوق اغلب ارزي است، ليكن بنا به اجازه قانونگذار مي تواند 10 درصد براي بخش كشاورزي و 10درصد براي بخشهاي توليدي ديگر چون صنعت و معدن مشاركت ريالي كند.
تلاش براين است كه صندوق توسعه ملي موتور توسعه مالي بخش غير دولتي و توانمندسازي مالي بخش خصوصي در اقتصاد ايران شود.
سعي براين استكه سياستهايكلي ابلاغي برنامهپنجم از جمله ايجاد صندوق توسعه ملي به نوبه خود، سببساز اجراي سياستهاي كلي اصل 44 قانون اساسي و تحقق اهداف آن براي حضور مردم در اقتصاد مي شود. برنامه ريزي شده است كه از منابع صندوق توسعه ملي براي تأمين سرمايه در گردش ريالي- ارزي واحدهاي توليدي استفاده شود و با تلفيق منابع عمومي، منابع صندوق و بانكهاي عامل و سرمايه گذاران غير دولتي داخلي و خارجي از سرمايه گذاري و توليد در سال توليد و حمايت ازكار و سرمايه ايراني پشتيباني شود.
البته به منظور تحقق سياستهايكلياصل 44 قانون اساسي وكاستن از تبعات تحريم اقتصادي، بهبود فضايكسب وكار، انسجام و وحدت مديريت اقتصادي با محوريت دولت اجتناب ناپذير است.
صرفه جويي و پيشگيري از ارايه و تصويب طرحها و لوايح هزينه افزا، ممانعت از تزلزل در روحيه و ريسك پذيري مديران اقتصادي بلكه تشويق ابتكار و تقويت روحيه شهامت آنها، واقع نمايي و در مقابل پرهيز از سياهنمايي از جمله مواردي است كه بايد بيش از پيش مورد توجه قرارگيرد.
والسلام
چقدر به فرمايشات رهبري عمل شده است؟
هر سال بعد از سال تحويل شاهد پخش پيام نوروزي رهبر معظم انقلاب هستيم. ايشان هر سال به فراخور اوضاع روز سال جديد را با عنواني نام گذاري مي كنند كه اگر به آن دقت شود و چراغ راه سال پيش رو قرار گيرد قطعا راه رسيدن به اهداف سالانه و به دنبال آن اهداف بلندمدت را كوتاهتر خواهد كرد.
در طي ساليان اخير هر زمان پيام هاي نوروزي مقام معطم رهبري را شنيده ام به ذهنم آمده كه ميان فرمايشات ايشان و نامگذاري سالها ارتباط ظريفي وجود دارد و ايشان سعي دارند كه با شاخص كردن يك دستاورد و نامگذاري هر سال به يك موضوع مهم توجه مسئولين را به كمبود ها و نياز هاي كشور جلب كنند. همواره افسوس خورده ام كه چرا منويات معظم له به طور جدي مورد توجه قرار نگرفته و تنها به برگزاري چندين و چند همايش و سمينار بسنده شده است. مرور فرمايشات ايشان به ما كمك مي كند كه بدانيم اگر به درستي به آن عمل ميشد وضعيت اقتصادي ما الان چگونه بود. بد نيست اگر كمي به عقب برگرديم و ببنيم درطول سالهاي تصدي گري دولت نهم و دهم تا چه حد به تحقق فرمايشات مقام معظم رهبري توجه شده است. تا جايي كه سواد اندكم اجازه دهد توضيح خواهم داد كه چرا هر كدام از توصيه ها مهم هستند و بايد چراغ راه حركت اقتصادي و سياسي قواي سه گانه قرار بگيرند. البته در اين نوشتار به ذكر توصيه هاي ايشان بسنده مي كنم؛ قضاوت درباره تحقق فرمايشات ايشان با شما
پيام سال 84
ايشان در پيام خود به مناسبت سال 1384 به برگزاري انتخابات پيشِ روي رياست جمهوري اشاره مي كنند و به علاوه از شروع اجراي سند چشم انداز بيست ساله به عنوان مسئله مهم سال نام ميبرند و در اين باره مي فرمايند:" از امسال برنامههاى پنج ساله بر اساس چشمانداز بيست ساله تنظيم خواهد شد؛ بودجهها بر آن اساس نوشته خواهد شد و تلاش مسؤولان در اين رويكرد قرار خواهد گرفت. بنابراين امسال، سال دو آغازِ بسيار مهم است: هم مسألهى انتخابات و هم شروع سند چشمانداز بيست ساله. آنچه اهميت دارد، اين است كه مسؤولان به وظايف خود با چشم مسؤولانه نگاه كنند و قواى سهگانه آنچه را كه سند چشمانداز بيست ساله بر عهدهى آنها گذاشته است، بار مسؤوليت عظيمى براى آيندهى كشور بدانند. اگرچه مسؤوليتها در دوران بيست ساله، دورههاى كوتاهمدت و چهارساله است، ليكن هر كدام از اين حلقههاى چهار ساله، تشكيل دهندهى زنجيرهى بسيار مهم و تعيينكنندهى سرنوشت كشور در بيست سال آينده خواهد بود. بخصوص در سالهاى اول لازم است زيرساختهاى اين چشماندازِ مهم و سازهها و ساز و كارهاى آن، آنچنان تنظيم و چيده شود كه بتوان بر اساس آن، اين بناى مستحكم را بالا برد و انشاءاللَّه براى آيندهى كشور و ملت جادهى هموارى را براى پيشرفت فراهم كرد."
اما حالا بعد از 6 سال از آغاز اجراي سند چشم انداز وضعيت ما چگونه است؟ براساس هدف گذاري سند چشمانداز، كشور ما بايد در سال 1404 به قدرت اول اقتصادي- علمي كشورهاي منطقه تبديل شود.
اگرچه مسؤوليتها در دوران بيست ساله، دورههاى كوتاهمدت و چهارساله است، ليكن هر كدام از اين حلقههاى چهار ساله، تشكيل دهندهى زنجيرهى بسيار مهم و تعيينكنندهى سرنوشت كشور در بيست سال آينده خواهد بود
متأسفانه از زمان تصويب سند چشمانداز تا به امروز كه 6 سال از مهلت 20ساله مسئولان اجرايي كشور براي تحقق اين هدف مقدس و البته دستيافتني سپري شده است، به دليل توسعه شتابان و چشمگير ساير كشورهاي منطقه وضعيت كشور ما در بسياري از شاخصها نسبت به زمان تصويب سند چشمانداز نه تنها ارتقا پيدا نكرده بلكه پس رفت هم داشته است. رشد اقتصادي، نرخ اشتغال، درآمد سرانه، نرخ تورم و... در سال هاي اخير گوياي اين واقعيت هستند، لذا حركت در سالهاي باقيمانده براي جبران عقبماندگي از مسابقهاي كه با كشورهاي منطقه داريم، بسيار سختتر و ضرورتاً بايد پرشتابتر باشد.مثل رسيدن به رشد اقتصادي هشت درصد، تورم و بيكاري تك رقمي و... شاخصهايي براي دستيابي به اهداف ترسيم شده بود.
پيام نوروزي سال 85
ايشان در پيام نوروزي سال 85 به حضور گسترده مردم در انتخابات سال گذشته اشاره كردند و آن را موفقيت بزرگي براي كشور به شمار آوردند. قطعا مشاركت سياسي و حضور مردم در انتخابات معيار مهمي براي اندازه گيري سرمايه اجتماعي است. هر چه مشاركت مردم بيشتر باشد به معناي سرمايه اجتماعي بالاتر است و سرمايه اجتماعي بالاتر نشانه توسعه سياسي و فرهنگي بيشتر.
سال 1386
معظم له سال 1386 را به عنوان سال وحدت اسلامي و انسجام اسلامي ناميدند و فرمودند: در سال 86 ?هم در زمينه تلاش اقتصادي بايد همه نيروها، نيروهاي ملي، نيروهاي معتقد به آرمانهاي بلند ملت ايران، مسوولان كشور، جوانان پر نشاط دست بدست هم بدهند و تلاش كنند، ميدان براي تلاش اقتصادي گسترده است، بخصوص با ابلاغ سياستهاي اصل44 قانون اساسي و آنچه كه به مسوولان توصيه شد و به آنها تاكيد شد و آنها هم عزم خودشان را نسبت به اين قضيه ابراز كردند، ميدان تلاش اقتصادي براي مردم گشوده است و راهها باز است.
سال 87 سال نوآوري و شكوفايي
سال 87 سال نوآوري و شكوفايي ناميده شد و از اين نامگذاري دو انتظار ميرفت. يكي ايجاد نوآوري در روشهاي سياسي و ديپلماسي، پيشبرد كشور به سمت علم و تحقيق، گسترش فرهنگ مطلوب در ميان كشور،ارائهي خدمات به همهي قشرها بخصوص قشرهاي محروم و مظلوم و آباداني كشور و همين طور نوآوري در عرصهي فعاليت آحاد مردم در دانشگاهها، بنگاههاي اقتصادي، دستگاههاي گوناگون اجتماعي و خدماتي وهدف ديگر به شكوفايي رسيدن فعاليتهايي كه در سالهاي گذشته انجام گرفته است.
آنچه ما انجام دادهايم، آنچه مسئولين و مردم انجام دادهاند، در مقابل آنچه كه ظرفيت عظيم اين كشور براى پيشرفت و رسيدن به عدالت است، كار بزرگى نيست. بايد تلاشها را بيش از آنچه كه در گذشته انجام دادهايم، همه انجام بدهند و خود را موظف بدانند
مثل كارهايي كه دولت كرده و سرمايهگذاريهاي بزرگي كه مسئولان گوناگون و آحاد مردم در بخشهاي مختلف ـ چه سرمايهگذاري مادي، چه سرمايهگذاري معنوي ـ انجام دادهاند، به فرموده ايشان "برخي از كارها امروز آغاز ميشود، لكن بزودي نتيجهي خود را نشان نميدهد؛ كارهايي كه در سالهاي اخير انجام گرفته است و همچنين بسياري از كارهايي كه در طول سالهاي گذشته انجام گرفته است، بايد نتايج خود را بتدريج به مردم نشان بدهد و كام مردم را شيرين كند"
شكي نيست كه در ادبيات توسعه امروزه نوآوري نقش بسيار مهمي دارد. آن هم در شرايطي كه توسعه دانش محور مطرح مي شود و كليد اين توسعه در تخصص گرايي و آموزش است. كارآفريني به عنوان يكي از هسته هاي اصلي اقتصاد به طور جدي وابسته به نوآوري است و البته در كنار آن پيگيري فعاليتهاي انجام شده و تحقق اهداف بلند مدت
طرحهاست كه يك توسعه بلندمدت پايدار و تعادل و تثبيت اقتصادي مانا را نتيجه مي دهد.
پيام نوروزي سال 1388
در پيام نوروزي سال 1388 مقام معظم رهبري از بروز نوآوريها و شكوفاييهاي چشمگير در سال 87 ابراز خرسندي كردند و افزودند: عمل به اين شعار در مرحله مقدماتي خوب بوده است اما بايد شعار نوآوري و شكوفايي را همچنان با جديت پيگيري كنيم تا به فضل الهي، به نقطهاي كه شايسته ملت ايران است، برسيم. ايشان سال 1388 را سال اصلاح الگوي مصرف ناميدند و فرمودند:" اسلام عزيز و همه عقلاي عالم، بر اين نكته تأكيد ميكنند كه مصرف بايد مدبرانه و عاقلانه مديريت شود."
رهبر انقلاب اسلامي در پايان پيام نوروزي تأكيد كردند: "همه ما بخصوص مسوولان قواي سه گانه، شخصيتهاي اجتماعي و آحاد مردم بايد در سال جديد در مسير تحقق اين شعار "مهم، حياتي و اساسي" يعني"اصلاح الگوي مصرف در همه زمينهها"، برنامه ريزي و حركت كنيم تا با استفاده صحيح و مدبرانه از منابع كشور، مصداق برجستهاي از تبديل احوال ملت به نيكوترين حالها، ظهور و بروز يابد." واضح است كه حفظ منابع براي نسل هاي آينده و تحقق توسعه پايدار جز با اصلاح الگوي مصرف و مصرف بهينه محقق نمي شود
سال 1389
و اما سالي كه پشت سر گذاشتيم.يعني سال 1389 . مقام معظم رهبري اين سال را سال همت مضاعف و كار مضاعف ناميدند و فرمودند:" آنچه كه از ملاحظهى وضعيت موجود كشور و ظرفيتهاى عظيمى كه در دل اين كشور و ملت بزرگ نهفته است، ميشود به دست آورد، اين است كه آنچه ما انجام دادهايم، آنچه مسئولين و مردم انجام دادهاند، در مقابل آنچه كه ظرفيت عظيم اين كشور براى پيشرفت و رسيدن به عدالت است، كار بزرگى نيست. بايد تلاشها را بيش از آنچه كه در گذشته انجام دادهايم، همه انجام بدهند و خود را موظف بدانند."
بد نيست حالا كه در روزهاي آغازين بهار 90 به سر ميبريم با خود فكر كنيم كه براي برآورده كردن اين خواسته به حق مقام معظم رهبري چه كرده ايم. چرا كه تحقق اين هدف بيش از آنكه به سياستگذاري خاص دولتي و يا تقنين مجلس شوراي اسلامي احتياج داشته باشد به همت و اراده تك تك ما برميگردد. واقعا در سالي كه گذشت چقدر همت را مضاعف كرده ايم؟ نكته حائز اهميت اين است كه در خاطر داشته باشيم حتي اگر ما سرعت حركت و پيشرفت خود را كند كنيم دنيا با سرعت به پيشرفت خود ادامه ميدهد و سكون ما قطعا به معناي سكون دنياي اطرافمان نيست.
ريحانه حميدي فر
بخش اقتصاد تبيان
گرد آوري: سيد اميرحسين كامراني راد
بيانات مقام معظم رهبري در جمع مردم اروميه در استاديوم تختى، 75/6/27
شما امروز هرجاى كشور را نگاه كنيد، آثار سازندگى مشهود است. هم سازندگى ويرانيهاى جنگ و هم از آن بالاتر، سازندگى نسبت به كوتاهيها و ويرانيها و خرابكردنهاى دوران قبل از انقلاب؛ يعنى دوران حكومت طاغوت. سازندگى در اين استان هم شروع شده و كارهاى زيادى انجام گرفته است. امّا بايد مردم همّت كنند، مسئولين دولتى كمك كنند تا اين استان آباد، اين استان بااستعداد، اين استانى كه مردم كنندهى كار و بااستعدادى هم دارد، بتواند يك استان نمونه شود. من در گزارشهايى كه داده شده است، نگاه كردم و آنچه كه به نتيجه رسيدم، اين است كه در اين استان، بيكارى، يك معضل است. رواج قاچاق، يك معضل بزرگ است. يك عدّه راه قاچاق را كه راهِ بسيار ناسالمى است در پيش گرفتهاند؛ هم به مردم و هم به استان ظلم مىكنند. توليد داخلى را به شكست مىكشانند. به جاى اينكه به توليد روى آورند و كشور و شهر و استان خودشان را آباد كنند، به كارهاى ناسالم و خلاف قانون مىپردازند كه يقيناً جز فساد براى مردم، هيچ اثرى ندارد؛ اگرچه براى خود آنها پولهاى باد آوردهاى را به ارمغان مىآورد! اين هم يك معضل بزرگ است. معضل فرهنگى هم در اين استان، كموبيش هست.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در حرم امام رضا (عليه السلام)، 4/1/75
ما ثروت، منابع طبيعى و توليدات داخلى زياد داريم. امكانات توليد ثروت در داخل كشور، خيلى زياد است. روزى به خاطر جنگ، اين كارها عملى نبود، ولى بحمد اللّه امروز عملى است. بايد هم انجام گيرد و انجام دهند. دولت هم اين كار را مىكند، بايد هم بكند. ما هم اخيراً اعلام و ابلاغ كردهايم كه اين كار شروع شود و مقدّمات كار، در حال انجام است. ممكن است اين طرح در مدت يك سال، دو سال، سه سال يا پنج سال نتيجه بدهد. اگر به فضل پروردگار، چنين شود، بسيارى از مشكلات اين كشور كاهش پيدا خواهد كرد. البته به شرط اينكه همهى ملت؛ همهى كسانى كه بازوى توانا، فكر و قلم فعّال، زبان گويا و دل بيدار دارند، پشت در پشت، با همين وحدتى كه امروز در ميان اين ملت است، تلاش كنند و نگذارند مردم تقسيم شوند.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با رئيس جمهور و هيأت وزيران، 8/6/74
استعداد در داخل كشور ما برجسته و بيش از حدّ معمول و متوسّط است. مكرّر گفتهام كه متوسط استعداد در ايران بالاتر از متوسّطِ استعداد در كلّ جهان است. پيشرفتهايى كه در المپيادهاى رياضى و فيزيك و شيمى و ... به دست آورديم، نشان داد ما جوانانى داريم كه از استعدادهاى بالايى برخوردارند. كسانى كه در اين مسابقات، مقامات بالا به دست آوردند، افراد استثنايى نبودند؛ بلكه فرزندان اين مملكتند. يقيناً از قبيل اين افراد هزارها و صدها هزار در اين مملكت وجود دارند. اينها را به آموزش، پرورش، توسعهى علم و تحقيق تربيت كنيد. به كار فرهنگى به معناى واقعى كلمه اهتمام ورزيد. وقتىكه اينها رشد پيدا كردند، مىتوانند كشور و بلكه دنيا را با دستهاى خودشان اداره كنند. تكيه بر توان و امكانات داخلى نيز از همين مقوله است. تا آنجا كه بتوانيم بايد كشور را از مسألهى نفت جدا كنيم كه البته اين هم محسوس است. آن طور كه من در آمارها ديدم، به نظرم رشد صادرات غير نفتى ما در سال هفتاد و سه از رشدى حدود بيست درصد برخوردار بوده است كه رشد خيلى بالايى است. در همين جهت پيش برويد و كارى كنيد كه ما بتوانيم از تنوّع در توليد اقتصادى و صادرات و استفادهى داخلى كشور برخوردار باشيم و إن شاء اللّه از همهى ظرفيتهاى كشور استفاده كنيم.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار كارگران و معلمان، 13/2/73
امروز در سطح دنيا كه نگاه مىكنيم، مىبينيم بعضى از كشورها اين راه را رفتهاند و به نتيجه هم رسيدهاند. كشورهايى كه بعد از جنگ دوم جهانى- به تعبير مبالغهآميزى كه معمولًا گفته مىشود- تقريباً با خاك يكسان شده بودند، كمر راست كردند و به خودشان پرداختند. در واقع از نيروهاى درون خودشان استفاده كردند و امروز در زمينهى ادارهى امور دنياى خود از كسانى كه اينها را در جنگ به خاك سياه نشانده بودند بالاتر رفتهاند. پس به نتيجه مىرسيم كه مىشود با چنين طرز فكرى به استقلال علمى و فنّى و غيره دست يافت. امام ما رضوان الله تعالى عليه همّتش اين بود كه به ملت بگويد: «اى ملت ايران! اى جوان ايرانى! اى كارگر ايرانى! اى مهندس و اى مدير ايرانى! تو بدون اينكه به بيگانه تكيه كنى خودت مىتوانى.» امام مىخواست روحيهى «توانستن» را در ما زنده كند. كسانى كه داراى طرز فكر اوّل- كه منجر به وابستگى مىشود- هستند، در طول دهها سال گذشته مدام به تمسخر ايرانى پرداختند و لطيفه ساختند كه «مگر جنس داخلى هم جنس مىشود؟!» ظلمى از اين بالاتر به يك ملت وجود ندارد.
امروز كه شما نگاه كنيد، مىبينيد مصنوعات داخلى ما در موارد بسيارى، بهتر از مصنوعات خارجى است. البته آدمهاى اهل سود، يعنى كسانى كه فقط به فكر جيب و سود خود هستند و هيچ به غيرت ملى و دينى و ارزش اجتماعىِ ملتِ ايران در دنيا توجّه نمىكنند، بر بعضى از مصنوعات داخلى ما مارك كارخانجات يا فروشگاههاى معروف دنيا را مىزنند و آنها را در بازارهاى اروپايى به معرض فروش مىگذارند. آنها از اين كاسبى فقط به پولى كه مىتوانند به دست آورند فكر مىكنند. در حالى كه اين اجناس در كشور ما با سرانگشتان ظريف هنرمند ايرانى، چشم تيزبين ايرانى، مغز تيز ايرانى و استعداد والاى ايرانى به وجود آمده است.
**********
ابلاغ سياستهاي كلي برنامهى دوم توسعه، 18/8/72
3. گسترش توليد داخلى، به ويژه در زمينهى كشاورزى و تأمين نيازهاى اساسى جامعه و كاهش واردات اجناس مصرفى و غير ضرور، همراه با افزايش كيفيت فرآوردهها در كشور و توسعهى صادرات غير نفتى.
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار كارگران و فرهنگيان كشور، 15/2/72
شرط ديگر اين است كه در محيط كار و تلاش اقتصادى كشور، ابتكار وجود داشته باشد. من عرض مىكنم چه خوب است كارخانههايى كه در كشور ما وجود دارد؛ چه آنهايى كه در اختيار دولت است و چه آنهايى كه در اختيار مردم است امروز تعداد زيادى از واحدهاى توليدى در اختيار مردم و مال خود مردم است يك مقدار از درآمدشان را براى تحقيق، براى پيشبرد كار و براى كيفيّت بخشيدن به كالاى توليديشان صرف كنند. چرا ما بايد بنشينيم كه ديگرى در اروپا، يا در يك گوشهى ديگر دنيا تحقيقى بكند و ما از او ياد بگيريم؟! مگر ما كمتر از آنها هستيم؟! مگر ما كمتر مىفهميم؟! پس بايد تحقيقات كنند، ابتكار كنند، توليد را جلو ببرند، صنعت را جلو ببرند، توليد را از لحاظ كيفيّت و كميّت بالا ببرند. اين هم يك شرط؛ ابتكار داشتن و نوآورى.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با ائمه جماعات و وعاظ، ۷۰/12/۱۴
مردم ايران نمىدانند كه مرحوم شيخالشريعهى اصفهانى- مرجع تقليد بزرگ ساكن نجف - فتوا داد كه استعمال اجناس مصنوعهى در داخل كشور لازم است و مردم بايد از استفاده از مصنوعات خارجى اجتناب كنند، تا به اين ترتيب ديگران در داخل كشور نفوذ نكنند. همه مىدانند كه در ژاپن، حدود صد سال پيش از اين گفتند كه مردم حق ندارند از مصنوعات خارجى استفاده كنند، تا در داخل آن كشور چرخ اقتصاد به كار بيفتد؛ اما نمىدانند كه در همان زمان، بلكه زودتر از آن، عين همين پيشنهاد و همين فتوا، از طرف مراجع و علماى شيعه صادر شد؛ منتها متأسفانه در داخل كشور، هيچ كس از سرجنبانها و اهل قلم و اهل سياست و روشنفكران كمكشان نكرد! فتواى ميرزاى شيرازى دوم - مرحوم ميرزا محمّدتقى شيرازى - در مقابلهى با انگليسيها، و فتواى تحريم انتخابات قلابى انگليسيها در عراق، نمونهيى ديگر از حضور علما در صحنهى سياست است. آن روز مرحوم شريعت اصفهانى فتوا داد كه شركت در انتخابات قلابى انگليسيها حرام است؛ كار سياسى از اين روشنتر، از اين قوىتر، از اين روشنبينانهتر؟ امروز مسألهى آن انتخابات يواش يواش دارد از لابلاى كتابها خارج مىشود! آن علما و مراجع، سلف صالح شما هستند. اين است معناى آن مطلبى كه امام بزرگوار ما مكرر مىفرمودند كه علما پيشوايان نهضت مردم عليه ظلم و استبداد در طول ساليان متمادى بودهاند؛ و اينهاست كه به شخصيتهايى مثل مرحوم سيّدحسن مدرس و مرحوم آيةاللَّه كاشانى منتهى شد؛ اينها طلبههاى همان مدرسه و شاگردان همان اساتيد بودند كه اينطور در ايران درخشيدند.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با وزير و مسؤولان وزارت نفت ، ۷۰/9/۱۲
بعد از انقلاب، انقلاب و معلم انقلاب كه امام بزرگوار ما بود به ما ملت تفهيم كردند كه ما مىتوانيم خودمان كار كنيم؛ خودمان تلاش كنيم؛ خودمان بسازيم؛ خودمان قاعدهى سازندگى و توليد و مصرف را كه همان فرهنگ ماست بنيانگذارى كنيم. ما بايد اين را در همين دوران سازندگى هم به كار بگيريم. ما هرگز به داشتههاى ديگران پشت نمىكنيم. هركسى هرچه دارد؛ چه علم، چه امكانات، چه تكنولوژى و موجودى فنى او وقتىكه ناگزير باشيم اگر بتوانيم همهى آنها را در خدمت هدفهاى خودمان قرار بدهيم، لحظهيى دريغ نخواهيم كرد. ما همهى اينها را بايستى وسيله و پلى براى جوشيدن استعداد سازندگى از درون كشور قرار بدهيم. هرجا كه مىتوانيم در داخل كشور توليد كنيم، بايستى اين را بر استفادهى از مصنوعات خارجى ترجيح بدهيم. هر چيزى كه در داخل كشور توليد مىشود، براى ما مباركتر از مشابه خارجى آن است؛ حتّى اندكى بهتر از آنكه از دست ديگرى و دروازهاى از دروازههاى كشور وارد بشود.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در اولين سالگرد ارتحال امام خمينى(ره)، 14/3/69
دومين نقطهيى كه دشمن به آن چشم دوخته، اين است كه ايران اسلامى نتواند بهطور شايسته، سازندگى كشور را انجام بدهد. اين هم مايهى اميد دشمنان است. آنها مايلند كه دولت جمهورى اسلامى نتواند در داخل كشور سازندگى را پيش ببرد، وضع زندگى مردم را سروسامان بدهد، توليد داخلى را افزايش بدهد، اتكاى به خارج از كشور را كم كند و مردمان پابرهنه و مستضعف و فقير را به سروسامان زندگىِ لازم اسلامى برساند. آنها مىخواهند دولت اسلامى، توفيق اين وظايف بزرگ را به دست نياورد و نتواند اين كارها را انجام بدهد. به اين آرزو، چشم دوختهاند. اگر كشور اسلامى، با همت شما مردم و با پيوند مستحكمى كه بحمد اللّه بين شما و دولت هست، به وضع درخشانى نايل بيايد، استعمار، امريكا، دشمنان دلباختهى سادهلوحى كه چشم به دهان آنها دوختهاند و بعضى از گروهكها و جريانهاى داخلى، خلع سلاح خواهند شد.
**********
پيام مقام معظم رهبري به مناسبت اولين سالگرد ارتحال حضرت امام خمينى(ره)، 10/3/69
امروز كه آتش جنگ فرونشسته و برنامهى سازندگى به وسيلهى دولت و مجلس تنظيم شده و نيروهاى مخلص، آستين همت بالا زدهاند، بر همگان واجب است كه سازندگى كشور را بسيار جدى بدانند و موانع را از سر راه آن بردارند. امروز، آبروى اسلام در گرو آن است كه ايران اسلامى به كشورى آباد تبديل شود، كار و ابتكار در آن همهگير شود، زندگى مردم سروسامان يابد، فقر و محروميت ريشهكن شود، توليد داخلى با نيازهاى مردم متعادل گردد، كشور در صنعت و كشاورزى به خودكفايى برسد، دشمن از طريق احتياجات زندگى مردم، راهى به اعمال فشار نداشته باشد و خلاصه دين در كنار معنويت، زندگى مادّى مردم را نيز سامان بخشد.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار ائمه جمعه و مسئولان، 1/9/68
ما بايد از لحاظ اقتصادى هم خودمان را بهطور كامل از زير نفوذ قدرتها خارج كنيم. يعنى ملت ما بايد بتواند بنا بر تشخيص و مصلحت خود، آن صنعت و كالا و متاعى را كه احتياج دارد، در داخل كشور و با استفاده از منابع و امكاناتِ موجود توليد كند. البته، امروز ما هنوز براى اين كار مشكلاتى داريم و ملت به آن حد نرسيده است كه بتواند تمام نيازهاى خود را در داخل برآورده كند؛ زيرا در گذشته همه چيز اين ملت به گونهيى بنا شده بود كه به همان قدرتها وابسته باشد. صنعت دقيق ما كه جاى خود دارد، حتّى كشاورزى ما را وابسته كردند و بيگانگان و قدرتهاى حاكم و رژيم منحط پهلوى و قبليها، كارى كردند كه كشاورزى ما با پيشرفتهاى علمى دنيا ناآشنا باشد.
**********
پيام مقام معظم رهبري در چهلمين روز ارتحال امام خمينى(ره)، 23/4/68
كارگران و عناصر فنى، كيفيت صنعتى را تا آنجا كه به دقت و دلسوزى در كار مربوط است، بالابرده، با روح ابتكار و اعتماد به نفس، نياز كشور به محصولات و دانش فنى بيگانگان را كاهش دهند و پايههاى صنعت اصيل و ملى را استوار سازند و موجب شوند كه مصرف كنندگان به محصولات داخلى اطمينان و علاقه پيدا كنند. همچنين راه به سمت صنعت پيشرفته و پيچيده را باز كنند و نشان دهند كه استعداد و ابتكار ايرانى قادر است كشور را - حتّى در صنايع پيشرفته - از ديگران بىنياز سازد.
پايگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله العظمي خامنه اي(مدظله العالي)
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار كارگزاران نظام، 27/5/89
اما در قضيهى هستهاى، چرخهى توليد سوخت حق ماست و ما از اين حق كوتاه نخواهيم آمد و دست برنخواهيم داشت؛ اين حق ماست. ما ميخواهيم سوخت را توليد كنيم. چندين هزار مگاوات، ما به سوخت هستهاى نياز داريم. نيروگاههاى هستهاى بايد به وجود بيايد. خوراك اين نيروگاهها بايد در داخل توليد بشود. اگر قرار شد براى خوراك اين نيروگاهها به خارج متوسل بشويم و محتاج باشيم، امور كشور نخواهد گذشت؛ بايد داخل بتواند خودش توليد كند. بنابراين حق ماست و دنبال اين را خواهيم گرفت. آنها در جواب ميگويند خوب، ايران احتياج دارد به سوخت هستهاى، ما برايش تأمين ميكنيم؛ بانك جهانى درست بكنيم، چه ميكنيم، تأمين ميكنيم. اين حرف، حرف مهملى است، حرف بىمعنا و بى وجهى است. در همين ماجراى جريان تبادل سوخت بيست درصد، معلوم شد كه چقدر اينها صادقند(!) ما نياز داشتيم براى اين نيروگاه كوچك و آزمايشى، به سوخت بيست درصد. خوب، اين چيز معمولى هم هست، در دنيا ميگيرند، ما هم قبلها، چندين سال قبل از اين، پانزده شانزده سال قبل از اين خودمان گرفته بوديم؛ اين را خريده بوديم و هيچ مشكلى هم وجود ندارد. اينها بمجرد اينكه حس كردند ايران به اين احتياج دارد، شروع كردند به بازى درآوردن و اين را تبديل كردند به يك مسئله. خود اين به نظر من اشتباه بزرگى بود از طرف آمريكا و غرب؛ اشتباه كردند در قضيهى سوخت بيست درصد اينجورى عمل كردند.
... ما بايد توليد ملى را افزايش بدهيم، تقويت كنيم؛ عادت كنيم به مصرف توليدات داخلى؛ عادت كنيم به بالا بردن كيفيت توليدات داخلى، كه البته در اين مورد مسئولين دولتى و همچنين قانونگذاران وظائف سنگينى دارند. من نسبت به مسئلهى مديريت واردات به دولتىها سفارش كردم؛ الان هم تأكيد ميكنم. من نميگويم واردات متوقف بشود؛ چون يك جاهائى لازم است كه واردات انجام بگيرد؛ اما واردات بايد مديريت بشود. يك جائى واردات مطلقاً نبايد بشود؛ يك جاهائى بايد انجام بگيرد. با مديريت، واردات انجام بگيرد. البته مسئولين محترم دولتى به من گفتند كه قوانينى كه مجلس تصويب كرده، به ما اجازه نميدهد جلوى واردات را بگيريم؛ من خواهش ميكنم اين قضيه را حل كنند. اگر واقعاً قانونى وجود دارد كه دولت را ممنوع ميكند از جلوگيرى از واردات، اين قانون را اصلاح كنند؛ جورى باشد كه مديريت بشود. بايد توليد ملى بالا برود.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار هنرمندان و دستاندركاران صداوسيما، 12/4/89
حالا اين توصيهها را ما بايد به آقاى ضرغامى عرض كنيم. از ايشان و از بقيهى مديران بخشهاى مختلف صدا و سيما، بخصوص همين بخش هنر نمايشى، واقعاً بايد تشكر كنيم. اگر نقش مديران و فعاليت مديران نباشد، مطمئناً كار هنرمندان دشوار يا دشوارتر خواهد شد. ما از همهى شما تشكر و تقدير مىكنيم؛ منتها اين را عرض مىكنيم كه ما زمينهى كار خيلى داريم، ظرفيت كار خيلى داريم. سى و سه هزار ساعت اثر نمايشى در طول سال كه ايشان آمار دادند، در حالى كه در بخش سريال مثلًا شصت و چند درصدش توليد داخل است، در بخش فيلم حدود چهل درصد گفتند توليد داخل است، اين خيلى رقم بالائى است؛ اين نشاندهندهى وجود ظرفيتهاى عجيبى در كشور است. خيلى از كشورهاى دنيا اين ظرفيتها را ندارند، جز تعداد معدودى كشورهاى معروف دنيا. در واقع آنتنهاى كشورهاى مختلف را چند تا كشور معدود اداره مىكنند؛ عمدتاً هم آمريكا و هاليوود. ما اين همه امكانات داريم، اين همه نيروى انسانىِ خوب، اين همه امكانات سختافزارى، و بعد امكان عظيم نرمافزارى؛ اين تاريخ پرحادثه. بنابراين ما براى كار كردن، خيلى امكان داريم.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در بازديد از توانمنديهاى صنعت خودروسازى، 9/1/89
ما اگر اهميت مىدهيم به صنعت داخلى- حالا در زمينهى خودرو كه فعلًا محل كلام ماست و يا زمينههاى ديگر- بايستى سياست تعديل بازرگانى خودمان را در اين زمينه حتماً تنظيم كنيم. يعنى واردات بىرويه قطعاً ضرر خواهد زد. دستگاههاى سياستگذار كشور و كسانى كه سياستهاى اجرائى را تنظيم مىكنند، به اين نكته بايد توجه كنند. فراوانى و ارزانى چيز خيلى خوبى است، اما از آن مهمتر و بهتر، رشد صنعت داخلى است؛ قوام گرفتن صنعت داخلى است. اين درست نيست كه ما به دلائل گوناگونى كه غالباً هم دلائل واهى است، دروازه را به روى واردات باز كنيم. من بارها به مسئولين- مسئولين گوناگون در بخشهاى مختلف دولتى- گفتم: اگر فلسفهى شما، منطق شما براى افزايش واردات و تسهيل وارداتِ ساختههاى صنعتى اين است كه مىگوئيد كيفيت مصنوعات داخلى بايد بالا برود، خب فشار را روى اين بخش بگذاريد. سياستهائى وجود دارد كه مىشود وادار كرد، مجبور كرد توليدكنندهى داخلى را به اينكه كيفيت را ارتقاء بدهد. بدترين گزينه براى بالا بردن كيفيت داخلى اين است كه ما راه را براى مصنوعات خارجى باز كنيم؛ اين، بدترين گزينه است. گزينههاى بهترى وجود دارد براى اينكه ما كيفيت را بالا ببريم.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در اجتماع زائران حرم مطهر رضوي، 1/1/89
همت مضاعف و كار بيشتر در كيفيت بخشيدن به توليدات داخلى؛ يكى از كارهاى اساسى اين است. ما امروز توليدات داخلى زيادى داريم؛ هم در زمينهى صنعت، هم در زمينهى كشاورزى؛ بايد به كيفيت اينها اهميت بدهيم، كيفيت اينها را بالا ببريم. بايد جورى باشد كه مصرفكننده احساس كند آنچه كه در كشورش توليد مىشود، به دست كارگر ايرانى توليد مىشود، از لحاظ كيفيت، يا بهتر از نوع خارجى است يا لااقل همسطح آن است.
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار جمعى از معلمان، پرستاران و كارگران، 9/2/88
ما بايد فرهنگ كشور خودمان را به سمت ترويج توليد داخلى تنسيق و تنظيم كنيم و پيش ببريم؛ اين خيلى چيز مهمى است. در گذشته، سالهاى متمادى اين فرهنگ به ملت ما تزريق شده است كه به دنبال مصنوعات و ساختههاى بيگانه و خارجى بروند. وقتى گفته مىشد اين جنس خارجى است، اين يك استدلال تام و تمامى بود براى بهتر بودن و مرغوبتر بودن اين جنس. اين فرهنگ بايد عوض شود. البته كيفيت توليد داخل در اين مؤثر است، تبليغ نكردن بيجا و بىرويهى توليدات خارجى در اين مؤثر است، تشويق كارآفرين داخلى در اين مؤثر است، وجدان كارى در كنندهى كار- چه كارگر ساده يا كارگر مجرب يا مهندس كار- در اين مؤثر است، دولت نقش دارد، مسئولين نقش دارند، خود كارگر نقش دارد، كارآفرين نقش دارد، تاجر واردكنندهى كالاى خارجى نقش دارد. همه بايد دست به دست هم بدهند تا توليد داخل رجحان پيدا كند؛ ارزش پيدا كند و فرهنگى بر جامعهى ما و بر ذهنهاى ما حاكم شود كه مصرف كردن توليد داخلى را ارزش بدانيم. ما به قيمت به كار واداشتنِ يك كارگر بيگانه كه توليد او را مصرف مىكنيم، يك كارگر داخل كشور را بيكار مىكنيم. همهى مسئولين كشور، سياستگذاران كشور، مسئولان تبليغات كشور، خودِ كارآفرينان، خودِ كارگران، دولت، بخشهاى مربوطه به اين نكته بايد اهميت بدهند.
امروز خوشبختانه بسيارى از محصولات و مصنوعات داخل كشور برتر و گاهى بسيار برتر از مشابههاى بيرونى و خارجى است. چرا ما بايد نسبت به مصنوعات خودمان بىاعتناء باشيم؟ گذشت آن روزى كه وابستگان به دستگاه قدرت به دست خودشان، با بيانات مقام معظم رهبري زهرآگين خودشان تلقين مىكردند كه ايرانى قادر به توليد و ساخت نيست. آنها ايران را عقب انداختند. آنها به روح ابتكار و شوق كار در كشور لطمه زدند. انقلاب آمد وضع را عوض كرد. امروز جوانان ما پيچيدهترين كارها را دارند انجام مىدهند. اين همه زيرساخت در كشور به وجود آمده است براى كارهاى بزرگ، اين همه كارهاى پيچيدهى فنى با ذهن و ابتكار جوان ايرانى دارد انجام مىگيرد. مسئولين دنبال اين كارند. امروز بايد رو بياورند همه به سمت مصنوعات و توليدات داخلى؛ اين بايد يك فرهنگ شود. البته يك بخش مهم از اين هم مربوط مىشود به امنيت شغلى كارگران، كه اين هم بايستى همه به آن توجه داشته باشند؛ كارگر فارغالبال باشد؛ مطمئن باشد؛ امنيت شغلى داشته باشد. و كارفرما و كارگر، سرمايهگذار و كارگر، مدير كارگاه و كارگر دست به دست هم بدهند برادروار، كارها را پيش ببرند. اين مربوط به مسئلهى كار.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوي، 1/1/87
ممكن است بعضى از صاحبنظران و به اصطلاح تئوريسينهاى اقتصادى بگويند: آقا نمىشود؛ اگر بخواهيد به پيشرفت اقتصادى دست پيدا كنيد، ناچار بايد فاصلهى طبقاتى را قبول كنيد و بپذيريد! اينجاست كه ما عرض مىكنيم «نوآورى». نبايد خيال كنيم كه نسخههاى اقتصادى غرب، آخرين حد دستاورد بشرى است؛ نه، اين هم يك نسخهاى است، دوره اى دارد؛ آن دوره طى مىشود و فكر تازه و فكر نويى به ميدان وارد مىشود؛ بگرديد آن فكر نو را پيدا كنيد؛ شاخص بايد اين باشد. ما مىخواهيم كشور ثروتمند بشود؛ ما مىخواهيم سرمايهگذارى در بخشهاى توليدى در كشور عموميت پيدا كند. امروز ثروتمندان زيادى در كشور ما هستند كه برخوردار از ثروتند؛ اين ثروت را مىتوانند در سرمايهگذاريهاى سودمند و افتخارآفرين به كار بزنند؛ هم براى خودشان سود دارد، هم براى مردم سود دارد و هم مايهى رضاى خدا مىشود؛ سرمايهگذارى ثروتمندان در كارهايى كه به توليد كشور و به افزايش محصول در درون كشور- با بهرهدهى بالا- منتهى مىشود، يك عبادت و يك ثواب است. اين راه باز است؛ مىتوانند سرمايهگذارى كنند، توليد ثروت كنند؛ مديريت كشور هم مراقبت كند كه همهى طبقات برخوردار بشوند و طبقات ضعيف هم بتوانند از فرصتها استفاده كنند تا از ضعف خارج بشوند؛ همه توانايى پيدا بكنند. ما در اين سى سال خيلى جلو رفتيم. تا اينجا دشمن ما مغلوب شده است؛ تا اين ساعت و اين روز دشمنان ملت ايران- يعنى شبكهى شيطانى صهيونيسم و رژيم مستكبر امريكا- از ملت ايران شكست خوردهاند.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار دانشگاهيان سمنان، 18/8/85
شما مىرويد يك جنسى را از بازار تهيه كنيد- يك لباس، يا فرض بفرماييد يك وسيلهى خانه؛ يك ظرف- نوع داخلىاش هست، نوع خارجىاش هم هست؛ يك مقدارى به خاطر تبليغات خارجى، يك مقدار به خاطر پُز دادن به اينكه اين جنس خارجى است، يك مقدار به خاطر رسوبات فرهنگى قبلى كه جنس داخلى فايدهاى ندارد و يك مقدار هم شايد به خاطر مرغوبتر بودن جنس خارجى- اين مرغوبتر بودن هم ممكن است يكى از عوامل باشد، ليكن به هر حال تعيينكننده نيست- شما آن را انتخاب مىكنيد. يعنى چه كار مىكنيد: يك كارگر ايرانى را بيكار مىكنيد و يك كارگر غير ايرانى را به كار وادار مىكنيد. خوب، مگر بيكارى امروز، مشكل عمدهى جامعهى ما نيست. وقتى شما اينطور كرديد، بنده اينطور كردم، آن برادر ديگر، آن خواهر ديگر، و يكىيكى از اين روش پيروى كرديم، نتيجه چه مىشود؟ نتيجه، ورشكستگى كارخانهى داخلى، بيكارى كارگر داخلى و در نهايت باعث نااميدى سرمايهگذار داخلى مىشود. بيكارى هم كه به دنبال خودش اعتياد، فساد و اختلافات خانوادگى مىآورد و به دنبال آن، حوادث سياسى و اجتماعى فراوان به وجود مىآيد. بنابراين، از يك چيز كوچكى شروع مىشود؛ از يك ارادهى شخصى من و شما. پس ارادهى شخصى افراد هم حتّى در تحولات اجتماعى، مىتواند اثرگذار باشد. و از اين دست مسائل، فراوان است. هوس مىكند از دست رفيقش سيگار بگيرد بكشد؛ گرايش به سيگار، گرايش به مواد مخدر، هوسهاى زودگذر؛ اينها همان چيزهايى است كه به دنبال خودش يك جريان عظيم، طولانى و تمام نشدنى از تحولات اجتماعى را- كه پسرفت هست- به وجود مىآورد. عكسش هم صادق است.
.... در بارهى مشكلات اجتماعىاى كه در كشور وجود دارد، تحقيق كنيم و راه ريشه كن كردن اينها را پيدا كنيمو به دنبال اين برويم كه راه مبارزه با اسراف چيست. اسراف يك بيمارى اجتماعى است.راه مبارزه با مصرفگرايى چيست؟ راه مبارزه با ترجيح كالاى خارجى بر كالاى ساخت داخل چيست؟ اينها تحقيق مىخواهد. در دانشگاهها پروژههاى تحقيقى بگيريد، استاد و دانشجو كار كنيد، نتيجهى تحقيق را به مسئولان كشور بدهيد؛ به رسانهها بدهيد تا سرريز شود و فرهنگسازى شود. اين، مىشود پيشرفت.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار مسؤولان و كارگزاران، 23/9/85
رسيدگى به زندگى مردم است و رسيدگى به اقتصاد كشور. ما احتياج داريم كه از سرمايهگذارى حمايت بشود؛ كارآفرينى بشود؛ توليد داخلى ترويج بشود؛ با قاچاق و فساد مجدّانه مبارزه بشود؛ اشتغال به عنوان يك مبناى اصلى و يك هدف مهم دنبال بشود؛ ثبات و شفافيت و انسجام سياستها و مقررات اقتصادى انجام بشود- مقررات اقتصادىاى كه امروز يك چيزى بگوييم، فردا عوضش بكنيم، فايدهاى ندارد- مقررات اقتصادى و قوانين ما بايد هم ثبات داشته باشند كه مردم بتوانند روى آن برنامهريزى كنند، هم بايد منسجم باشد و باهم بخواند و شفاف باشد. بازاريابى جهانى، يكى از مهمترين وظايف براى رونق اقتصادى كشور است- كه جزوِ كارهايى است كه ما نكردهايم و جزوِ كمكاريهاى ماست- و اطلاعرسانى كامل از فعاليتها و برنامهها؛ ما بايستى اينها را در نظر داشته باشيم. البته برنامههاى راهبردى اساسى كشور نبايد از نظر دور بماند.
پايگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله العظمي خامنه اي(مدظله العالي)
a
بيانات مقام معظم رهبري در اجتماع بزرگ مردم كرمانشاه، 20/7/90
مسئلهى اشتغال هم مسئلهى مهمى است، كه عرض كرديم. البته در اين استان و بعضى از استانهاى ديگر، اشتغال اهميت بيشترى دارد. در بعضى جاها كارهاى بهترى شده است، كه انشاءاللَّه بايد دنبالگيرى شود. مسئلهى تقويت توليد داخلى، مسئلهى كشاورزى، مسئلهى صنعت، اينها كارهائى است كه بايد انجام بگيرد.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار جمعى از نخبگان و برگزيدگان علمى، 13/7/90
همين جا من راجع به محصولات توليدى كشور - كه يكى از دوستان اينجا اشاره كردند، من هم يادداشت كرده بودم كه بگويم - نكتهاى را عرض كنم. خوشبختانه ما در كشور و در بخشهاى مختلف، محصولات كيفى داريم. قسمت عمدهاى از توليدات كشور، مصرف كنندهاش دستگاههاى دولتى ما هستند. دستگاههاى دولتى بايستى جزم و عزم داشته باشند بر اين كه جز توليدات داخلى - در آن مواردى كه توليد داخلى وجود دارد - هيچ چيز ديگر مصرف نكنند. يعنى واقعاً در محصولاتى كه مشابه داخلى دارد، مطلقاً ممنوع بشوند كه از خارج چيزى وارد نكنند. اين را بخواهيد، در دولت مطرح كنيد، آقاى رئيس جمهور به دستگاههاى دولتى دستور بدهد؛ و اين ممكن است. ما اين را تجربه كردهايم. در مواردى به صورت قاطع به يك دستگاهى گفته شد كه اين كارى كه دارد انجام ميگيرد، بايد هيچ محصول غير ايرانى در آن به كار نرود؛ و شد، و به بهترين وجهى هم انجام شد. اگر مديران ما عزم را جزم كنند براى اينكه محصول ايرانى را، توليد ايرانى را به كار بگيرند، هم توليداتِ باكيفيت هست، هم خود اين كار موجب ميشود كه در توليدات داخلى كيفيت بالا برود. اين كار را حتماً بايستى انجام بدهند.
البته من شنيدم كه دستگاهها و بانكها و اينها حمايتشان از توليدات داخلى هم ضعيف است؛ يك جاهائى آن توليدكنندهها به خاطر عدم حمايت، به ورشكستگى كشيده ميشوند. با اين مسئله هم بايستى حتماً در خود دولت مقابله بشود؛ يعنى دستور داده بشود. بله، يك نكتهاى هم گفته شد، كه اتفاقاً من هم همين را اينجا يادداشت كردم؛ كه گاهى اوقات در معاملاتى كه دستگاه دولتى با توليدكنندهى داخلى ميكنند، بدحسابى هست؛ در حالى كه وقتى اين معامله را با يك صنعتگر خارجى ميكنند، پول را نقد ميدهند؛ اما اين را همين طور كش ميدهند - يك سال، دو سال - طلب او را هم نميپردازند. بايد جلوى اينها گرفته شود.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار رئيسجمهوري و اعضاي هيئت دولت، 6/6/90
مسئلهى واردات را هم كه گزارش دادند، البته جزو نگرانىهاى من است. حالا اين گزارش هم هست؛ ليكن آنچه كه انسان مشاهده ميكند، يك قدرى نگرانىآور است. درست است؛ ممكن است رشدِ نسبت واردات به صادرات غير نفتى ما كاهش پيدا كرده، اين رشد كم شده - اين خودش چيز مثبتى است - اما به اين اكتفاء نكنيد. بخصوص در همين زمينههاى زراعى و باغى و اينها كه ذكر كردند، اينها چيزهائى است كه بايستى هرچه ميتوانيم، از واردات اينها پرهيز كنيم. برويد سراغ همان صنعتىسازى صادرات كشاورزى؛ همين چيزى كه در گزارشها هم بود. اينها چيزهاى مهمى است؛ انشاءاللَّه روى اينها تكيه شود. مردم هم تحمل ميكنند و ميپذيرند.
بنابراين در زمينهى سياستهاى واردات، يك بازنگرى جدى بكنيد؛ بخصوص در كالاهائى كه ما مزيت توليدى داريم؛ چه صنعتى، چه كشاورزى. از نگاه بخشى به واردات - كه حالا هر بخش دولتى طبق نيازهاى خودش دنبال واردات برود - حتماً پرهيز شود.
**********
ابلاغ سياستهاي كلي اشتغال ، 28/4/90
سياستهاي كلي اشتغال
1. ترويج و تقويت فرهنگ كار، توليد، كارآفريني و استفاده از توليدات داخلي به عنوان ارزش اسلامي و ملي با بهرهگيري از نظام آموزشي و تبليغي كشور.
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار هزاران نفر از كارگران سراسركشور، 7/2/90
ما بايد كارى كنيم كه كالاى ايرانى به عنوان يك كالاى محكم، مطلوب، زيبا، همراه با سليقه و بادوام در ذهن مصرف كنندهى ايرانى و غير ايرانى باقى بماند. اين بايد همت مجموعهى كارآفرينى و كارگرى و متصديان اين امر باشد. البته اين كار، پيشنيازهائى دارد. ممكن است آموزش مهارتهاى لازم، دورههاى ايجاد مهارت لازم باشد - كه اينها كار دستگاههاى دولتى و امثال دولتى است - ليكن بايد هدف اين باشد. كارگر ايرانى آنجائى كه ذوق خود را به كار ميبرد، سليقهى خود را به كار ميبرد و سرپنجهى ماهر خود را به كار ميبرد، كار جالب و تماشائى از آب در مىآيد.
اين كارهاى هنرىِ آميختهاى از هنر و كار كه ايرانىها در گذشته داشتند، امروز هم وجود دارد؛ اين معنا محسوس و مشهود است. آنجائى كه ذوق و هنر ايرانى به ميدان مىآيد - همين كارگرى كه دارد كار ميكند، ابتكارش، ذوقش، هنرش، محكمكارىاش - كار ميشود جالب و ماندگار. الان خوشبختانه در توليدات كشور محصولات زيادى هست كه از مشابهات خارجىاش بعضى بهتر است، بعضى بمراتب بهتر است؛ هم زيباتر، هم محكمتر، هم جالبتر؛ اين را ما بايد عموميت بدهيم، در همهى مواد توليدىمان؛ چه مواد مصرفىِ خوراكى، چه مسائل مربوط به پوشاك، چه مسائل زندگى، چه مسائل تزئينى. در همهى چيزهائى كه توليد ميشود، بايد اين را در نظر بگيريم؛ و ميتوانيم. مجموعهى كارگرى، طراحان، مهندسان، سرمايهگذاران، كارگران دستى، كارگران ماشينى ميتوانند اين كار را انجام دهند. ما بايد همتمان را بر اين قرار بدهيم؛ ايجاد محصول بادوام، زيبا و فاخر. اين، يك كار كلان است.
نكتهى ديگر كه خطاب به همهى مردم كشور است، مصرف كالاى داخلى است. يكى از آفات موجود اجتماعى ما كه ريشهى آن، ميراث دوران طاغوت و دوران ظلمانىِ گذشته است، همين است كه افراد، دلبستهى به توليدات بيگانه باشند. يك وقت توليد داخلى نداشتيم؛ يك وقت توليد داخلى، توليد غير قابل مصرفى بود؛ امروز اينجورى نيست؛ امروز توليدات داخلى، توليدات مرغوب و مطلوب است. در عين حال يك عدهاى خوششان مىآيد كه بگويند فلان نشان خارجى روى لباسشان هست يا روى وسيلهى خوراكىشان هست؛ اين يك بيمارى است؛ اين بيمارى را بايد علاج كرد. اين كار، توجه نكردن به اين است كه ما در اين مملكت داريم زندگى ميكنيم و از نعمتهاى الهى بر اين كشور داريم برخوردار ميشويم. آن وقت پولى را كه در اين كشور به دست مىآوريم، ميريزيم توى جيب يك كارگر خارجى، به زيان يك كارگر داخلى. اين معنايش اين است كه ما به نياز داخل، به كارگر داخل كه دارد زحمت ميكشد و جنس توليد ميكند، بىاعتنائى ميكنيم، ميرويم سراغ كارگر خارجى. اين خيلى عادت بدى است.
در سال جهاد اقتصادى، به نظر من يكى از قلمهاى مجاهدت اقتصادى مردم اين است كه بروند سراغ كالاى ساخت داخل؛ آن را بخواهند. البته اين طرف قضيه هم اين است كه كالاى ساخت داخل بايستى قانعكننده باشد؛ بايستى دوامش، استحكامش، مرغوبيتش جورى باشد كه مشترى را قانع كند؛ اين هر دو در كنار هم، يك كار لازم و واجبى است.
**********
بيانات مقام معظم رهبري در ديدار جمعي از كارآفرينان كشور، 16/6/89
نكتهى اساسىاى كه در باب كار وجود دارد و كارآفرينان بايد به او توجه كنند، مسئلهى مرغوبيت توليد داخلى است؛ كيفيت توليد داخلى است؛ اين خيلى مهم است. البته بخشى از اين، ارتباط پيدا ميكند به همان قضاياى مالى و نميدانم مقررات و غيرذلك، و پشتيبانىهاى دولت؛ اما بخشى هم ارتباط پيدا ميكند به عزم و ارادهى مسئولين، كارآفرين و كنندهى كار. فرمود: «رحم اللَّه امرا عمل عملا فاتقنه»؛ رحمت خدا بر آن انسانى كه كارى را انجام بدهد و آن را متقن انجام بدهد، درست انجام بدهد. اين آيندهنگرى است، غير از امروز. شما امروز ببينيد در دنيا كمپانىهائى هستند صد سال است اينها دارند كار ميكنند، صد و پنجاه سال است دارند كار ميكنند و محصولاتشان در دنيا فروش ميرود. اسم اينها كافى است كه جنس را تو بازار رائج كند؛ به خاطر اينكه درست كار كردند، خوب كار كردند، مشترى مطمئن است به اينها. شما ميگوئيد كه ما سفارش كنيم به مردم كه توليدات داخلى را مصرف كنند. من كه خب چند سال است دارم سفارش ميكنم؛ بنده كه بارها گفتهام، منتها اين با شعار درست نميشود. خب، بله يك مقدارى مردم حالا يك اعتمادى بكنند، يك اعتنائى بكنند به حرف ما، به خاطرى كه مثلًا ما گفتيم، بروند يك مقدارى چه كنند؛ اين يك بخشى از قضيه است. يك بخش ديگر هم مربوط به كيفيت است. خب كيفيت را بايد بالا برد؛ كيفيتها را بايد بالا برد. بله، من مسئلهى واردات را كه چند نفر از دوستان گفتند، بنده به آن عقيده دارم. در جلسهى مسئولين، در همين جا اوائل ماه رمضان اعلام كردم، گفتم؛ هم به مجلس، هم به دولت كه به مسئلهى واردات بپردازند؛ حالا هم از وزير محترم بازرگانى تو راه سؤال كردم، ايشان اطلاع دادند كه كارهاى خوبى در اين زمينه دارد انجام ميگيرد؛ بله راست است. مسئلهى واردات بىرويه و بىمنطق ضرر بزرگى است، خطر بزرگى است؛ مردم هم بايد اين را بدانند. وقتى يك محصول خارجى را ما داريم مصرف ميكنيم، در واقع داريم يك كارگر خودمان را بى كار ميكنيم، يك كارگر ديگر را داريم به كار وادار ميكنيم؛ اين هست، منتها مسئلهى مرغوبيت و كيفيت خيلى مهم است؛ و استحكام؛ اينها خيلى مهم است. اگر چنانچه جنس داخلى، توليد داخلى، اين خصوصيات را داشته باشد، به طور طبيعى تمايل پيدا ميشود. البته متأسفانه بعضى هستند كه بر اثر فرهنگ غلطِ دورهى منحوس پادشاهى- دورهى طاغوت، دورهى وابستگى- هنوز چشمشان به خارج است. يك روزى بوده است كه تو اين كشور مسئولين دولتى ما آمدند صريح گفتند كه ايرانى يك لولههِنگ نميتواند درست كند! عملًا هم همه چيز را وارد كردند. در همان دورهى طاغوت يك فردى از بلندپايگان دولتى كه تصادفاً بنده را توى يك مجلسى- ما كه با اينها هيچ وقت ارتباطى نداشتيم، ملاقات هم نميكرديم- ديد، من داشتم انتقاد ميكردم از همان چيزهائى كه بود. اين رو كرد به ما و گفت: چى چى را انتقاد ميكنيد؟ ما مثل آقا نشستيم، كشورهاى ديگر مثل نوكر دارند براى ما كار ميكنند، كالا ميفرستند داخل؛ اين بد است؟ شما ببينيد؛ اين منطق دولتمردان دورهى طاغوت بود! حالا ظاهرش اين منطق است، باطنش چيزهاى ديگر بود؛ فسادهاى اقتصادى فراوان و فسادهاى اخلاقى فراوان. بله، مسئلهى واردات و مديريت واردات مهم است. ما آن روز به دوستانى كه اينجا بودند، در جلسهى مسئولين و كارگزاران نظام، توصيه كرديم، گفتيم واردات را مديريت كنيد؛ نميگوئيم متوقف كنيد. يك چيزهائى بايد بيايد، يك چيزهائى بايد نيايد. يك مديريت صحيحى بايد انجام بگيرد؛ اين مسلماً هست.
يكى از كارهاى ديگرى هم كه حالا من اينجا يادداشت كردم كه بر عهدهى مسئولين دولتى است، توسعهى مهارتهاست. اين هنرستانهاى فنى و صنعتى، اين دانشگاههاى علمى- كاربردى، اين فنى- حرفهاىها، آموزشكدههاى فنى- حرفهاى، بايد توسعه پيدا كند. ما به علم احتياج داريم، اما به پنجهى كارآمد هم احتياج داريم. يكى از كارهاى اساسى به نظر من اين است كه در زمينهى صنعت و كشاورزى بايستى كار كنيم.
يك نكتهى ديگر هم مسئلهى نوآورى و ابتكار و زيبائى است در توليدات كشور. از جملهى چيزهائى كه بايد مورد توجه قرار بگيرد، نوآورى كردن در همهى توليدات به صورت پىدرپى و لحاظ حس، يعنى اشباع حس زيبائىشناسى در مصرفكننده است. اين يكى از مسائل قابل توجه هست كه بايستى به آن اهميت بدهيم. من حقيقتاً از دوستانى كه در اين زمينهها تلاش ميكنند، كار ميكنند، تشكر ميكنم.
پايگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله العظمي خامنه اي(مدظله العالي)
وي با يادآوري اينكه انس با قرآن و توجه به ارزشها چنين حركتي را رقم زده است، تصريح كرد: يكي از پاسداران رهبر معظم انقلاب تعريف ميكرد كه معظماله در دوران جواني در هر سه روز قرآن كريم را روانخواني ميكردند در حالي كه در شرايط فعلي هر 12 روز يك بار به صورت كامل به قرائت و تأمل در قرآن كريم ميپردازند.
عاملي با بيان اينكه كل خانواده مقام معظم رهبري حافظ قرآن هستند، خاطر نشان كرد: محور قرار دادن قرآن و ارزشهاي آن در زندگي به سلامت و فراگير شدن معنويت در جامعه كمك ميكند.
نوروز عيد انتظار است
به گزارش فارس، امام جمعه اردبيل در بخش ديگري از خطبههاي نماز با اشاره به گذر سريع عمر و گذشت يك سال از دفتر زندگي مردم اضافه كرد: خداوند متعال در روز قيامت از لحظه به لحظه و ايام اين سال از ما سئوال ميكند كه عمر يك سال خود را در كجا سپري كرديد و جواني و مال و خرج كردنهاي ما در كدام مسير و اهداف گذشت.
وي ادامه داد: در روز قيامت از ولايت و محبت به اهل بيت (ع) و توجه به معنويت، عبادت و ارزشها سئوال ميشود كه اميدواريم همه با توجه به اين مسايل در روز قيامت حسرت زده و خسراننگاه نباشيم.
عاملي بيان كرد: همچون بازاريها بايد در آخر سال اعمال خود را حساب و كتاب كنيم تا براي سال آينده ضعفها و نقصها برطرف شده و با سوار شدن بر گذر روزگار اجازه ندهيم لحظهاي از آن بيهوده سپري شود.
اين مسئول گفت: در اين روزهاي پاياني در كنار حسنات و خيرات بايد به صله ارحام بپردازيم و در دستگيري از فقرا پيشدستي كنيم چرا كه اين بهترين اندوخته براي روز جزا است.
وي در ادامه افزود: عيد نوروز با توجه به اينكه حوادث متعددي در آن رخ داده است هميشه مستعد رخداد بزرگ بوده است به طوري كه در عيد نوروز كشتي نوح به ساحل نشست، ابراهيم بتهاي نمرودي را شكست، عيد غدير در اين روز اتفاق افتاد و حضرت علي (ع) نيز در اين روز در جنگ نهروان پيروز شد.
خطيب جمعه اردبيل با تعبير نوروز كه به معناي روزي با حوادث و اتفاقات نو است، تصريح كرد: اگر در روزي اتفاقاتي نظير پيروزي انقلاب اسلامي، سيلي خوردن آمريكا از اين ملت و يا توبه كردن و دوري از گناهان رخ دهد در حقيقت نوروز مفهومي واقعي پيدا ميكند وگرنه بر طبق معمول و مرسوم نميتوان روزي را عيد نوروز ناميد.
عاملي بزرگترين اتفاق عيد نوروز را ظهور امام عصر (عج) توصيف كرد و اظهار كرد: حضرت حجت در اين روز بر دجال غالب ميشود و حكومت خود را در كوفه تشكيل داده و آغاز قيام ميكند.
وي در ادامه همه مؤمنان را به دوري از گناه، رفع كدورتها، ناديده گرفتن حب و بغضهاي شخصي دعوت كرد و گفت: مبادا بدون حساب و كتاب مؤمن از سرمايه و دارايي خود خرج كند و يا كمال نفس او نقصان پيدا كند.
به گزارش فارس، خبرگزاري فرانسه طي خبري به پوشش بخشهايي از پيام رهبر ايران به مناسبت آغاز سال جديد پرداخت.
اين خبرگزاري نوشت كه ايرانيان سال نوي ميلادي را با سخنان رهبرشان درباره تقويت اقتصاد آغاز كردند.
خبرگزاري فرانسه نوشت كه تلويزيون ايران در آغاز سال نوي ميلادي شليك از ناو جماران و سخنراني رهبر ايران را نشان داد تا بر بي اعتنايي اين كشور بر فشارهاي غرب براي توقف برنامه هستهايش تاكيد دارد.
اين خبرگزاري اضافه كرد كه رهبر ايران در پيام نوروزي خود گفت: اگر ايران اقتصاد خود را تقويت كند، تلاشهاي دشمن عليه ما ناكام خواهد ماند.
خبرگزاري فرانسه افزود كه رهبر ايران به پيشرفتهاي هسته اي ايران طي 12 ماه گذشته و همچنين حوادث گوناگون در خاورميانه و سقوط ديكتاتورهاي عرب و افزايش قدرت دولتهاي اسلامي اشاره كرد.
اين خبرگزاري غربي در ادامه گزارش خود نوشت در حالي كه مقامات ايران اعلام كردهاند كه تحريمهاي اخير غرب عليه ايران آسيبهايي را به اين كشور وارد كرده است اما همچنان به مقاومت متعهد هستند و تاكيد دارند كه